deklinowanie
-
Odmiana imienia niedźwiedzicy
22.05.201622.05.2016Szanowni Państwo,
w poznańskim zoo mieszka mały niedźwiadek, któremu nadano imię Cisna. W uzusie pojawiła się odmiana przymiotnikowa imienia małej niedźwiedzicy, np. Nie odwiedziliśmy my dziś Cisnej. Czy model odmiany przymiotnikowej może być uznany za akceptowalny dla prasy lub języka mówionego? Moim zdaniem – szczególnie w tym pierwszym przypadku – nie. Zwolennicy odwiedzania Cisnej, nie Cisny, argumentują jednak, że imię to pochodzi od nazwy miejscowości.
Z wyrazami szacunku
Czytelniczka
-
ołówek i piórnik w wołaczu
3.11.20233.11.2023Jaką formę przyjmują rzeczowniki nieżywotne w wołaczu? Np. ołówek czy ołówku, piórnik czy piórniku? Kiedyś uczono mnie, że wołacz = mianownikowi, a tylko przy personifikacji (baśnie, poezja) używa się piórniku, ołówku, długopisie, itp. Dziś słyszę, że to błąd. Czy faktycznie? Z góry dziękuję za wyjaśnienie. Małgorzata
-
O oboczność: nowa płyta Kayah i nowa płyta Kai 24.09.201624.09.2016Szanowni Państwo,
porada Kahah budzi moją wątpliwość. Według niej powinniśmy pisać np. nowa płyta Kayah zamiast nowa płyta Kai, co wygląda dziwnie. SWTiK zaleca jednoznacznie: „(…) Wymowa decyduje również o tym, że np. imię Sarah (…) ma formy Sary, Sarze (…)”. Analogicznie do Sarah odmieniamy Kayah.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
O yukacie, hakamie i matchy4.06.20194.06.2019Witam serdecznie
Pisałam ostatnio tekst, w którym użyłam transkrypcji japońskich wyrazów typu yukata, matcha czy hakama (części garderoby czy jedzenie). Znajoma zwróciła mi uwagę dotyczącą odmiany. Jak właściwie powinno się odmieniać takie wyrazy? Czy powinno się je najpierw spolszczyć w transkrypcji, zanim je odmieniamy?
-
Przez co się odmieniają czasowniki?30.11.201330.11.2013Drodzy Państwo,
W szkole uczono mnie, że:
1. czasownik odmienia się jedynie przez rodzaje, liczby, osoby, strony, tryby i czasy,
2. imiesłów jest jedną z form czasownika.
Jakiś czas temu uświadomiłem sobie, że przecież imiesłowy przymiotnikowe się deklinują. Czemu wobec tego w podręcznikach nie pisze się, że czasownik odmienia się także przez przypadki? -
Rzeczpospolita 25.01.201925.01.2019Poproszę o wyjaśnienie rozbieżności co odmiany słowa: rzeczpospolita. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN 1999 pod red. A. Markowskiego zabronione używanie rzeczypospolita, a w Słowniku ortograficznym WILGA 2000 pod red. A. Markowskiego ta forma jest dopuszczalna. W Innym słowniku języka polskiego PWN 2000 pod red. M. Bańko w mianowniku rzeczypospolita nie występuje, ale w odmianie już tak. Czy jest dopuszczalna odmiana tego słowa w wołaczu: o rzeczpospolito! o rzeczypospolito!
-
Skrót od doktorka
8.01.20238.01.2023Szanowni Państwo,
zastanawia mnie kwestia stawiania kropek po skrótach, w przypadku kiedy mamy do czynienia ze słowami w formach żeńskich, w przypadku feminatyw. Zasada, że kropkę po „dr” stawiamy kiedy chcemy użyć skrótu w przypadku innym niż mianownik, jest jasna. Czyli „dr Jan Kowalski”, ale „Idę do dr. Jana Kowalskiego”. Co w przypadku, kiedy chcemy użyć skrótu od słowa "doktorka", np. „Doktorka Sylwia Spurek”? Czy wówczas stawiamy kropkę i w mianowniku, skoro wyraz kończy się na „a”?
-
Służew i Widzew15.01.201715.01.2017Szanowni Państwo,
czy można prosić o podanie pełnej odmiany nazw Służew i Widzew oraz o wyjaśnienie ewentualnej różnicy w odmianach tych nazw?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Sto pierwszy raz, dawniej też: setny pierwszy raz 13.03.201913.03.2019W Latarniku Henryka Sienkiewicza jest zdanie Zepchnięty sto razy, rozpoczynał spokojnie swoją podróż po raz setny pierwszy. Na winietach przedwojennych gazet znajdują się informacje w rodzaju rok setny dwudziesty trzeci. Czy to znaczy, że taka forma liczebnika porządkowego była kiedyś poprawna?
-
Tesco10.03.200910.03.2009Szanowni Państwo!
Proszę o opinię na temat używania nazwy własnej Tesco w mowie potocznej. Odmiana tego słowa razi moje uszy (D. „Spotkałem ich obok Teska”, Ms. „Byłem w Tesku” itd.). Z drugiej strony rzeczownik jest obecny w naszym języku od dziesięciu lat, deklinuje się tak jak jajko, a język słowacki przyjął jego odmianę. Czy Polacy także powinni odmieniać Tesco?
