etymologiczny
  • Rozwydrzyć a wydra

    23.09.2022
    4.05.2017

    Szanowni Państwo,

    czy słowa wydra i rozwydrzyć mają powiązanie etymologiczne?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • tlen, czołg i robot
    4.05.2014
    4.05.2014
    Czy wiadomo Państwu, ile jest mniej więcej słów, których autorstwo da się jasno określić i które przyjęły się w języku ogólnym, a więc takich, jak tlen, czołg lub robot? Czy wyrazy te mają swoją fachową nazwę? Czy istnieje słownik, które je gromadzi?
  • Co ma brona do obrony?
    12.09.2018
    12.09.2018
    Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
  • drużbanci
    14.11.2011
    14.11.2011
    Drużbadrużbowie, często spotykam sie z drużbantdrużbanci, panie drużbantki.
  • dźwienność wyrazów
    16.03.2014
    16.03.2014
    W przedmowie do swojego tłumaczenia Iliady z 1815 r. Stanisław Staszic pisał: „Uważałem […], iż dotąd pisarze nasi bądź w sworodnych dziełach, bądź w tłumaczeniu nie mieli jeszcze dosyć zamiaru stosowania dźwienności wyrazów do rzeczy”. Co dokładnie oznacza dźwienność i jaka jest etymologia tego słowa? Czy sworodny to wyraz notowany przez ówczesne słowniki?
  • Gamratka
    18.05.2018
    18.05.2018
    Podczas oczekiwania na Państwa odpowiedź, poszperałem trochę po słownikach oraz w internecie i znalazłem dwie wersje pochodzenia określenia gamratka. Pierwsze objaśnienie znalazłem w „Etymologicznym słowniku języka polskiego” Andrzeja Bańkowskiego w haśle „Gamrat”, (tom I, s. 406-7), a drugie – tu: http://www.informacjelokalne.pl/felietony/item/3914-najwi%C4%99kszy-rozpustnik-w%C5%9Br%C3%B3d-arcybiskup%C3%B3w
    Czy Pani Profesor mogłaby skomentować owe stanowiska?
    Pozdrawiam
    S.V.
  • herbata
    10.04.2003
    10.04.2003
    Chciałbym dowiedzieć się o pochodzeniu rosyjskiego słowa oznaczającego herbatę (czaj). Czy rzeczywiście, jak mi się wydaje, jest ono pochodzenia chińskiego? Poza tym czy angielskie słowo oznaczające herbatę (tea bądź char) są również ze sobą spokrewnione? Dziękuję za pomoc.
  • indogermański czy indoeuropejski?
    30.06.2009
    30.06.2009
    Jedna ze znajomych mi osób w sposób pretensjonalny używa terminu indogermański dla opisania języków indoeuropejskich. Nie znalazłem takiego terminu w przejrzanych słownikach. Został niewątpliwie utworzony od niemieckiego indogermanischen. Analogie z innymi językami, w tym germańskimi (przykładowo: dun. „indoeuropæisk, szw. indoeuropeiska), również nie bronią tego terminu. Czy można uznać, że kontestowanie formy indoeuropejski jest po prostu przejawem germanocentryzmu mojego rozmówcy?
  • jałmużna
    18.03.2008
    18.03.2008
    Rozpoczął się Wielki Tydzień i często się teraz słyszy takie słowa, jak: post, modlitwa i jałmużna. Mnie zaś zastanawia pochodzenie polskiego słowa jałmużna. Niestety w żadnym źródle nie znalazłam choćby najmniejszej wskazówki. Jeśli Państwo mogliby naprowadzić mnie na jakiś trop, będę wdzięczna.
    Lilianna Rudnik
  • kamera, szambelan, kabaret raz jeszcze

    16.03.2024
    16.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy wyrazy „kamera”, „szambelan” i „kabaret” mają wspólny źródłosłów, czyli starogreckie słowo „kamára” [καμάρα] oznaczające ‘kryte pomieszczenie, sklepioną izbę, komorę, sypialnię’?

    Pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego