-
Opiekować się – dlaczego z się?26.07.201726.07.2017Czasownik opiekować łączy się zawsze z się. W gwarze sądeckiej jednak nigdy.
Mówimy: Opiekuję córkę, zamiast: Opiekuję się córką, Wyjechała opiekować chorych, zamiast: Wyjechała opiekować się chorymi.
Na chłopski rozum to ma sens! Przecież się oznacza zwrotność, a opiekę sprawuje się zawsze nad kimś.
Czy jest jakieś uzasadnienie, dlaczego opiekować +się, zamiast samego opiekować?
Napić się, najeść się, zakochać się – czynność jest wykonywana na wykonującym, ale opiekować się?
-
Czemu?7.11.20127.11.2012Dookoła słychać: „Czemu tramwaj nie jedzie?”, „Czemu się spóźniłeś…”. No, właśnie… czy czemu to poprawna forma? Ja używam dlaczego… i jakoś to czemu mnie razi!
Pozdrawiam
Aleksandra -
Szyk zaimka się
16.02.202116.02.2021Znam tu wszystkie porady dotyczące pozycji się, ale zastanawia mnie sytuacja zdań takich, jak te: Ona nazywa się Magda. Tomek ubrał się jak filistyn. Przyjdź i przekonaj się, dlaczego Polacy kochają Chopina. Nie tylko nie byłabym skłonna uznać ich za błędnych, ale uważam, że brzmią wręcz lepiej! Internet chyba też: dla frazy i się przekonaj dlaczego wyświetlił zaledwie 47 wyników, podczas gdy dla i przekonaj się dlaczego 35600. Proszę o dodatkową opinię, która rozwieje moje wątpliwości.
-
zaimek względny a interpunkcja30.04.201530.04.2015Szanowni Językoznawcy!
Czy interpunkcja w poniższym zdaniu jest poprawna?Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego, jak tylko dostaję do ręki książkę, to robię się głodny, choćbym przed chwilą jadł.
Chodzi mi o przecinek przed słowem dlaczego (i ewentualnie po nim). Z jednej strony jakoś kłuje mnie w oczy, z drugiej – jakby sprowadzić to zdanie do postaci: „Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego robię się głodny”, wydaje się całkowicie zasadny.
Pozdrawiam
Anna -
CV1.02.20021.02.2002Szanowni Państwo!
Często słyszę, nieomal na każdym kroku, o tym, że ktoś gdzieś zaniósł swoje siwi. Oczywiście jeżeli spojrzeć na owe siwi, widać, że chodzi o CV, czyli po prostu życiorys. Skrót pochodzi od curriculum vitae. No dobrze, ale dlaczego siwi? Dlaczego z angielska? Przecież to skrót od wyrazów łacińskich! Jak więc należy skrót ów wymawiać? Czy cewu, cefał, a może jeszcze inaczej?
Serdecznie pozdrawiam
Michał Andrzejak -
Interpunkcja quasi-zdań podrzędnych17.03.201717.03.2017Szanowni Państwo,
frapowała i nadal frapuje mnie uwaga 2 reguły [363]. Kiedy uznajemy, że zdanie jest rozwinięte, a kiedy „pozornie rozwinięte”? Z przykładów podanych w WSO wnioskowałbym, że już choćby dwa wyrazy świadczą o rozwinięciu. Zdaniem dr. Malinowskiego tak nie jest, o czym świadczą dwie porady zawierające w tytułach frazę „Zależy w jakim sensie”. Podobnie dr Wolański zaaprobował interpunkcję „nie wiem dlaczego tak” w odpowiedzi na jedno z moich pytań.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Kłopotliwy Murzyn
16.12.202031.01.2017Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.
Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.
-
kobietki i Panowie16.03.201316.03.2013Szanowni Państwo,
zwracam się z uprzejmą prośbą o poradę. Czy w e-mailu, oficjalnym, wysłanym do wszystkich pracowników, można zastosować zwrot: kobietki i Panowie? Jest jeden Pan, na wyższym stanowisku, który w ten sposób się wypowiada. Bardzo mnie to irytuje, lecz nie mogę znaleźć wytłumaczenia językowego, dlaczego odbieram określenie kobietki tak negatywnie? Państwa podpowiedź pomogłaby mi w zwalczeniu niekulturalnego zachowania.
Z poważaniem
Elżbieta Mazur -
Od roku 1963 roku mieliśmy pisać Krakowianin, Poznaniak, Warszawiak17.01.201217.01.2012Nazwy mieszkańców miast piszemy małą, a państw wielką literą, choć jedne i drugie pochodzą od własnych nazw. Rozróżnienie – jedyny argument, jaki potrafię wymyślić – meksykanina od Meksykanina jest mniej potrzebne niż zróżnicowanie Meksyku i Meksyku; mimo to nikt nie każe nam małą literą pisać nazw miast. Za to teraz pekińczyk myli się z pekińczykiem. Jest to chyba jedno z najbardziej niezrozumiałych rozstrzygnięć ortograficznych. Jak i dlaczego doszło do takiej sytuacji?
-
ortografia a historia języka13.05.201513.05.2015Dzień dobry,
dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
Pozdrawiam
Zdzisław K.