de-
  • Jakub de Voragine
    10.05.2007
    10.05.2007
    Witam!
    Moje pytanie dotyczy wymowy nazwiska Jakuba de Voragine. Parę już lat zastanawiam się, która opcja byłaby najwłaściwsza. Jako że Jakub Włochem był – może z włoska? Jednak – łacina, więc może – Voraginus? Także inne zasłyszane praktyki (m.in. wymawianie tego nazwiska z francuska) przyprawiają mnie o ciężką konfuzję… Cóż zrobić z Jakubem? Proszę o pomoc:)
    Z góry dziękuję.
    Pozdrawiam serdecznie!
  • Kiedy de-, a kiedy dez-
    5.02.2020
    5.02.2020
    Z tego co zrozumiałem z Państwa wyjaśnień, dotyczących poprawnej formy określenia instalacjadezinstalacja, powinno się również powiedzieć kompresjadezkompresja.
    To chyba niepoprawne formy, bo nawet automatyczne poprawianie pisowni w komputerze, podkreśla słowa dezinstalacja i dezkompresja na czerwono. Czyli jak to jest?
  • tytuły szlacheckie w przekładzie
    9.10.2013
    9.10.2013
    Szanowna Poradnio,
    W tekście, który tłumaczę, pojawiają się liczne tytuły. O ile dobrze rozumiem, pochodzą one od nazw posiadłości, np. markiz de Villena ma zamek w mieście Villena. Jak mam przetłumaczyć markiza de Cádiz, skoro Cádiz to w polskim uzusie Kadyks (markiz de, markiz Kadyksu, markiz kadyksański?)
    Czy markiz de Villena i książę Medina-Sidonia w jednym tekście to nie jest niespójność?
    Dorota
  • francuskie tytuły arystokratyczne
    26.08.2002
    26.08.2002
    Drodzy Państwo!
    Mam problem, który nie dotyczy może bezpośrednio pisowni polskiej, ma z nią jednak związek. Otóż chodzi o zasady pisowni imion i tytułów arystokratycznych osób spoza Polski.
    Wiem, że ogólne zasady pisowni imion wymagają, aby imiona postaci panujących (np. królów) lub funkcjonujących powszechnie w polskiej świadomości (np. Joanna d'Arc) spolszczać, zaś pozostałe pozostawić w formie oryginalnej. Tak przedstwia się sytuacja w większości książek, z którymi miałem do czynienia. Jadnakże prof. W. Dworzaczek w swojej Genealogii (zestaw tablic genealogicznych rodów panujących w Polsce i krajach ościennych) ominął powyższą zasadę, spolszczając bez wyjątku wszystkie imiona. Wydaje mi się, że w tym przypadku zabieg ten nadał zestwieniom genealogicznym przejrzystości – jest więc uzasadniony.
    Gorzej sprawa przedstawia się z tytułami arystokratycznymi. W różnych publikacjach spotkałem się z różną ich pisownią. Np. w biografii Ludwik XVI pióra Jana Baszkiewicza (Wrocław 1983) sam król, przed objęciem władzy, nosi tytuł księcia Berry. Natomiast jego bratanek, który nigdy władzy nie objął, tytułowany jest już księciem (diukiem) de Berry. Przytoczę jeszcze jeden przykład. W powyższej książce brat Ludwika XVI (przyszły Karol X) tytułowany jest hrabią Artois, natomiast w biografii Karola X autorstwa José Cabanisa (W-wa 1981)- hrabią d'Artois. Takie przykłady można zresztą mnożyć w nieskończność.
    I tutaj pojawia się mój problem i moje pytanie. Opracowuję właśnie tablicę genealogiczną francuskiej dynastii Burbonów. Pojawia się tam mnóstwo osób zarówno panujących, jak i posiadających czysto tytularne godności arystokratyczne, wiele odsób, które są Polakom znane dobrze jak i nie. Jak postąpić w takiej sytuacji? Być może w przypadku tytułów obowiązuje podobna zasada jak i w przypadku imion? A jeśli tak, to czy dla zachowania przejrzystości mogę zrezygnować z przedrostków de, d' itp.?
    Proszę Państwa o sprecyzowanie zasad obowiązujących w przedstawionych przeze mnie przypadkach i z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem
    Przemo Jaworski
  • Odmiana nazwisk obcych z przyimkami
    16.04.2018
    16.04.2018
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak poprawnie odmienić nazwiska takich artystów, jak: Girolamo da Campagna, Guglielmo della Porta, Juan Pantoja de la Cruz, Jacopo Barozzi da Vignola, Giovanni da Bologna. Skąd czerpać wiedzę na temat odmiany nazwisk obcych z przyimkami? Słowniki zalecają, by nazwiska odmieniać, ale można w nich spotkać nazwiska z przyimkami, przy których odnotowano, że są nieodmienne… Rodzi się pytanie, dlaczego niektóre są nieodmienne.

    Renata
  • Rembrandt van Rijn
    25.02.2002
    25.02.2002
    Obraz Rembrandta van Rijn czy van Rijna?
  • imiona i nazwiska hiszpańskie

    25.11.2002
    25.11.2002

    Witam,

    w jaki sposób odmieniamy imiona i nazwiska hiszpańskojęzyczne? A konkretniej, jak brzmi dopełniacz od José Antonio Primo de Rivera, José María Aznar, José Luis Rodríguez?

    Pozdrawiam

    Maja Pietrzykowska

  • rodzajniki i przyimki oznaczające szlachectwo w zapisie nazwisk
    23.12.2014
    23.12.2014
    Szanowni Państwo,
    jakie zasady rządzą zapisem dodatkowych cząstek (takich jak tytuły i in.) przy nazwiskach obcych? J. Le Carre, G. Le Bon, S. Van Boening, H. Don Pedro, A. De Morgan, A. de Moivre, J. d'Havier, J. Le Rond d'Alembert, A. de Mello. Czy le, van, don zawsze zapiszemy wielką literą? Wygląda to tak, jakby cząstka de raz wchodziła w skład nazwiska, raz nie. Czy 'd jest zawsze skróconą formą de w tym drugim wypadku, czy jednak może się zdarzyć '?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • szeregowanie alfabetyczne w bibliografii
    1.12.2009
    1.12.2009
    Jak powinien wyglądać przypis typu „autor – rok”, jeśli autorem jest K. de Walden-Gałuszko, w bibliografii znajdująca się pod W („Walden-Gałuszko K. de (1996), U kresu, Gdańsk”)? Gdzie stawiać przyimek oznaczający szlachectwo w takim przypadku?
    Z góry dziękuję.
  • Amica
    7.07.2003
    7.07.2003
    Dzień dobry.
    Moje pytanie: jak wygląda pisownia wyrazu Amica w dopełniaczu? W prasie spotkałem się z formą, w której litera c zmieniała się w k. Nawet ładniej to wygląda, ale czy jest to poprawne?
    Pozdrawiam.
    Marek
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego