dosłownie
  • panna cotta
    23.06.2020
    23.06.2020
    Nazwa włoskiego deseru panna cotta znaczy dosłownie ‘śmietanka gotowana’. Słowniki ortograficzne podają, że powinno się to odmieniać panna cotty, panna cottę itd. Zastanawia mnie, dlaczego odmieniać ma się tylko jeden człon. I to przymiotnik, a rzeczownik (panna = śmietanka) pozostaje nieodmienny. Odmiana wygląda tak, jakby to był jeden wyraz pannacotta. W języku włoskim panna cotta oczywiście nie odmienia się przez przypadki, ale w języku polskim mamy możliwość odmiany obu wyrazów.
  • Panna młoda
    9.12.2019
    9.12.2019
    Czy panna młoda w dniu swojego ślubu jest panną młodą do momentu przysięgi małżeńskiej a z kościoła wychodzi będąc już panią młodą, czy też poprawnie jest tak do niej mówić w całym dniu ślubu i przez całe wesele?
    Pozdrawiam
  • paść, ale dać radę
    25.09.2007
    25.09.2007
    Czy poprawne jest wyrażenie padł nowy rekord? Według mnie paść może stary rekord (nie jest już ważny), tak jak został pobity stary rekord. Czy mam rację?
    Tak samo jakoś nie pasuje mi padła wygrana, padła odpowiedź. Jakoś nie pasuje mi tutaj użycie słowa paść.
    I interesuje mnie pochodzenie wyrażenia dać radę. Zawsze sobie myślę – komu dać tę radę i na jaki temat? :-)
    Z wyrazami szacunku
    Michał Brandt
  • pisownia wyrazów użytych przenośnie
    2.04.2012
    2.04.2012
    Witam,
    w tekście, który poprawiam, znalazłam zdanie: „Nie chcę potykać się ciągle o pieluchę, która cię podrywała”. Wyraz pielucha odnosi się tu do konkretnej osoby – młodej kobiety, o której już wcześniej była mowa. Jak mam ten wyraz pisać: dużą czy małą literą, w cudzysłowie, a może kursywą?
    Magdalena Godlewska
  • płacić cenę
    7.09.2013
    7.09.2013
    Chciałem się spytać, czy powiedzenie płacić cenę jest poprawne ? Możemy powiedzieć: „Za wszystko płacimy jakąś cenę, ale nie wszystko jest tej ceny warte”? Da się w ogóle płacić cenę?
  • Podły
    31.01.2016
    31.01.2016
    Interesuje mnie pochodzenie i prawidłowe, pierwotne znaczenie słowa podły. Dziś wydaje się być w użyciu jako synonim zły, wredny, bez współczucia. Często jednak mówi się o podłym (zepsutym) jedzeniu czy upodleniu jako ‘pozbawieniu godności’.
    Znaczenia synonimów są więc generalnie negatywne, jednak różnią się w dokładniejszym znaczeniu.
    Proszę o odpowiedź i pozdrawiam.
  • polska terminologia piłkarska
    15.03.2011
    15.03.2011
    Moje uszanowanie!
    Chciałbym zadać pytanie dotyczące terminologii piłkarskiej. Wiele polskich określeń pochodzi tu z angielskiego, pośrednio lub nie (jak korner czy róg, wolny, karny itd.). Są jednak dwa wyjątki, które mnie interesują: spalony (offside) i pomocnik (midfielder). Skąd wzięły się te polskie określenia? Czy można wskazać czas ich pojawienia się, miejsce, autora?
    Pozdrawiam serdecznie!
  • port nad, port na, port w, port u

    30.09.2023
    30.09.2023

    W wielu miejscach, takich jak strona internetowa portu północnego w Gdańsku, można przeczytać: „To najdalej wysunięty na północ, niezamarzający port na Morzu Bałtyckim”. Jednakże, rzeczywistość jest taka, że ten port znajduje się faktycznie na lądzie, a nie dosłownie na morzu. Podobnie jest w przypadku latarni morskich. Często spotyka się opisy mówiące, że dana latarnia jest na Morzu Północnym czy na Morzu Śródziemnym, mimo że faktycznie stoi na lądzie, w bliskim sąsiedztwie morza. Jakie są zasady stosowania przyimka „na” w odniesieniu do morza w języku polskim?

  • Portoryko
    7.02.2020
    7.02.2020
    Dlaczego Puerto Rico to po polsku Portoryko? Szczególnie to „y” zamiast „i” brzmi (i wygląda) dziwnie.
  • powtórzone wyrazy
    3.07.2009
    3.07.2009
    Szanowna Poradnio,
    Wielki słownik ortograficzny PWN i Uniwersalny słownik języka polskiego podają zgodnie: całkiem, całkiem, nawet, nawet, wcale, wcale – ale za to ledwo ledwo. Co przesądza o braku przecinka w tym przypadku? I jak w związku z tym zapisywać: prawie(,) prawie (= mało brakło) i jeszcze(,) jeszcze? (= w ostateczności, ujdzie).
    Dziękuję,
    Michał Gniazdowski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego