-
Czas przyszły potrafić 7.02.20207.02.2020Dzień dobry!
W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?
Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.
Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.
A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?
Pozdrawiam
Karol Cwalina
-
członek9.04.20159.04.2015Zakładam prywatną firmę poza granicami państwa i mam pytanie, czy w moich slajdach i ulotkach mogę użyć słowa CZŁONEK dla osób zainteresowanych zapisaniem się do firmy. Może jestem starej daty, ale wydaje mi się, że nie jest to słowo odpowiednie, może troszkę spada to z poważności tej pozycji. Proszę o pomoc, nie chcę, aby nowi klienci czuli się urażeni.
A prawdę powiedziawszy, nie wiem, jakim słowem mogłabym CZŁONKA zastąpić. -
cztery szlachetne prawdy7.02.20127.02.2012W tekstach dotyczących buddyzmu stosuje się pisownię z dużych liter następujących terminów: Cztery Szlachetne Prawdy, Dwanaście Ogniw Współzależnego Powstawania, Szlachetna Ośmioaspektowa Ścieżka itp. Moim zdaniem należy pisać te terminy z małych liter albo w cudzysłowie i tylko pierwszy wyraz z dużej litery. Czy mam rację?
-
Czym się różni opodal i nieopodal?
13.02.202113.02.2021WSJP podaje taką samą definicję i pochodzenia dla słów opodal i nieopodal. Skąd dziś podobieństwo, skoro w jednym ze słów jest przeczenie, „nie”?
-
Czy odmieniać obce wyrazy-cytaty?21.06.200621.06.2006Czy używając obcego słownictwa w polskim tekście (obecná čeština), należy je odmieniać, dodając polską końcówkę (obecną češtiną), spolszczyć cały wyraz (jeżeli tak, w jaki sposób?), czy może zostawić oryginalną pisownię i odmienić wg pisowni czeskiej (obecnou češtinou)?
-
Dane bibliograficzne w poradniku
8.10.20228.10.2022Szanowni Językoznawcy,
zwracam się z uprzejmą prośbą o odpowiedź na pytanie, czy podanie numeru strony, z której pochodzi cytowany tekst, jest obligatoryjne (nawet jeśli cytat umieszczony jest w innym dziele niż praca dyplomowa, np. w poradniku), czy wystarczy, jeśli w tekście głównym zostanie podany autor i dzieło, z którego pochodzą przywoływane słowa?
Z wyrazami szacunku
Magdalena
-
Derywat na -iana od słowa szarada23.05.201623.05.2016Szanowna Redakcjo,
przedmioty, m.in. kolekcjonerskie, dotyczące życia i twórczości Mikołaja Kopernika to kopernikana, różne dokumenty, książki związane z Warszawą i interesujące kolekcjonerów to varsaviana. A jak analogicznie będą nazywały się wszystkie rzeczy związane z szaradziarstwem (stare wydania krzyżówek, pamiątki z turniejów szaradziarskich, rzeczy związane z działalnością klubów szaradziarskich itp.)? Szaradziana? Szaradziarsiana??? A może jeszcze inaczej?
Proszę o odpowiedź.
-
Dlaczego definicja słownikowa leksemu magnes jest zbyt szeroka i wąska zarazem?
30.01.202130.01.2021Szanowny Panie Profesorze, definicja magnesu jest błędna, nawet w tak uproszczonej wersji. Jest jednocześnie zbyt wąska i zbyt szeroka. Magnes nie musi być metalem. Cechą konstytutywną magnesu (trwałego, bo są jeszcze elektromagnesy) jest wytwarzanie trwałego pola magnetycznego. Takie pole magnetyczne może przyciągać inne substancje magnetyczne, w tym niektóre metale.
Z poważaniem
-
Dlaczego granatowy to odcień niebieskiego, a nie czerwonego?
8.11.20198.11.2019Studiując język polski, zauważyłem, iż w języku polskim kolor granatowy jest kolorem niebieskim, co było dla mnie zaskoczeniem – owoc granat przecież jest czerwony. W języku ukraińskim i rosyjskim kolor granatowy jest właśnie czerwonym i to ma sens. Zdążyłem zapytać już kilku znajomych Polaków, dlaczego tak jest, ale nikt nie był w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie.
Uprzejmie proszę o pomoc z wytłumaczeniem tej tajemnicy.
-
do komisariatu na tych dziewięć dni4.12.20154.12.2015Szanowni Państwo,
proszę o rozstrzygnięcie, jak powinnam zapisać:
dzwonić do komisariatu
czy
na komisariat?
Podobnie: do komendy czy na komendę, do pogotowia czy na pogotowie?
Ponadto:
te dziewięć dni były mu potrzebne
czy
te dziewięć dni było mu potrzebne?
Z poważaniem
AK