dosłowny
  • Być dobrym w czymś

    15.09.2022
    29.07.2022

    Dzień dobry,

    Czy należy mówić, że ktoś jest dobry w siatkówce, koszykówce, tenisie, czy raczej, że jest dobry w siatkówkę, koszykówkę, tenisa?

    Pozdrawiam

  • Centrum Kontaktu
    17.10.2013
    17.10.2013
    Szanowny Panie Profesorze,
    jako pracownik Centrum Komunikacji Społecznej, jednego z biur Urzędu m.st. Warszawy, zwracam się do Pana z prośbą o opinię w sprawie nadania nazwy Centrum Kontaktu Warszawa 19 115 nowo powstałemu ośrodkowi, którego zadaniem jest informowanie mieszkańców Warszawy o wszelkich procedurach realizowanych przez Urząd, a także reagowanie na wszelkie zgłaszane problemy dotyczące, w skrócie, funkcjonowania Miasta. Skontaktować się z nami będzie można za pośrednictwem różnych kanałów komunikacji, spośród których najczęściej używanym będzie zapewne linia telefoniczna.
    Wątpliwości nastręcza nam wyrażenie centrum kontaktu – jako dosłowne tłumaczenie angielskiego (amerykańskiego) contact center. Zrezygnowaliśmy z nazwy Centrum Informacji Warszawa 19 115, ponieważ wyklucza ona skojarzenie, że pod tym numerem przyjmowane będą również interwencje. Odrzucona została także nazwa Centrum informacyjno-interwencyjne Warszawa 19 115 jako zbyt długa. Nie chcemy także stosować nazwy Infolinia Warszawa 19 115. Nieprzydatne jest również obcojęzyczne call center.
    Prosimy zatem Pana Profesora o opinię, czy wyrażenie centrum kontaktu jest poprawne językowo i może być zrozumiałe dla ogółu mieszkańców.
    Z poważaniem
    Tomasz Dziedziczak
    Główny specjalista
    URZĄD M.ST. WARSZAWY
    Centrum Komunikacji Społecznej (CK)
  • Cieszyć się powodzeniem i języczek u wagi
    5.10.2018
    5.10.2018
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie, czy zwrot cieszyć się powodzeniem jest poprawny? W Słowniku języka niby-polskiego z 1978 roku autorstwa Walerego Pisarka natrafiłam na ten zwrot (jak również inne: cieszyć się zdrowiem / popularnością) wymieniony wśród pozostałych „rażących poczucie językowe”, niepoprawnych.
    Poproszę również o rozwianie wątpliwości dotyczące zwrotu języczek u wagi – czy oprócz dosłownego ma on także znaczenie przenośne? Co oznacza, w jakich sytuacjach się go używa?
    Dziękuję.
  • Co zginamy?
    8.06.2020
    8.06.2020
    Szanowni Państwo,
    Czy możemy zgiąć kolana, czy tylko zgiąć nogi w kolanach?
    Pozdrawiam
    Czytelniczka
  • Co zrobił budżet?
    17.04.2015
    17.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Która z form jest poprawna (a może obie?): „Budżet zamknął się w kwocie…” czy „Budżet zamknął się kwotą…”?
    Pozdrawiam
    Anna
  • delikatny rozum

    14.12.2022
    14.12.2022

    W przekładzie „Przygód dobrego wojaka Szwejka” autorstwa P. Hulki-Laskowskiego słowa „Elsalébn, vojáci hloupí a tvůj Náthan moc chytrý”, przetłumaczono jako „Elsaleben, żołnierze głupie chamy, ale twój Natan ma delikatny rozum”. Nowe tłumaczenie A. Kroha ma w tym miejscu „Elsalebn, żołnierze głupi, a twój Natan bardzo sprytny”. Kroh przetłumaczył ten fragment w sposób chyba dosłowny. Czy istnieje lub istniał w języku polskim frazeologizm „delikatny rozum” na określenie sprytu lub przebiegłości?

  • drogo kosztować
    29.12.2011
    29.12.2011
    Mam wątpliwości co do odpowiedzi na pytanie o kosztuje drogo. Nie budzi moich zastrzeżeń zwrot „To cię będzie drogo kosztować” 'pożałujesz', ale nie akceptuję „Chleb kosztuje drogo”. Chleb kosztuje dużo lub jest drogi. Kosztuje drogo to zdaje się kontaminacja frazeologiczna czyli błąd.
    Pozdrawiam,
    MN
  • Estoński wpływ?

    22.04.2021
    22.04.2021

    Szanowni Państwo,

    ostatnio trafiłem na estońskie przysłowie: laps räägib siis, kui kana pissib. W dosłownym tłumaczeniu brzmi ono „dziecko mówi, gdy kura sika”, a oznacza mniej więcej to samo, co nasze Dzieci i ryby głosu nie mają. Od razu skojarzyło mi się to z dosadnym bon motem Piłsudskiego: Wam kury sz… prowadzać, a nie politykę robić, który dotychczas postrzegałem jako wyraz kreatywności marszałka. Czy może mieć on jednak jakieś analogiczne źródła we frazeologii np. Wileńszczyzny?

  • etymologiczna przygoda
    11.12.2014
    11.12.2014
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać o etymologię prostego, zdaje się, słowa, jakim jest przygoda. Poszukiwania w internecie i literaturze nie przyniosły niestety żadnych rezultatów. Czy jest to coś, co zdarza się przy godach, tj. rzadko, raz do roku, od święta, czy może przy godach jako okresie łączenia się w pary (co nadawałoby przygodzie jako „przelotnemu romansowi” znaczenie niemalże dosłowne), czy coś całkowicie innego?
    Z góry dziękuję
  • Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze
    29.06.2012
    29.06.2012
    W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego