długo
  • Jidysz jako lingua franca

    21.03.2023
    11.03.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące rozróżnienia na języki kreolskie i Lingua franca. Uważa się ze jidysz jest Lingua franca Żydów aszkenazyjskich, natomiast ma wiele cech języka kreolskiego – wyewoluował w wyniku kontaktu z językiem germańskim, ma swoją gramatykę i jest używany przez Żydów aszkenazyjskich w kolejnych pokoleniach. Czy mogliby Państwo wyjaśnić skąd klasyfikacja jidysz jako Lingua franca?

    Z poważaniem,

    Maciej

  • kaferek
    9.10.2003
    9.10.2003
    Jestem architektem z woj. wielkopolskiego, ukończyłam uczelnię w Poznaniu, mieszkam w Jarocinie. Od dziecka spotykałam się ze słowem kaferek określającym lukarnę. Słowa tego używali moi wykładowcy na studiach, rozumieją je wszyscy moi znajomi (również nie związani z branżą) i klienci, a ostatnio nawet spotkałam je w oficjalnym piśmie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Od kilku lat usiłuję znaleźć je w różnych słownikach – bezskutecznie. Nie wyszukuje go też żadna wyszukiwarka internetowa. Proszę powiedzieć, czy wolno nam używać tego słowa, skąd się wzięło i tak powszechnie przyjęło, z jakiego języka się wywodzi. Bardzo mnie to interesuje!
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.
  • Kiedy masz zajęcia, przypomnij?
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    Pytań zależnych nie zamykamy pytajnikiem, np. Przypomnij, kiedy masz swoje zajęcia. A jeśli zmienimy szyk: A kiedy ty masz swoje zajęcia, przypomnij? Czy wtedy postawimy na końcu pytajnik? Można by napisać: A kiedy ty masz swoje zajęcia? przypomnij lub A kiedy ty masz swoje zajęcia? Przypomnij, choć możliwe jest moim zdaniem takie wypowiedzenie tego zdania na głos, przy którym odpowiedniejszy byłby przecinek po zajęciach. I co wtedy?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Komu? czemu? – emocjom
    30.11.2016
    30.11.2016
    Proszę mi odpowiedzieć, jak się pisze: Nie poddaję się emocją czy Nie poddaję się emocjom.
    Im dłużej o tym myślę, tym większe wątpliwości mam w tej kwestii.
    Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • koniądz

    23.09.2023
    23.09.2023

    Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

  • Konieczny przecinek po zdaniu podrzędnym
    29.01.2016
    29.01.2016
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie o przecinek w zdaniu:
    Zauważyłem, że często używasz tego słowa, i faktycznie spełnia wtedy swoją rolę.
    Nie jestem pewien przecinka przed i. Wydaje mi się, że bez niego sens jest taki, że ktoś zauważył zarówno używanie słowa, jak i spełnianie roli. Z przecinkiem zaś jest tak, że ktoś zauważył częste użycie, a poza tym stwierdza, że to częste użycie spełnia swoją rolę. Wersja z przecinkiem zdaje mi się więc bardziej logiczna.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Konstrukcje ‘od… do…’ z półpauzą
    1.06.2016
    1.06.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie zapis liczebników w prozie. Który zapis będzie poprawny?
    • skazano ich na dwa lata–pięć lat; siedem i pół tysiąca–dwadzieścia pięć tysięcy
      czy
    • skazano ich na dwa–pięć lat; siedem i pół–dwadzieścia pięć tysięcy?

    Rozumiem, że dwadzieścia–pięćdziesiąt tysięcy ludzi może być mylące: nie wiadomo, czy chodzi o dwadzieścia czy dwadzieścia tysięcy?

    Pozdrawiam
    Katarzyna C.
  • Kto chwali swój ogonek – liszka czy pliszka?
    5.02.2019
    5.02.2019
    Szanowni Państwo!
    W którejś z książek Alfreda Szklarskiego o Tomku Wilmowskim bosman Nowicki używa wyrażenia Każda liszka swój ogonek chwali. Czy to pomyłka, wersja alternatywna czy może pierwowzór znanego powiedzenia o pliszce?

    Marcin Nowak
  • legitymujący komentarz
    20.12.2013
    20.12.2013
    Dzień dobry,
    pewna moja znajoma pod pewnym zdjęciem zamieszczonym w internecie przeczytała komentarz: „Wyglądasz legitymująco”. Usiedliśmy w gronie humanistów, dumaliśmy długo, ale poza wspólną konstatacją, że chodzi zapewne o interferencję z językiem angielskim, nie doszliśmy do żadnych wniosków odnośnie znaczenia i odcienia przytoczonego zwrotu. Czy mogliby Państwo pomóc rozstrzygnąć, czy aby autor – personalnie lub lingwistycznie – nie obraził osoby figurującej na zdjęciu?
    Pozdrawiam,
    Jacek
  • Lew
    20.01.2003
    20.01.2003
    Szanowny Panie Profesorze,
    Jak należy napisać: toczy się sprawa przeciwko Lwu, czy Lwowi? Prasa i telewizja używają tylko pierwszej formy, gdy tymczasem nowy słownik ortograficzny przy haśle Lew podaje formę celownika Lwowi.
    Drugi problem to słowo prefiks, które używane jest również w pisowni prefix, i to w telewizji publicznej. Która forma jest poprawna?
    Pozdrawiam –
    Janusz Gramse
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego