deklinacja
  • rzeczownikowa deklinacja przymiotników
    6.04.2009
    6.04.2009
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym zapytać o pochodzenie formy przymiotnikowej w następujących wyrażeniach przyimkowych: do sucha, do czysta, do naga, do syta. Nie jest to przecież forma dopełniacza żadnego z rodzajów, czego należałoby się spodziewać po przyimku do.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Daria Bębeniec
  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • Oko jako nazwisko
    1.03.2019
    1.03.2019
    Szanowni Państwo,
    dlaczego nazwisko Oko odmieniamy tak jak nazwiska Kościuszko, a nie jak rzeczownik pospolity oko. Wiem, że nazwiska słowiańskie zakończone na -o odmieniamy wedle deklinacji żeńskiej, gdy przed -o występuje spółgłoska twarda, zaś według deklinacji męskiej, gdy spółgłoska ta jest miękka. Interesuje mnie jednak, dlaczego nazwisko Oko powinniśmy odmieniać jako Oki, Oce, Okę…, a nie jako Oka, Oku itd. Tłumaczy to po prostu tradycja czy może chodzi o głębsze racje merytoryczne?
  • historia i historyja
    26.10.2009
    26.10.2009
    Jaka była historia rozwoju rzeczowników typu historia, filozofia, lekcja? Czy dawniej (w jakim okresie?) miały one inną końcówkę w M. lp (lekcyja) i D. lm (lekcyj)? Jakiego ona była pochodzenia i z czego wynikały zmiany do postaci dzisiejszej? Gdzie można o tym więcej poczytać?
  • Javier Milei

    5.02.2024
    5.02.2024

    Dzień dobry

    Jak należy odmienić nazwisko Javiera Milei?


    Serdeczności

    Mira Perlińska

  • Końcówka -mi

    30.12.2020
    30.12.2020

    Dzień dobry,

    wiadomo, że w narzędniku liczby mnogiej mamy kilkanaście wyjątków z końcówką -mi (ludźmi, braćmi, gośćmi, dziećmi itp.). Interesuje mnie odpowiedź na pytanie, czy dawniej takich słów z końcówką -mi było więcej i od czego zależało, czy dane słowo ma końcówkę -mi czy -ami?


    Serdecznie pozdrawiam i ukłony przesyłam

    Tobiasz Bimbalski

  • Lex
    15.11.2002
    15.11.2002
    Czy wyraz łaciński Lex w deklinacji należy traktować tak samo jak inne skrótowce, w których pisowni występuje litera x, czy też można go potraktować jak wyraz obcy? Co wówczas z odmianą przez przypadki? Czy jako nazwa własna Lex podlega innym zasadom deklinacji?
  • Marcello Semeraro

    27.04.2022
    27.04.2022

    Szanowni Państwo,

    zastanawiałam się dziś nad odmianą nazwiska kardynała Marcello Semeraro. Czy poprawne jest: kardynała Marcella Semerara, o kardynale Marcellu Semerarze? Wielki Słownik Ortograficzny podaje odmianę nazwisk włoskich według wzoru nazwiska Puzio, ale to bardzo źle brzmi.

  • Monstrum a monstrualny
    18.02.2020
    18.02.2020
    Szanowna Redakcjo.
    dlaczego przymiotnik od monstrum to monstrualny, a nie monstralny? Może wydziwiam, ale wydaje mi się, że słowa rodzaju nijakiego zakończone na -um z zasady tracą tę cząstkę przy tworzeniu wyrazów pochodnych, np. muzeummuzealny, imperiumimperialny, kuriozumkuriozalny itd., prawda? Jeśli tak, to jakim więc cudem w słowie monstrualny uchowała się litera „u”?

    Z uszanowaniem
    W.B.
  • Nazwiska Tylka oraz Tylki

    21.11.2023
    21.11.2023

    Szanowni Państwo,

    interesuje mnie odmiana nazwiska Tylki. Chciałabym zapytać, czy jest ona taka sama jak odmiana nazwiska Tylka? W liczbie mnogiej nazwisko Tylka odmieniłabym następująco: Tylkowie, Tylków, Tylkom, Tylków, Tylkami, Tylkach.

    Ponieważ jednak spotkałam się także z podobnym, wyżej wskazanym nazwiskiem Tylki zastanawiam się, czy jest tutaj różnica w odmianie. Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź, serdecznie pozdrawiam.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego