• drzwi a drzewo
    11.01.2010
    11.01.2010
    Interesuje mnie wymowa słowa drzwi. Dla większości słów z nagłosową grupą drz słowniki poprawnościowe podają wymowę wzorcową [d-ż] i potoczną [dż-ż], uznając za błędny wariant [dż]. Ku mojemu zdziwieniu WSPP podaje zupełnie odwrotny wzorzec ortofoniczny dla słowa drzwi: [dżwi], pot. [dż-żwi], nie: [d-żwi]. Z czego wynika ta nieregularność i czy aby na pewno wymowę regularną [d-żwi] należy uznać za hiperpoprawną? Dodam, że prof. Bańko w poradzie nr 5684 opowiedział się właśnie za wymową regularną.
  • ysty

    27.11.2023
    27.11.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy słowa ysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać ownicy: [d-żdżownica].

    Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.


    Z poważaniem

    Andrzej M. Sołtan

  • jeszcze o wymowie drzwi
    18.01.2010
    18.01.2010
    Chciałbym wrócić do tematu wymowy słowa drzwi. Wspomniane we wcześniejszej poradzie słowniki podają rozbieżne sposoby wymawiania tego słowa (można do tego dodać Słownik poprawnej polszczyzny Doroszewskiego, który również rekomenduje wymowę [dż-v'-i]). Bardzo mnie interesuje, jakie mogą być źródła wymowy [dż-v'-i]. Taką rekomendację spotkałem zbyt wiele razy, żeby była to zwykła pomyłka. Poza tym czy wymawianie słowa trzcina jako [czcina] ma podobną przyczynę?
    Pozdrawiam,
    Jurek
  • litery a głoski
    10.02.2005
    10.02.2005
    Mam nauczyć głoskowania fonetycznego sześciolatka (konkurs). Jak należy przegłoskować (pomijam zapis fonetyczny): em (dż-e-m) czy (d-ż-e-m), kiosk (ki-j-o-s-k), fiołek (fi-j-o-ł-e-k), ekierka (e-ki-e-r-k-a), odznaka (o-dz-n-a-k-a) czy (o-d-z-n-a-k-a), boisko (b-o-j-i-s-k-o), batalion (b-a-t-a-li-i-o-n), artyleria (a-l-t-y-l-ri-j-a), majeranek (m-a-j-e-r-a-n-e-k), przyjeżają (p-sz-y-j-e-ż-dż-a-j-o-m)?
    Bardzo proszę o pomoc i szybką odpowiedź. Dziękuję.
    Hanna Muchewicz
  • budżet
    28.01.2005
    28.01.2005
    Dlaczego w słowie budżet wymawiamy jako [d-ż] (jak w wyrazie drzewo)? Czy istnieją jeszcze jakieś wyjątki tego typu (poza wyrazami utworzonymi przez dodanie przedrostka, takimi jak odżywiać, odżywka itp.)?
  • polonizacja nazw indyjskich
    28.06.2011
    28.06.2011
    Szanowni Państwo,
    słownik ortograficzny PWN podaje spolszczoną pisownię takich hinduskich nazw, jak Radżasthan, odhpur, ajpur. Czy należy wobec tego przyjąć jako zasadę zapis w tekście polskim hinduskiej głoski oddawanej w angielskiej transkrypcji przez j jako ?
    Jak zapisać w polskim tekście:
    1. nazwisko maharadży zapisane w transkrypcji angielskiej w postaci: Gaj Singh?
    2. nazwę obiektu Sir Cowasji Jehangir Hall w Bombaju?
    Z poważaniem
    Anna Garbacz
  • Shoja
    25.04.2016
    25.04.2016
    Szanowni Państwo!
    Zastanawia mnie, w jaki sposób odmienia się męskie imię Shoja (np. Shoja Azari).
    W czytanej przeze mnie publikacji imię to w dopełniaczu ma postać Shojy. Czy to forma utworzona poprawnie?

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Slawistyczny alfabet fonetyczny
    18.05.2022
    29.01.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie poprawna forma zapisu fonetycznego (slawistyczny alfabet fonetyczny AS) następujących wyrazów: kształtować, krzesło, łapka, torebka, kózka, opaska, zamiast, pojazd, różka, płaszczka, chodźże, Kluczbork, kośba, groźba . Na ich podstawie trzeba opisać jednorodność grup spółgłoskowych pod względem dźwięczności, wskazując przykłady grup jednorodnie dźwięcznych i bezdźwięcznych.
    Czytelnik
  • Bezkońcówkowy dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników rodzaju żeńskiego i nijakiego

    23.01.2024
    23.01.2024

    Szanowna Redakcjo!

    Moje pytanie dotyczy fleksji. Otóż przeczytałem, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego i nijakiego, których temat zakończony jest na spółgłoskę twardą lub -c, mają w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę zerową, np. matka - matek, słońce - słońc. Dlaczego więc dla rzeczownika "noc" forma ta brzmi "nocy", a więc korzysta on z końcówki typowej dla tematów zakończonych na inne spółgłoski stwardniałe niż -c i -l? Dlaczego z kolei rzeczownik "danie" ma w tym przypadku końcówkę zerową, skoro jego temat kończy się na spółgłoskę miękką, więc oczekiwalibyśmy końcówki -i?


    Z góry dziękuję serdecznie za wyjaśnienia!

  • Dwuliterowe inicjały imion
    5.09.2017
    5.09.2017
    Jak należy skracać imiona obce rozpoczynające się na „Th“? Czy „Th“ należy koniecznie traktować jak dwuznak „Ch“? Korektor mojej monografii poprawia skrót imienia Theodore z „T.“ na „Th.“, jednak pozostawia zastosowany przeze mnie skrót imienia Thomas („T.“). Czy zatem należy zapisywać: amerykański prezydent Th. Roosevelt (imię Theodore), ale amerykański wynalazca T. Edison (imię Thomas)?
    Wydaje mi się to wbrew logice i według mojej opinii pisownia powinna zostać ujednolicona. W jaki sposób?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego