istnienie
  • Aztatycki
    12.11.2019
    12.11.2019
    Skąd się wzięła cząstka -ty- w słowie azjatycki? Wydawałoby się, że przymiotnik od Azji powinien brzmieć azjański (a może azyjski?), jednak odkryłem, że wyraz ten jest zarezerwowany raczej dla pojęcia azjanizmu (na słowo azjański, chyba nienotowane w słownikach, natrafiłem w jakiejś powieści). Czyżby powodem użycia -ty- w przymiotniku odnoszącym się do Azji była potrzeba odróżnienia go od terminów związanych z azjanizmem, a zatem moglibyśmy mówić o jakimś sztucznym tworze językowym?
  • bezcenne koło
    30.10.2014
    30.10.2014
    Witam.
    Proszę mi wyjaśnić dwa lekko zabawne paradoksy językowe. W śląskim dialekcie na rower mówi się koło. W polszczyźnie to określenie nie istnieje i nigdy nie istniało. Mamy natomiast kolarza, kolarski i kolarstwo. Skąd?
    Drugi paradoks nijak nie mieści się w mojej technicznej głowie. Dwa wyrazy, podobne znaczeniowo: wartościowy i cenny. Zanegujmy oba, powinniśmy dostać też dwa wyrazy podobne znaczeniowo, choć przeciwne pierwotnym. A co mamy? Bezwartościowy i bezcenny!
  • człowieki?
    2.04.2007
    2.04.2007
    Kilka razy była już mowa o pewnych formach w postaci mianowników liczby mnogiej rzeczowników męskoosobowych w formie niemęskoosobowej, które nacechowane negatywnie miały podkreślać nienawiść do opisywanego kogoś.
    Mój problem odnosi się do jednego konkretnego rzeczownika: człowiek. Ponoć wspomniana wyżej forma tego słowa brzmiałaby ludzie, np. te głupie ludzie. Czy możliwy jest drugi wariant – człowieki, np. te głupie człowieki?
    Pozdrawiam
  • Czytałem „Onych” Torańskiej
    10.04.2017
    10.04.2017
    Szanowni Państwo,
    jeśli film nosi tytuł „Ona”, to czy lepiej powiedzieć: Nie widziałem „Jej”, Widziałem „Ją”, czy może: Nie widziałem filmu „Ona”, Widziałem film o tytule „Ona”?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jest i nie ma
    23.09.2014
    23.09.2014
    Dzień dobry,
    od dłuższego czasu nurtuje mnie pewna kwestia. Otóż gdy mówimy np. „W basenie jest woda”, używamy czasownika być, natomiast już w zaprzeczeniu tego zdania „W basenie nie ma wody” używamy formy słowa mieć. Skąd ten dysonans?
  • nie i już!
    15.02.2015
    15.02.2015
    Dzień dobry,
    spotkałem się gdzieś na portalu społecznościowym z określeniem nieheteroseksualny. Zżera mnie ciekawość czy istnieje w języku polskim takie słowo, a jeśli istnieje, to co oznacza (niestety sam nie poradziłem sobie z odpowiedzią na to pytanie ze 100% pewnością)? W przypadku jeśli jednak nie istnieje takie słowo w języku polskim, a jest to pewnego rodzaju słowotwórstwo, chciałbym wiedzieć jak się mają do tego heteroseksualny i homoseksualny. Jeśli to możliwe, proszę o odpowiedź.
  • Nie ma, nie było, nie będzie.
    4.09.2018
    4.09.2018
    Dlaczego mówi się nie ma jako przeciwieństwo jest, istnieje? Przecież mieć to zupełnie inny czasownik.
  • Obselitofobia
    9.02.2016
    9.02.2016
    Słowa kończące się na -fobia zwykle mają początek z greki albo łaciny i wszystkie (arachno-, neo-, helio-, piro- itd.) dają się łatwo zidentyfikować, wyjaśnić i odnaleźć w szeregu innych wyrazów obcych.
    A co oznacza i skąd się wzięła cząstka obselito-, obecna w słowie obselitofobia rejestrowanym przez Obserwatorium Językowe UW ?
  • poczworzyć, popiątnić/ popięciorzyć i co dalej?

    9.05.2024
    9.05.2024

    Nurtuje mnie pewna kwestia. Czy istnieje jedno słowo, które określałoby sześciokrotne zwiększenie się danej rzeczy? Mamy podwoić, potroić, poczworzyć (znalazłam na Państwa stronie), popiątnić, a nie mogę znaleźć odpowiedników dla zwiększenia się czegoś sześciokrotnie, siedmiokrotnie, ośmiokrotnie itd. Czy istnieją takie odpowiedniki?

    Serdecznie pozdrawiam

  • Polonica

    6.11.2021
    6.11.2021

    Szanowni Państwo,

    zauważyłam, że na stronie Instytutu Polonika używana jest forma (ten) polonik na określenie obiektu związanego z Polską. Słowniki utrzymują, że rzeczownik polonica (polonika) ma tylko liczbę mnogą. Rozumiem potrzebę istnienia liczby pojedynczej, ale czy nie powinna ona brzmieć: polonicum? Wydaje się, że gdyby forma M. lp. miała brzmieć polonik, M. lm. powinien raczej brzmieć: poloniki. A może istnieje taka forma liczby mnogiej?

    Z ciekawością oczekuję na odpowiedź.


Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego