czasem
  • czas teraźniejszy odniesiony do przyszłości
    3.10.2012
    3.10.2012
    Szanowni Państwo,
    wielokrotnie spotykam się z użyciem czasu teraźniejszego dla określenia czynności mającej nastąpić w przyszłości. Stało się to nagminne np. w programach telewizyjnych, kiedy prowadzący żegna się z widzami mówiąc: „Widzimy się jutro, jak zwykle o 18.00”, „Jesteśmy jutro na antenie od 7.00”. W kontaktach służbowych często słyszę: „Jestem jutro w biurze od 10.00”, „Jesteś jutro w pracy”? Proszę o wyjaśnienie czy ta forma jest poprawna.
    Z poważaniem
    Lesław Skwarski
  • czas zaprzeszły
    5.05.2006
    5.05.2006
    Nagminnie spotykam się z wypowiedziami typu: „X nie strzelił karnego. Powinien strzelić mocniej”, „Y zmokła, powinna wziąć parasol”. Czy są one poprawne, czy też jedyną dopuszczalną formą jest powinna była, powinien był?
    Jeszcze rzadziej czas zaprzeszły pojawia się, gdy mówimy o dwóch następujących po sobie zdarzeniach. Które z wypowiedzi są zatem poprawne:
    a) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła czerwonego światła”;
    b) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła była czerwonego światła”.
    K.S.
  • czas zaprzeszły a tryb przypuszczający
    30.06.2004
    30.06.2004
    Czas zaprzeszły w języku polskim jest już właściwie prawie nie używany, jego użycie może brzmieć dziwnie. Czy można go już uznać za formę historyczną, czy też użycie go nadal jest zgodne z normą języka polskiego? Czy można powiedzieć byłbym zjadł, czy raczej jedynie zjadłbym?
  • Czas zaprzeszły we współczesnej polszczyźnie

    1.01.2024
    1.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Na jakiejś stronie internetowej wyczytałem, że używanie w języku polskim czasu zaprzeszłego (Pastperfect w angielskim i Plusquamperfekt w niemieckim), jest obecnie błędem gramatycznym. Czy rzeczywiście tak jest? Bo może to tylko zabawny archaizm?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • czas bezowocnie stracony
    29.10.2013
    29.10.2013
    Czy wyrażenie bezowocnie stracony (np. czas) to pleonazm?
  • czasy i tryby
    1.10.2007
    1.10.2007
    Dzień dobry!
    Mam pytanie odnośnie trybu przypuszczającego: czy można w nim określić czas? Drugie pytanie również dotyczy czasów: czy tryb rozkazujący występuje tylko w czasie teraźniejszym („Piszcie!”)? Czy może też być w czasie przyszłym prostym („Napiszcie!”).
    Dziękuję i pozdrawiam
  • Czasy w zdaniu 

    19.06.2021
    19.06.2021

    Zmiana czasu w obrębie zdania.


     

    Wzięłam głęboki wdech i wyobraziłam sobie, że stoję nad wodospadem. Obraz ten był tak żywy, że niemal poczułam, jak do moich nozdrzy wdziera się zapach wilgotnego powietrza, a do uszu dociera szum spływającej kaskadami wody.


    Czy w podanych wyżej zdaniach zamiana czasu z przeszłego na przyszły jest właściwa, czy w całości powinien być jednak użyty czas przeszły?

    Jak to dokładnie jest z tą zamianą czasu w obrębie zdania? Kiedy ona jest uzasadniona, a kiedy nie?

  • czas zaprzeszły
    24.04.2011
    24.04.2011
    Czy jeżeli w obrębie jednego tekstu użyje się czasu zaprzeszłego, należy go konsekwentnie stosować w całym tekście wszędzie tam, gdzie występuje uprzedniość względem jakiejś czynności przeszłej?
  • czas zaprzeszły
    26.02.2015
    26.02.2015
    Dzień dobry,
    ostatnio zaciekawił mnie temat czasu zaprzeszłego. W znalezionej przeze mnie literaturze jest bardzo niewiele informacji o tym pięknym, aczkolwiek, z tego co wiem, już praktycznie wymarłym czasie. Autorzy podręczników do historii języka polskiego opisują tylko jego formy. Chciałabym się dowiedzieć czegoś o jego powstaniu (kiedy to nastąpiło), jego rozwoju i użyciu. Byłabym wdzięczna, jeśli moglibyście Państwo podsunąć mi literaturę, w której można coś więcej na ten temat znaleźć.
  • czas zaprzeszły być

    1.11.2023
    1.11.2023

    Pytanie jest czysto teoretyczne, ale jakoś mnie to zainteresowało. Czy istniała forma czasu zaprzeszłego czasownika „być”? „Byłem był”? Czy jeśli zachodziła potrzeba użycia go, cofało się do czasu przeszłego po prostu?

    Z pozdrowieniami

    Dariusz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego