idem
  • Pochodzenie spójnika zanim.

    26.03.2021
    26.03.2021

    Szanowni Państwo,

    skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.

    Pozdrawiam, P.R.

  • pod rząd i z dużej litery
    7.07.2006
    7.07.2006
    Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.
    Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
    Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?
  • polonizacja nazw geograficznych
    13.04.2006
    13.04.2006
    Czemu w polskich słownikach nie ma Liege, Nimes (jest Liège, Nîmes), skoro są Lome (Lomé) czy Rio de Janeiro (Río de Janeiro)? Co stoi na przeszkodzie, by źródła normatywne zaakceptowały Nimes (bez î) i Liege (bez è)? Czy zjawisko polszczenia obcych nazw, dawniej tak częste (Madryt, Londyn, Zurych, Genewa, Krajowa, Peru) – to już tylko przeszłość?
  • Pomóż – co to za forma?
    16.11.2017
    16.11.2017
    Szanowna Pani Profesor,
    ostatnio zauważyłem, że coraz więcej ludzi używa formy czy mogę ci/pani/panu pomóż zamiast czy mogę ci/pani/panu pomóc. Zdarza się to nawet w sklepach, gdzie mówią tak ekspedientki. Czy to poprawna forma?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • porobić się
    16.10.2012
    16.10.2012
    Szanowni Państwo!
    Dlaczego żaden SJP nie rejestruje porobić się w znaczeniu – przepraszam za cytat – „posrać się wulg. «wypróżnić się mimowolnie»”. Jest ono powszechnie używane, przynajmniej na Podkarpaciu (np. na spotkaniu w przedszkolu panie informowały, aby dzieciom dawać rzeczy na zmianę na wypadek, gdyby się porobiły).
    To samo znaczenie tutaj: http://www.dsh.waw.pl/zon/index.php?page=persons&id=548. Używać? Czym zastąpić? „Zrobiło kupę w majtki” brzmi wręcz niegrzecznie!
    Z Poważaniem
    J.W.
  • Posiadać

    11.02.2021
    11.02.2021

    Podane w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/posiadac;5384.html

    objaśnienie dotyczące zasad (poprawności) używania czasownika posiadać  pozostaje w jaskrawej sprzeczności z wcześniej ogłoszonym stanowiskiem Rady Języka Polskiego (https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=219:posiada&catid=44&Itemid=58). Mocno mnie to zniesmaczyło, ponieważ często korzystam z informacji zawartych w Poradni i zawsze przedstawiam ją znajomym jako źródło "porządnej" wiedzy o naszym języku. Może (choć pytający już od lat tego nie oczekuje) zmodyfikować odpowiedź?

  • poszłem, wyszłem
    7.10.2010
    7.10.2010
    Dzień dobry!
    W Państwa poradni udało mi się znaleźć tylko to: http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=6829. Wydaje mi się, wnioskując z tej odpowiedzi, że forma wyszłeś nigdy w historii języka polskiego nie funkcjonowała ani nie była poprawna, ale nie jestem pewna. Bardzo proszę o potwierdzenie lub skorygowanie moich wniosków.
    Pozdrawiam
  • poszło jak z płatka
    8.04.2003
    8.04.2003
    Jaka jest geneza związku frazeologicznego iść jak z płatka?
    Dziękuję,
    Janusz Myzik
  • Powtórzenia w tekstach specjalistycznych
    27.02.2017
    27.02.2017
    Szanowni Państwo,
    w języku prawniczym występują pojęcia, które – na gruncie tego języka – nie mają synonimów. W trakcie pisania dłuższego tekstu konieczne jest zatem posługiwanie się tym samym wyrażaniem (np. nielegalne pobieranie energii), często w obrębie jednego zdania.
    Czy wielokrotne posługiwanie się w tekście określonym wyrażeniem, które ma swój synonim wyłącznie w języku potocznym, będzie błędem stylistycznym (powtórzeniem)?

    Z poważaniem,
    Mateusz Lewandowski
  • prahistoria czy prehistoria?
    21.02.2003
    21.02.2003
    Wynikła u nas dyskusja dotycząca prehistorii. Czy można dowolnie używać form pra- i prehistoria (a co za tym idzie, również pre- i prahistoryczny)? Czy mają one w jakimś, choćby nikłym stopniu różne znaczenia? Słowniki przy słowie prahistoria odsyłają do prehistoria, co zagadnienia nie wyjaśnia. Będziemy wdzięczni za rozstrzygnięcie sprawy.
    Z pozdrowieniami
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego