dom.
  • jest – nie ma

    9.04.2023
    9.04.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać o powód, dla którego różnymi czasownikami określamy to czy coś się gdzieś znajduje, czy też nie. Przykładami mogą być: „we wsi jest szkoła”, „tam jest pies” używające odmienionego czasownika "być", ale „we wsi nie ma szkoły”, „tam nie ma psa” z czasownikiem „mieć”.

  • jeszcze o podmiocie szeregowym
    12.10.2012
    12.10.2012
    Dzień dobry,
    mam pytanie związane ze zgodnością podmiotu i orzeczenia. Wiadomo, że przy podmiocie szeregowym orzeczenie w zasadzie powinno być w l.mn. A co w takich przypadkach: „Robert i sporo innych chłopaków bardzo się z tego cieszyli/cieszyło”, „Dom i wszystko, co się w nim znajdowało, ulegały/ulegało konfiskacie”.
    Dziękuję, AP
  • jeszcze o zbiegu kropki i cudzysłowu
    26.03.2008
    26.03.2008
    Witam, jeszcze raz o problemie zbiegu znaków interpunkcyjnych. Proszę o wyraźne rozstrzygnięcie, czy jeśli cytat funkcjonuje jako samodzielne zdanie (bez jakiegokolwiek wprowadzenia typu „Powiedział:”) kończące się wykrzyknikiem, to czy po cudzysłowie stawiamy kropkę? Na przykład: „Ala była zdenerwowana. «Mam tego dosyć!»”.
  • jeszcze raz o McDonald's i podobnych nazwach
    10.03.2015
    10.03.2015
    Wielki słownik ortograficzny PWN dopuszcza odmianę w przypadku haseł Levi’s i Lloyd’s, natomiast hasła Christie’s, McDonald’s, Saint George’s i Saint John’s traktuje jako nieodmienne. Z czego może wynikać tego rodzaju niekonsekwencja?
  • kłopoty z datą
    19.02.2002
    19.02.2002
    Drogi Panie Profesorze!
    Chciałabym zapytać, czy jest poprawnie: dziś mamy piątego lutego, czy piąty lutego? Dziś jest piątego lutego? Czy tylko piąty lutego?
    Dziękuję za odpowiedź!
    Á. Porcsalmy Éva z Debreczyna
  • Końmi, ale słoniami
    9.07.2019
    9.07.2019
    Nurtuje mnie zasada odmiany pewnej grupy wyrazów. Mamy wyraz koń, od którego narzędnik (z kim, z czym?) liczby mnogiej to końmi lub koniami. Natomiast dla wyrazu słoń, ów narzędnik to tylko słoniami.
    Jeśli chodzi o rodzaje żeńskie, to mamy wyraz broń, od którego narzędnik to tylko broniami, a już w wyrazie toń, jest to tylko tońmi.
    Analogicznie gość (gośćmi) i kość (kośćmi/kościami).
    Czy istnieje jakaś reguła, by móc wydedukować prawidłowość odmiany innych tego typu wyrazów?
  • Ksawery
    3.04.2003
    3.04.2003
    Proszę o szczegółową etymologię imienia Ksawery. Czy jest to imię baskijskie i czy oznacza 'dobry, solidny dom'?
  • liczba i ilość

    9.06.2023
    9.06.2023

    Dzień dobry,

    czy zasada podziału na rzeczowniki policzalne i niepoliczalne w języku polskim już nie istnieje? Wciąż spotykam się z określeniami: „ilość drzwi”, „ilość uczniów”...

    Będę ogromnie wdzięczna za odpowiedź.

    Agata Lipkowska

  • Mieć

    21.09.2022
    21.09.2022

    Szanowna Poradnio Językowa, czy mogę prosić o wyjaśnienie, skąd wzięło się nowe (przynajmniej dla mnie) znaczenie słowa „mieć”, oznaczającego fakt, który podobno zaistniał? Przykład: „Córka miała uciec z domu po kłótni z rodzicami ” – tu oznacza najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń. Nigdy nie słyszałem, aby ktoś w ten sposób wyrażał się w mowie potocznej, takiego znaczenia słowa „mieć” nie ma w słowniku, ani nigdy nie uczono go w szkołach, ale ta forma jest nagminnie używana w mediach.

  • między + biernik oraz między + narzędnik

    4.05.2022
    4.05.2022

    Szanowni Państwo!

    Piszę do Państwa, ponieważ chciałbym zapytać, czy w ogóle istnieje jakaś różnica znaczeniowa pomiędzy „między + biernik” a „między + narzędnik”?

    Poniżej przedstawiam przykładowe zdanie, które stało się przyczyną moich rozważań.

    „Swój wolny czas dzielą starannie między zakupy, dzieci i rozrywkę”. (biernik)

    „Swój wolny czas dzielą starannie między zakupami, dziećmi i rozrywką”. (narzędnik)

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego