elipsa
  • Elipsa kontekstowa

    2.11.2023
    2.11.2023

    Czy poprawne są zdania: „Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim i Warszawskim” oraz „Ten gatunek ryby występuje w Morzu Czarnym i Azowskim”? Pytam o to, bo niektórzy twierdzą, że w takich przypadkach należy użyć liczby mnogiej: „Studiował na uniwersytetach Jagiellońskim i Warszawskim” oraz „Ten gatunek ryby występuje w morzach Czarnym i Azowskim”.

  • elipsa orzeczenia
    19.05.2003
    19.05.2003
    Szanowni Państwo!
    Mam problem z dość banalnym zdaniem, które brzmi: „Cieśla przyniósł siekierę, robotnicy bryły smoły, młodzi nosili lepik, powroźnicy zadbali o resztę”. Mój oponent wszakże twierdzi, że konieczne jest powtórzenie orzeczenia przynieśli, jeśli drugi podmiot nie jest w tej samej liczbie i tego samego rodzaju co pierwszy, i uważa, że zdanie powinno brzmieć: „Cieśla przyniósł siekierę, robotnicy przynieśli bryły smoły, młodzi nosili lepik, powroźnicy zadbali o resztę”. Która wersja jest prawidłowa?
    Z wyrazami szacunku
    Grzegorz Prokop
  • myślnik jako znak elipsy
    11.03.2012
    11.03.2012
    Dzień dobry,
    czy kiedy omijamy czasownik w zdaniu, na przykład: „Ja pójdę do domu, ty (pójdziesz) do sklepu, a ona (pójdzie) do parku”, powinniśmy go zastąpić jakimś znakiem interpunkcyjnym? Jeśli tak, to czy można go zastąpić czymś innym niż myślnikiem, by w uniknąć konfuzji w wypadku dialogu:
    – Czego szukaliście?
    – Ja długiego i cieplutkiego szalika – powiedziała żyrafa.
    – Ja podków – powiedział koń.
    – A ja okularów – powiedziała żaba.

    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Katarzyna
  • przykłady elipsy
    28.04.2014
    28.04.2014
    Szanowna Poradnio,
    czy w zdaniach typu: „Otworzono mi i poprowadzono mnie do pokoju” użycie mnie jest obligatoryjne? Czy nie mogłoby być: „Otworzono / Otworzył mi i zaprowadzono / zaprowadził do pokoju”? A czy w następującym przykładzie konieczne jest ponowienie orzeczenia? „Patrząc na nią, nie czułem przyjaźni, lecz (czułem?) miłość”.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Ciąg dalszy wątpliwości związanych z pisownią cząstki nie
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
    1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
    2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
    3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
    4. To wcale nie/mały wydatek.
    5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
    6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
    7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
    Dziękuję!
  • Kłopotliwe przecinki
    12.06.2017
    12.06.2017
    Jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniach, w których dwa okoliczniki są połączone spójnikiem łącznym lub rozłącznym, ale jeden jest w formie przysłówka (lub wyrażenia przyimkowego), zaś drugi w formie zdania podrzędnego (albo imiesłowowego równoważnika zdania)? Chodzi o zdania typu:

    1. Załatwimy to siłą lub idąc na układ.
    2. Zrobimy to jutro albo gdy będziemy mieli więcej czasu.
    3. Nie używaj tego w razie awarii i jeśli nie znasz się na tym.
  • Dla niego co czerwone, to czerwone, i tyle
    16.12.2015
    16.12.2015
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania interpunkcyjne:
    Dla niego co czerwone, to czerwone, i tyle, Nie to nie!.
    Pierwsze zdanie można chyba nazwać elipsą zdania warunkowego, więc pierwszy przecinek powinien być w porządku, ale nie jestem pewien drugiego. Jeśli chodzi o przykład drugi, to z kolei nie chodzi mi o elipsę zdania warunkowego, ale o wypowiedź w tonie kategorycznym: „»Nie« znaczy »nie« i koniec!”.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Inna sprawa to (,) czy…
    8.07.2015
    8.07.2015
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie interpunkcja w zdaniu „Czy ma to wpływ na ludzkie zachowania, to inna sprawa”. Gdyby zamienić kolejność członów oddzielonych przecinkiem, widoczna byłaby podrzędność frazy „Czy…” i konieczność przecinka, więc chyba powinien się znaleźć również w wyjściowej wersji? A co ze zdaniem „Inna sprawa to czy ma to wpływ na ludzkie zachowania”?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Interpunkcja quasi-zdań podrzędnych
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    frapowała i nadal frapuje mnie uwaga 2 reguły [363]. Kiedy uznajemy, że zdanie jest rozwinięte, a kiedy „pozornie rozwinięte”? Z przykładów podanych w WSO wnioskowałbym, że już choćby dwa wyrazy świadczą o rozwinięciu. Zdaniem dr. Malinowskiego tak nie jest, o czym świadczą dwie porady zawierające w tytułach frazę „Zależy w jakim sensie”. Podobnie dr Wolański zaaprobował interpunkcję „nie wiem dlaczego tak” w odpowiedzi na jedno z moich pytań.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Interpunkcyjne „być albo nie być”
    11.09.2017
    11.09.2017
    Szanowni Państwo,
    1. Zastanawiam się, czy w zapisie bardzo potocznych i nieeleganckich form typu idź(,) pan(,) stąd (np. w dialogach w beletrystyce) powinniśmy traktować formę pan jako skrócony wołacz i wydzielać ją przecinkami.
    2. Czy w tytule przekładu powieści A. Burgessa Diabeł nie państewko po słowie diabeł nie powinien stać przecinek? To, zdaje się, elipsa zdania: To diabeł, a nie państewko. Bez przecinka brzmi to raczej jak elipsa: Diabeł nie jest państewkiem.
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego