daj-mnie
  • dane wrażliwe?
    18.06.2007
    18.06.2007
    Szanowni Państwo!
    W związku z perturbacjami wokół lustracji karierę zrobiło ostatnio sformułowanie dane wrażliwe. Uważam, że to bezmyślna kalka angielskiego sensitive data. Czy dane mogą być wrażliwe? Jaki mógłby być lepszy odpowiednik tego określenia?
  • Boli mi
    29.01.2016
    29.01.2016
    Dzień dobry Państwu!
    Jestem polonusem i mieszkam w Rosji, a więc dość często spotykam się z tak zwaną łamaną polszczyzną. Niedawno zauważyłem pewien nader często występujący błąd, który przekracza granice Polonii rosyjskiej. Chodzi o używanie błędnej konstrukcji boli mi coś albo boli komuś coś. Spotkałem się z użyciem owej konstrukcji przez polonusów litewskich, rumuńskich, amerykańskich, a nawet gruzińskich i czeskich. Czym to mogło by być uzasadnione?
    Dziękuję i życzę wesołych świąt!
  • dać się

    1.05.2022
    1.05.2022

    Droga Poradnio,


    mam pytanie odnośnie zwrotu "[nie] da się". Jaka jest jego historia? Czy jest on powiązany z językiem rosyjskim? Czy zwrot ten jest sam w sobie poprawny i rekomendowany do użytku? Ja zawsze preferuję "[nie] można" nad "[nie] da się".


    Z uszanowaniem,

    ES

  • Skąd dyna, dana itp. w kolędach i pastorałkach?

    23.02.2021
    23.02.2021

    Szanowni Państwo,

    wraz ze zbliżającymi świętami Bożego Narodzenia zaczęłam zadawać sobie pytanie: czym właściwie jest powtarzająca się w refrenie „dyna”, pojawiająca się w znanej kolędzie „Gore gwiazda Jezusowi”? Jaka jest etymologia tego słowa?

    Pozdrawiam serdecznie

  • paść, ale dać radę
    25.09.2007
    25.09.2007
    Czy poprawne jest wyrażenie padł nowy rekord? Według mnie paść może stary rekord (nie jest już ważny), tak jak został pobity stary rekord. Czy mam rację?
    Tak samo jakoś nie pasuje mi padła wygrana, padła odpowiedź. Jakoś nie pasuje mi tutaj użycie słowa paść.
    I interesuje mnie pochodzenie wyrażenia dać radę. Zawsze sobie myślę – komu dać tę radę i na jaki temat? :-)
    Z wyrazami szacunku
    Michał Brandt
  • Pietro da Cortona
    7.10.2013
    7.10.2013
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym zapytać o odmianę nazwisk obcych zakończonych na -a, poprzedzonych słowami de, da itd., np. Pietro da Cortona. Słownik zaleca odmianę, czy jednak odnosi się to również do wskazanego przeze mnie typu nazwisk — da Cortona znaczy przecież z Kortony. Gdyby odmieniać spolszczone nazwisko tego malarza, byłoby: Piotra z Kortony, Piotrem z Kortony, odmieniałoby się zatem tylko imię. Stąd mój opór budzi odmiana: Pietra da Cortony, Pietra da Cortonę. Ale może niesłusznie?
  • mania i Dania
    4.12.2005
    4.12.2005
    Czy jest jakaś zasada wymowy zbitki ni wewnątrz wyrazu? Przykładowo: [ańoł] czy [ańjoł]? [amońak] czy [amońjak]? [mańera] czy [mańjera]? [końak] czy [końjak]? [interweńować] czy [interweńjować]? Jeżeli chodzi o zakończenie wyrazów na -nia, to problemów raczej nie ma. Ale jeżeli chodzi o wymowę tej zbitki wewnątrz wyrazu, nigdzie nie znalazłem informacji na ten temat. Czyżby polegało to na intuicyjnym rozpoznawaniu, który wyraz jest polski, a który obcego pochodzenia?
  • Końcówka -mi

    30.12.2020
    30.12.2020

    Dzień dobry,

    wiadomo, że w narzędniku liczby mnogiej mamy kilkanaście wyjątków z końcówką -mi (ludźmi, braćmi, gośćmi, dziećmi itp.). Interesuje mnie odpowiedź na pytanie, czy dawniej takich słów z końcówką -mi było więcej i od czego zależało, czy dane słowo ma końcówkę -mi czy -ami?


    Serdecznie pozdrawiam i ukłony przesyłam

    Tobiasz Bimbalski

  • bez dania racji
    4.10.2002
    4.10.2002
    Szanowni Państwo!
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, jak należy rozumieć następujące zdanie: „Uderzył mnie bez zdania racji”:
    a) uderzył, nie przedstawiwszy powodów swojej agresji;
    b) nie miał powodów, by mnie uderzyć.
    Z wyrazami szacunku
    Paweł Karłowicz
  • spisy powszechne i banki danych
    18.07.2003
    18.07.2003
    Proszę o odpowiedź na pytanie, jakimi literami piszemy następujące rodzaje danych statystycznych:
    1a. Narodowy Spis Powszechny 1988,
    1b. ostatni narodowy spis powszechny,
    2. Kartoteka podmiotów gospodarczych,
    3. Bank Danych Lokalnych.
    Serdecznie dziękuję za pomoc.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego