Jak powinno odmieniać się nazwisko "Kolendo"? Dla mnie nienaturalna jest odmiana nazwiska w liczbie pojedynczej, np. Rafałowi Kolendowi. Dotychczas byłem święcie przekonany, że mojego nazwiska się nie odmienia, a jednak np. Facebook używa odmiany nazwiska, a wiele różnych dyplomów mam z nazwiskiem nieodmienionym. Forma nieodmieniona jest bardziej naturalna, np. narzędnik (razem z): "Rafałem Kolendem" brzmi bardzo dziwnie i naturalniej brzmiałoby "Rafałem Kolendo". Czy zatem nazwiska zakończone na "endo" nie powinny mieć formy nieodmiennej?

Szanowni Państwo!
Do moich zadań należy korekta pism (jak chętnie urzędnicy mówią – „sprawdzanie pism pod względem poprawności językowej”) w Ministerstwie Środowiska. Choć znam regułę polskiej ortografii mówiącą, że nazwy oficjalnych stanowisk, godności, funkcji (np. prezydent, premier, minister) piszemy małą literą, zaś nazwy urzędów jednoosobowych wielką, przyznam szczerze, że ich pisownia sprawia mi coraz więcej kłopotów. Trudno mi bowiem rozstrzygnąć, czy w danym zdaniu mowa o stanowisku, czy o jednoosobowym urzędzie. Czy powinniśmy napisać „rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia…”, czy (z czym spotkałam się ostatnio w Gazecie Prawnej) „rozporządzenie ministra środowiska”? Czy etaty i środki finansowe, będące dotychczas w dyspozycji Krajowego Zarządu Parków Narodowych, przejmie Minister Środowiska, czy minister środowiska? Stanowisko zajęte przez Ministra Środowiska czy ministra środowiska?
Uważam, że gdy cytowane są akty prawne (a do takich należy rozporządzenie), jak najbardziej uzasadniona jest pisownia wielkimi literami. Ale w pozostałych przypadkach pewności nie mam. Będę bardzo wdzięczna za pomoc – tym bardziej że osoby przynoszące mi pisma niechętnie patrzą na moje poprawki (oczywiście w pismach powstających w moim urzędzie wszystkie tytuły pisywane są od wielkich liter) i wciąż muszę udowadniać swoje racje.
Pozdrawiam serdecznie
Wioletta Wichrowska

Dzień dobry.
Dotychczas wydawało mi się, że dokładnie wiem, jak powinnam zapisać wyraz wejście z przeczeniem nie. Ale ostatnio w prasie pojawiają się równie często dwa różne zapisy. Który zatem jest poprawny: „Skutki niewejścia Polski do UE są oczywiste” czy „Skutki nie wejścia Polski do UE są oczywiste”?
Dziekuję.

Czy nowelizacja oznacza unowocześnienie? W internecie można czasem przeczytać o nowelizacjach stron. Mało tego, wśród kinomanów słowo to jest dość popularne i oznacza powieść napisaną na podstawie scenariusza filmowego, np. „Przeczytałem nowelizację tego filmu”. Takiego znaczenia słowa nowelizacja nie podaje chyba żaden słownik. Czy można spodziewać się, że już wkrótce będzie się powszechnie mówić o nowelizacjach filmów, tak jak o ekranizacjach powieści? Nie bardzo mi się to podoba…

Ostatnio ukazały się w Polsce książki w nowej serii współczesnej literatury iberoamerykańskiej: postm@condo. Opublikowano dotychczas powieści Jaime’ego Bayly’ego i Edmundo Paza Soldana. Jednak w informacjach prasowych (i omówieniach sprzed lat, np. tłumacza) prawie nikt nie odmienia imion tych autorów (Jaime – Jaime’ego, Edmundo Paz – Edmundo Paza). Dlaczego?

Nazwy mieszkańców miast piszemy małą, a państw wielką literą, choć jedne i drugie pochodzą od własnych nazw. Rozróżnienie – jedyny argument, jaki potrafię wymyślić – meksykanina od Meksykanina jest mniej potrzebne niż zróżnicowanie Meksyku i Meksyku; mimo to nikt nie każe nam małą literą pisać nazw miast. Za to teraz pekińczyk myli się z pekińczykiem. Jest to chyba jedno z najbardziej niezrozumiałych rozstrzygnięć ortograficznych. Jak i dlaczego doszło do takiej sytuacji?

Rzeczownika rodzaju nijakiego odwrocie ('odwrotna strona') nie ma w słownikach i poradnikach językowych. Odwrót jako 'odwrotna strona' może występować tylko w wyrażeniu na odwrocie. Słownik wyraców obcych jako odwrotną stronę m.in. obrazu definiuje rewers, choć słownik sztuk pięknych jako obiekty, do których się on odnosi, wymienia tylko monety i medale. W publikacjach odwrocie jako 'odwrotna strona obrazu' występuje często, jest odmieniane przez przypadki, a redakcje przeciw temu nie protestują.

Chciałbym zapytać o sformułowanie coś (książka, gra) dostanie/otrzyma adaptację. Krótko mówiąc, czy jest właściwe? Jeszcze kilka lat temu niemal niespotykane, obecnie w niektórych serwisach wręcz nieodzowne.

Witam Państwa,
mam dwa pytania:
1. Czy powiedzenie otwarli (np. drzwi) zamiast otworzyli jest błędem językowym, czy też jest dopuszczalne jako regionalizm w Małopolsce, skąd pochodzę?
2. Skąd lub od czego pochodzi moje nazwisko: Ochał?
Serdecznie dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.

Jakie jest stanowisko językoznawców odnośnie stosowania form rodzaju „osoba nauczycielska”, „osoba redaktorska” itd.? Czy zatem zamiast sprzątaczki będzie „osoba sprzątacka”? W tym potworku językowym gryzie mnie żeńska forma gramatyczna słowa „osoba”. Czy nie byłoby inkluzywniej mówić „osobo sprzątackie”, „osobo nauczycielskie”?