decydować
  • Boska komedia
    8.02.2013
    8.02.2013
    Szanowni Eksperci,
    chciałbym się dowiedzieć, w jaki sposób powinniśmy zapisywać tytuł dzieła Dantego: Boska komedia czy Boska Komedia? Dostępne mi słowniki sankcjonują tylko pierwszy zapis. Z kolei niektóre źródła (np. Wikipedia) podają, że człon komedia także powinien być pisany wielką literą, gdyż, jak wiemy, to on był sam w sobie całością tytułu (przymiotnik boska dodano później, być może jest to zasługa Boccaccia). Czy drugą wersję można zatem uznać za poprawną?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Dominik
  • busola
    25.05.2010
    25.05.2010
    Witam.
    Analizuję różnice pomiędzy dwoma urządzeniami nawigacyjnymi nazywanymi kompasem i busolą. To, co zazwyczaj podkreślane jest jako decydujące o ich podziale, to przyrządy celownicze występujące w busoli. Zastanawiam się nad pochodzeniem słów kompas i busola oraz zasadnością takiego podziału. Podobno kompas pochodzi od włoskiego compasso, które kiedyś oznaczało podziałkę, a obecnie tłumaczone jest właśnie jako kompas. Nie doszukałem się jednak pochodzenia słowa busola.
  • by, aby, żeby
    27.02.2013
    27.02.2013
    Witam,
    czy słowa by, żeby, aby mają takie same znaczenie i można ich używać zamiennie?
  • Chińskie nazwy osobowe

    17.05.2022
    31.10.2021

    Szanowni Państwo,

    czy przydomki /imiona chińskich myślicieli – Laozi i Zhu Xi powinny być odmieniane? Spotkałam się z pisownią „u Laozi'ego” czy „w tekstach Zhu Xima”. Mam spore wątpliwości, co do słuszności użycia apostrofu w pierwszym przypadku, o dodawaniu końcówek fleksyjnych do „Xi” nie wspominając (M. Xi, D. Xia C. Xiowi (?)). Wiem, że pytania dotyczące odmiany chińskich imion i nazwisk były już przedmiotem analiz w Poradni Językowej PWN, będę jednak wdzięczna za Państwa pomoc.

  • Choderlos de Laclos i Bernanos w dopełniaczu
    11.02.2014
    11.02.2014
    Witam serdecznie!
    Mam kłopot, jak się odmieniają w dopełniaczu:
    Charlos de LaclosCharlosa de Laclos? czy Charlos’a de Laclos?
    Georges BernanosGeorges’a Bernanos czy Georges’a Bernanosa?
    Według wielkiego słownika ortograficznego Bernanos się nie odmienia, ale dlaczego, skoro wymawia się w nazwisku końcowe „s”?
    Pozdrawiam ;)
  • ciągle o zaprzeczonych imiesłowach
    31.05.2012
    31.05.2012
    Wiem, że wg nowej zasady imiesłowy przymiotnikowe czynne i bierne z nie piszemy łącznie. Czy dopuszczalna jest jeszcze pisownia oddzielna? Np. w wyrazach nie wprowadzające, nie obliczone.
  • ciekawo
    26.01.2007
    26.01.2007
    Szanowni Państwo!
    Bardzo dziękuję za wcześniejszą poradę. Mam kolejny problem. Czy nadal dopuszczalny jest przysłówek ciekawo? SJP, a także wcześniejsze słowniki prof. Doroszewskiego i prof. Szymczaka nie odnotowują [go]. Prawidłowa i jedyna forma to ciekawie. Jednak powiedziano mi, że w słowniku pod red. prof. Polańskiego taka forma istnieje jako oboczność. Czy zatem oboczność ciekawie – ciekawo istnieje?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Łączę wyrazy szacunku
    Małgorzata Koczańska
  • ciż i też w przypisach
    23.03.2013
    23.03.2013
    Moje drugie pytanie bibliograficzne dotyczy rzadkiej sytuacji, kiedy kolejno przywoływane publikacje mają dwóch (dwoje) i tych samych autorów. Czy właściwe jest wtedy zastosowanie form ciż (dla dwóch mężczyzn lub mężczyzny i kobiety) oraz też (dla dwóch kobiet)? Chodzi tu o odpowiednik form tenże i taż w liczbie mnogiej.
  • Co jest po polsku?
    22.10.2002
    22.10.2002
    Słownik języka polskiego: „zawiera wyrazy i wyrażenia pochodzące zarówno ze słownictwa ogólnego, jak i terminy specjalistyczne, które mogą być znane poza kręgiem specjalistów”. Wydawałoby mi się, że słownik języka polskiego powinien zawierać maksymalną liczbę słów, tak by nie było wątpliwości, że dane słowo jest poprawne w tym języku, a tak nie jest.
    A co z tymi nieznanymi poza kręgiem specjalistów? Nie są one ujęte w słowniku języka polskiego, więc co z nimi? Są po polsku czy nie? I jakie kryterium tu decyduje?
    W słownikach języka polskiego moim zdaniem panuje wielka niekonsekwencja. Weźmy np. motylki: paź żeglarz jest, niepylak apollo jest, ale nie ma niepylaka mnemozyny. Jest osinowiec, ale gatunku pokłonnik, do jakiego należy, nie ma (oparłem się na OSPS). Przykłady można by mnożyć.
    I mam dylemat, czytając książkę o motylkach i poznając naprawdę przepiękne z punktu widzenia scrabblisty (tak na marginesie słowo scrabble jest, terminu określajacego osobę grającą w tę grę nie ma w słownikach…?) słówka jak szczakoń, czy terminy nieznane poza kręgiem fachowców są po polsku, czy nie? Dlaczego moim zdaniem czysto polskich słów nie ma w słownikach, albo inaczej – dlaczego są one w tak niekonsekwentny sposób odnotowywane?
  • Co jest przysłowiem?
    14.04.2006
    14.04.2006
    Co jest wyznacznikiem tego, które związki frazeologiczne można uznać za przysłowia?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego