funkcjonalny
  • O języku poetyckim słów kilka

    8.10.2023
    8.10.2023

    W Newsletterze Poradni Językowej PWN przeczytałem ostatnio post na temat wątpliwości co do odmiany neologizmu „słowisień” w wierszu J.Tuwima.

    Odpowiedź eksperta zawiera analizę gramat. zdania „A przez liście kraśnie pęk słowiśnie”, z której wynika, że słowo „kraśnie” jest w tym zdaniu czasownikiem w os. 3, słowo „pęk” — rzecz. w mianowniku, zaś słowo „słowisień” - rzecz. w bierniku.

    Przyznam, że mam kłopot z tym zdaniem. W zrozumieniu nie pomaga mi przytoczona analiza. Czy „kraśnie” w bezokol. to „kraśnieć”? Jeśli tak, to dlaczego nie ma tam „kraśnieje”? Czy to również neologizm? Dlaczego „słowisień” ma tu być w bierniku? Czy dopełnienie przy „pęk” nie powinno być w dopełniaczu?

  • Otrzymać adaptację (?)
    20.11.2017
    20.11.2017
    Chciałbym zapytać o sformułowanie coś (książka, gra) dostanie/otrzyma adaptację. Krótko mówiąc, czy jest właściwe? Jeszcze kilka lat temu niemal niespotykane, obecnie w niektórych serwisach wręcz nieodzowne.
  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pan Cukier, pani Cukier
    4.04.2007
    4.04.2007
    Witam Państwa,
    spotkałam się ostatnio z odmianą nazwiska CukierCukiera. Czy to jest prawidłowo? Jeśli nie – jaka powinna być właściwa odmiana nazwiska Cukier?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Lucyna Lipowska
  • panel dyskusyjny i dyskusja panelowa
    19.06.2010
    19.06.2010
    Czym różni się panel dyskusyjny od dyskusji panelowej? A może to synonimy?
  • pan Oko
    7.02.2013
    7.02.2013
    Szanowni Państwo!
    Kilka lat temu w którejś z internetowych poradni językowych zapytałem, jak należy odmieniać nazwisko Oko, i otrzymałem odpowiedź, że tak jak Kościuszko (D: Oki, C: Oce). Niedawno natknąłem się jednak na artykuł, który ponownie wzbudził moje wątpliwości. Czy wobec tego powinienem odmieniać nazwisko Oko? Czy odmienianie tego nazwiska jest błędem?
    Dziękuję i pozdrawiam
    Krzysztof Kołodziejczyk
  • Paprykarz
    27.02.2018
    27.02.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać o dopełniacz słowa paprykarz. Paprykarza czy paprykarzu? Słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje paprykarzu, ale przy słowach korytarz czy cmentarz nie mamy wątpliwości – korytarza, cmentarza. Czy to reguluje norma językowa? Ma to jakiś związek z funkcjonalną miękkością rz? Bardzo proszę o rozstrzygnięcie kwestii nurtującego mnie paprykarzu/paprykarza.

    Z wyrazami szacunku
    Katarzyna
  • Pisownia cząstki żeśmy
    14.11.2015
    14.11.2015
    Jak w poniższych zdaniach należy zapisać cząstkę żeśmy z poprzedzającym słowem – razem czy osobno? Dodam, że nie wchodzi w grę zmiana jak żeśmy na jak(e)śmy ani której żeśmy na którejśmy, gdyż zdania pochodzą z tekstu, który wydawca chce zmodernizować jedynie pod kątem ortografii i interpunkcji.
    1. Do mnie, jeśli zajdzie potrzeba, można pisać, jak żeśmy (jakżeśmy) się umówili, na adres p. Jadzi.
    2. W sprawie depeszy, o której żeśmy (którejżeśmy) mówili, nie mogę nic bliższego znaleźć.

  • Pochodzenie spójnika zanim.

    26.03.2021
    26.03.2021

    Szanowni Państwo,

    skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.

    Pozdrawiam, P.R.

  • Podmiot towarzyszący

    21.05.2023
    21.05.2023

    Szanowni Eksperci,

    czy poprawne jest orzeczenie w liczbie mnogiej w zdaniach typu:

    Wiadomość o jej śmierci połączona z trudami podróży sprawiły, że Józef podupadł na zdrowiu.

    Dobroć połączona z wiarą po prostu z niej emanują.

    Niepewność połączona z nadzieją stają się nie do zniesienia.

    Zastanawiam się, czy mamy tu do czynienia z podmiotem szeregowym — „połączona” to nie jest spójnik, a zatem czy nie powinna tu się znaleźć jednak liczba pojedyncza?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam

    Stała czytelniczka Poradni

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego