-
efektywnie
3.01.20243.01.2024Dzień dobry,
czy można używać słowa efektywnie w znaczeniu «w rezultacie», «w rzeczywistości» (analogicznie to angielskiego effectively)?
Pozdrawiam
-
elfy i elfowie4.02.20024.02.2002Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.
Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?
Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus -
en masse17.11.200817.11.2008Jak używa się słów en masse? Według słownika znaczy to tyle, co 'w wielkiej ilości, w masie'. Czy można powiedzieć, że „dotacje są jedynie kroplą en masse potrzeb”? Czy przeciwnie – en masse mówi o sytuacji, dla określenia której nie starcza już samotrzeć, samosiódm czy nawet samodziesiąt?
-
Falcone 10.03.202010.03.2020Szanowni Państwo,
WSO podaje, że nazwisko Falkone jest nieodmienne (z odmiennym imieniem), choć jednocześnie zasady mówią, że nazwiska włoskie zakończone na -e należy odmieniać jak przymiotniki. Czy poprawne są więc sformułowania metoda Falkone, drzewo Falkone itp.? Co zrobić w sytuacji, kiedy w danym tekście nazwisko to występuje wiele razy? Czy na przestrzeni całego tekstu muszę za każdym razem używać go wraz z imieniem? (To raczej trudne). Jak postąpić z podobnymi nazwiskami włoskimi?
MP
-
Forma dopełnienia – bezokolicznik czy odsłownik
23.04.202423.04.2024Szanowni Państwo,
w pismach urzędowych pojawia się wyrażenie „orzekam umorzyć”. Zastanawiam się, czy jest ono poprawnie, ponieważ nie brzmi zbyt dobrze. Czy lepiej byłoby zastąpić je wyrażeniem „orzekam umorzenie” lub „orzekam o umorzeniu”?
-
Forma nazwisk rosyjskich po nadaniu polskiego obywatelstwa6.02.20206.02.2020Szanowni Państwo, czy w przypadku Rosjan zmieniających obywatelstwo na polskie, należy stosować polską transkrypcję oryginalnego nazwiska (np. Gadżijew), czy też w przypadku wystąpienia różnic należy dostosować się do oficjalnych dokumentów (w podanym przykładzie ta osoba, zapaśnik, olimpijczyk z Rio, figuruje w dokumentach Polskiego Związku Zapaśniczego oraz PKOl jako Gadzhiev)? Osobiście skłaniam się ku drugiej wersji, jako mającej status oficjalnej z formalnego punktu widzenia.
-
Fukushima, ale Hirosima
5.09.20135.09.2013Jeśli w jednym tekście mowa jest o Fukushimie i Hirosimie, to lepiej ich pisownię ujednolicić, czy pozostawić różną? Wielki słownik ortograficzny pod red. E. Polańskiego podaje Hirosima a. Hiroszima, brak wariantu Hiroshima. Za Fukushimą przez sh przemawia https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Fukushima;3903132.html oraz uzus, a także analogia do innych nazw obecnych w słownikach, np. Higashiosaka czy Funabashi (Słownik nazw własnych J. Grzeni) lub nazwisko Mishima (WSO Polańskiego).
-
futsalowiec czy futsalista?15.05.201115.05.2011Środowisko sportowe, w którym pracuję, używa dwojakiego określenia dla piłkarza, który gra w hali (tu powstaje drugie pytanie: czy gra się w hali, czy – jak powszechnie się mówi – na hali?). Profesjonalna piłka nożna halowa określana jest mianem futsalu. Jak nazwać zatem kogoś, kto gra w piłkę w hali? Pojawią się dwa określenia: futsalowiec i futsalista. A może obie formy są właściwe?
Dziękuję za pomoc. -
gestia19.12.200119.12.2001Jak to właściwie jest z tą gestią? Bardzo interesuje mnie to zagadnienie. W ciągu ostatniego tygodnia kilkakrotnie słyszałem właśnie gestia – że coś jest w czyjejś gestii, wg mnie brzmi to jakoś nieładnie czy nawet sztucznie. Czy nie można zastąpić tego jakimś terminem, który nie drażni tak uszu? I tak naprawdę czym jest owa gestia?
Życzę pomyślności w nowym roku. Pozdrawiam,
Łukasz Łukasiewicz -
grono pedagogiczne
22.02.202322.02.2023Szanowni Państwo,
jestem nauczycielką. Zastanawiam się, czy wyrażenie "grono pedagogiczne" (powszechnie używane w szkole) jest poprawne. Mamy "grono przyjaciół, znajomych", czy zatem nie byłoby lepiej: grono pedagogów? Razi mnie też zwracanie się do nauczycieli np. w przemówieniach: "Szanowne grono pedagogiczne!". Czy "grono" jest szanowne? Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Z poważaniem
Alina Łoboda