czasownikowy
  • Kawa czy herbata? – odmieniać czy nie?
    3.01.2013
    3.01.2013
    Czy tytuły mające formę pytania (np. Kawa czy herbata?, Jaka to melodia?) można odmieniać? Często słyszę, że ktoś nie obejrzał Jakiej to melodii? albo że właśnie włączył Kawę czy herbatę? Nawet na stronach internetowych TVP wyżej wymienione tytuły są często odmieniane: „Pierwszy odcinek Jakiej to melodii? TVP1 wyemitowała 4 września 1997 r.”; „W programach goszczą dawni prowadzący i twórcy oraz gwiazdy, które w Kawie czy herbacie? po raz pierwszy promowały swoje role (…)”.
  • kochać się poprawnie
    4.04.2002
    4.04.2002
    Mąż pyta: „Czy mnie kochasz?”
    Mąż pyta: „Czy ty mnie kochasz?”
    Która z tych dwóch wersji jest poprawna?
  • kochany
    2.03.2012
    2.03.2012
    W zdaniu „To takie kochane dziecko” słowo kochane to przymiotnik, a w „Paweł jest kochany przez rodziców” kochany to dalej przymiotnik czy już czasownik?
  • krokodyle łzy
    4.02.2002
    4.02.2002
    Chciałabym wiedzieć, jak brzmi poprawna wersja związku frazeologicznego o łzach krokodyla. Oto, co na ten temat mówią słowniki:
    1. „Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny” PWN, wyd. 2002, podaje 3 wersje jako poprawne:
    - krokodyle łzy, rzad. łzy krokodyle;
    - wylewać, ronić krokodyle łzy;
    - wylewać, ronić krokodylowe łzy.
    2. „Nowy słownik poprawnej polszcyzny” PWN, wyd. 1999, dopuszcza tylko krokodyle łzy, zaznaczając, że istnieje przymiotnik krokodylowy, ale nie używa się go w tym związku frazeologicznym.
    3. „Słownik mitów i tradycji kultury” – W. Kopalińskiego, Wiedza Powszechna, wyd.2001, podaje tylko łzy krokodylowe.
    Więc jak powinnam powiedzieć: łzy krokodyle czy krokodylowe? Będę wdzięczna za wyjaśnienie tej łzawej kwestii.

    Z poważaniem
    Anna Szczepańska
  • krótki
    24.02.2005
    24.02.2005
    Wyraz krótki piszemy przez ó bez żadnej reguły. Takie jest moje zdanie. Kolega wmawia mi, że jest wymienne na skracać. Dzwoniłem nawet do dwóch polonistek i nawet one nie były pewne. Proszę o wypowiedź.
  • krzesło
    7.02.2012
    7.02.2012
    Interesuje mnie źródłosłów wyrazu krzesło. Przypomina mi on takie słowa, jak masło czy wiosło, które pochodzą od czasówników mazać oraz wieźć. Czy dla krzesła można znaleźć analogiczną podstawę czasownikową?
  • krzyżmo
    12.04.2014
    12.04.2014
    Jaka jest etymologia polskiej nazwy oleju używanego w Kościele Katolickim, np. podczas poświęcenia ołtarzy i kościołów, tzn. tzw. krzyżma? Skąd taka polska nazwa: krzyżmo, olej krzyżma?
  • książę powstały z grobu
    19.02.2002
    19.02.2002
    Witam.
    Mam dwa pytania. Pierwsze dotyczy odmiany wyrazu książę w liczbie mnogiej. Czy odmienia się [on] tak jak kurczę [kurczęta (M=B), kurcząt (D)], a więc: książęta (M), książąt (D) i widzę kogo, co: książęta (B). Czy jest to wyjątek, a B=D, czyli książęta (M) i książąt (D=B)?
    Drugie pytanie dotyczy wyrazu powstały, powstała, powstałe itd., np. książka powstała w VI w. Czy ten imiesłów jest poprawny i jaki jest to imiesłów? Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • ktoś wysadził/wysadza w powietrze coś/kogoś

    9.02.2024
    9.02.2024

    Czy określenie „Wysadzić w powietrze”, np. budynek jest poprawne? Czy nie jest to pleonazm, skoro z kontekstu i definicji wynika, że nie jest możliwe wysadzenie np. w wodę czy ziemię?

  • ktoś wziął i zrobił coś

    13.04.2023
    13.04.2023

    Chciałabym uzyskać informację na temat konstrukcji „wziąć i ...“. W mowie potocznej często słyszy się wypowiedzi ją zawierające, a mimo tego trudno znaleźć więcej wiadomości na ten temat. Chyba najczęściej można się spotkać z przykładem: „wziął i umarł“, ale także „wzięłam i zrobiłam“ czy „wziął i kupił“. Jednak czy jest ona poprawna? Oraz czy mogliby Państwo określić jaki to rodzaj konstrukcji?

    Pozdrawiam serdecznie, Anna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego