Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski pisząc zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

Z poważaniem
Janina Stadnicka

Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski piszą zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

Z poważaniem
Janina Stadnicka

Czy bramkarz stoi na bramce, czy w bramce? Obrońca gra w obronie czy na obronie? Które z tych określeń jest poprawne?

Dzień dobry!

Mam nadal wątpliwości co do pisowni wielowyrazowych nazw własnych.

Słownik PWN podaje zapis: dolina Warty. Czy zatem będzie także dolina Białki, dolina Roztoki i dolina Białej Wisełki? W literaturze mamy tu wszędzie "Dolinę" od dużej litery. Czy może słowo "dolina" ma w tych 2 przypadkach inne znaczenie? Tylko w takim razie jak je odróżnić?

Mamy też Wierch Poroniec. Teoretycznie powinien to być wierch Poroniec (bo "Poroniec" to mianownik)...

I jeszcze grań (Grań?) Wołoszyna (szczyt nazywa się Wołoszyn); ze stokiem lub zboczem nie miałabym problemu, napisałabym małą - ale grań? Groń Jana Pawła II jest od dużej.

Z poważaniem

BT

Witam!
Inreresuje mnie pochodzenie niezbyt eleganckiego związku frazeologicznego: pitolenie o Szopenie.
Dziękuję za odpowiedż i pozdrawiam!

Szanowni Państwo,
zastanawiam się nad odmianą słowa quiz (które prawie całkiem wyparło jego spolszczony odpowiednik kwiz). Mam pisać: twórca quizu czy twórca quiza; takiego quizu czy takiego quiza; nie ma quizu czy nie ma quiza? Poprawna wydaje mi się pierwsza forma, ale czy zawsze?
Powinienem napisać „Gra w quiza ircowego jest prosta” czy „Gra w quiz ircowy jest prosta”? Jednym słowem osobę grającą w quizy powinienem określić mianem quizowicz czy quizowiec?
Pozdrawiam.

Szanowni Państwo!
Nurtuje mnie pochodzenie nazwy popularnej gry planszowej chińczyk. Dlaczego tę wywodzącą się z Indii grę nazywamy „na cześć” Kraju Środka? W żadnym z dostępnych mi źródeł nie znalazłam odpowiedzi na to pytanie, może Państwo są w stanie pomóc?
Z poważaniem,
B.A.Lato

Chciałbym rozwiązać z Państwa pomocą sprawę z tytułami. W dziennikarstwie sportowym często możemy znaleźć takowe:

Wisła gra o półfinał/ Wisła walczy o półfinał – Załóżmy, że mecz odbywa się jutro, a ja piszę o tym dzień wcześniej z takim tytułem.
Wisła gra z Legią. O Mistrzostwo
Zwycięstwo Barcelony. Grają w 1/4 LM.
Energa walczy o medal. Polpharma po sezonie (mecz dopiero za tydzień i wtedy będą walczyć, ale z drugiej strony zapowiadamy spotkanie, ponieważ nie odpadli – to walczą.

Dlaczego sześcian to inaczej kostka? Czy ma to coś wspólnego z kością? I czemu gra w kości, a nie  gra w kostki?

Większość źródeł podaje, że ostatni występ chóru w tragedii antycznej to exodos. Czy za oboczny wariant pisowni tego słowa można przyjąć formę eksodos? Dlaczego mamy exodos, choć słowo to zapożyczone zostało od greckiego éksodos?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
Jakub Szymczak