ilustrować
  • Składnia w taksonomii botanicznej
    7.01.2019
    7.01.2019
    Szanowni Państwo,
    dowiedziałem się ostatnio, że w środowisku botaników mówi się np. o rodzinie wrzosowate (!), tzn. w takim wyrażeniu nazwa rodziny występuje zawsze w mianowniku zamiast w dopełniaczu. Muszę przyznać, że niezwykle mnie to razi. Dla przyrodników to ponoć norma. Uważają to Państwo za akceptowalne? (ot, maniera języka specjalistycznego). Może jednak warto promować dopełniacz? A może w ogóle czepiam się niepotrzebnie i takich przykładów jest więcej?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • skrośny
    29.11.2006
    29.11.2006
    Szanowna Poradnio!
    Proszę o wyjaśnienie etymologii wyrazu skrośny, występującego w takich złożeniach jak: subsydiowanie skrośne (finanse), zniekształcenia skrośne (elektronika), składowa skrośna (statystyka), rzutowanie skrośne (informatyka). Czy jest synonim lub wyraz mu bliskoznaczny? Słowo skrośny nie występuje w korpusie języka polskiego.
    Piotr, Gliwice
  • sm. czy s.m.?
    13.01.2004
    13.01.2004
    Sucha masa – jak to prawidłowo zapisać w skrócie – s.m., sm, sm.?
  • sterować
    7.04.2003
    7.04.2003
    Szanowni Państwo,
    w technice często się mówi o sterowaniu w znaczeniu regulacji. We wcześniejszych wydaniach Słownika poprawnej polszczyzny rozróżniano oba znaczenia sterowania, nadając różne przypadki gramatyczne obiektom sterowania. Gdy była mowa o kierowaniu, sterowało się czymś (kimś), gdy zaś chodziło o regulację, sterowane było coś. Obecna reguła językowa w obu znaczeniach wyrazu narzuca tylko zastosowanie narzędnika. Czy w takim razie poprawne są tylko wyrażenia sterowanie silnikiem bądź układ sterowania silnikiem?
    Z poważaniem
    Tomasz Litwiniuk
  • Sumiaste wąsy

    7.05.2022
    7.05.2022

    Dzień dobry,

    chciałbym spytać czy wyrażenie sumiasty wąs pochodzi od ryby suma, który ma wąsy, które nie są jednak sumiaste. W słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego wskazana jest definicja słowa sumiasty – taki jak u suma, w drugiej definicji wyrażenia sumiaste wąsy są opisane jako długie, bujne, gęste wąsy. Czy słowo sumiasty jest zatem homonimem czy faktycznie pochodzi od nazwy ryby?

  • super
    28.09.2012
    28.09.2012
    Niedawno w Poradni pojawiła się opinia, że obowiązuje łączna pisownia przedrostka super niezależnie od znaczenia (superczłowiek 'superman' i 'świetny gość', supersamochód 'wyścigówka' i 'fajna bryka', superlaska 'szprycha' i 'git dziewucha'). Sam jestem zwolennikiem różnicowania pisowni, tak jak w przypadku płyty długogrającej. I w USJP takie zróżnicowanie nastąpiło, właśnie w haśle super (choć akurat słowo okazja chyba go nie wymaga…). Czy mogę prosić o skomentowanie tej rozbieżności?
  • Super hiper realistyczny
    12.06.2019
    12.06.2019
    Szanowni Językoznawcy,
    mam kłopot z wyrażeniem super hiper, które słownik ortograficzny każe pisać osobno. Co jednak, gdy występuje ono w połączeniu z przymiotnikiem lub rzeczownikiem? Każde z tych słów z osobna zapisalibyśmy w takiej sytuacji razem (superczuły, hipermarket). A super hiper realistyczny? Czy super hiperrealistyczny? A może superhiperrealistyczny? Albo super-hiper-realistyczny? Pomocy!

    Z góry dziękuję,
    Anna
  • symbol stopnia
    13.04.2011
    13.04.2011
    Jak piszemy 20 stopni Celsjusza? 20 °C (ze spacją) czy 20°C (bez spacji)? Jak traktować następujące źródła?
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Skala_Celsjusza
    http://obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive&id=133
    Proszę o pilną odpowiedź.
  • szejść, jejść
    23.09.2008
    23.09.2008
    Szanowni Państwo,
    czytając teksty gwarowe z różnych regionów Polski, zauważyłem, że bardzo często w gwarach śląskich, a także, choć znacznie rzadziej, w tekstach wielkopolskich przed spółgłoską [ś] pojawia się dodatkowa głoska [j] np. szejść, jejść. Czy w dawniejszych czasach w Wielkopolsce środkowej (np. w okolicach Poznania) wymowa taka była równie powszechna i częsta jak na Śląsku?
    Z poważaniem,
    Filip Cerkaski
  • Średniki przy wyliczeniach
    12.02.2018
    12.02.2018
    W przekładach z języka angielskiego można spotkać zdania, w których elementy składowe (wyliczenia) są wydzielone średnikami. Bardzo często ostatni z tych elementów zaczyna się od słowa oraz. Czy w takich przypadkach mamy do czynienia z błędem interpunkcyjnym (spójnik oraz po średniku)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego