istota
  • Detekcja

    23.05.2019
    23.05.2019

    Jaka będzie forma przymiotnika utworzonego od rzeczownika detekcja? W domu mam detektor czadu, zjawiskiem niepożądanym w gospodarstwie domowym jest, kiedy czad zostanie… zdetektowany? Można użyć polskiego wykryty, aczkolwiek zamiana: detekcja na wykrycie w niektórych zastosowaniach jest niewskazana.


    Z poważaniem,

    Jakub Jodłowski

  • dialektytne myślenie
    18.05.2005
    18.05.2005
    Wojciech Młynarski powiedział kiedyś, że zachęca publiczność do tego, żeby przy odbiorze jego piosenek stosowała dialektytne myślenie. Cóż to takiego?
  • Dlaczego bracia, księża, dzieci?
    13.03.2018
    13.03.2018
    Szanowni Państwo,
    skąd się wzięła nieregularna liczba mnoga wyrazów brat i dziecko? Czy są jeszcze jakieś rzeczowniki, które odmieniają się tak jak dziecko lub tak jak brat, czy też są to „wyjątki absolutne”? Końcówkę -a w mianowniku liczby mnogiej mają też ksiądz i książę. Czy coś je łączy z bratem?

    Łączę wyrazy szacunku
    AW
  • Do biblioteki przyszło 30 Biblii; Karol rozdał całej klasie Makbety
    19.10.2017
    19.10.2017
    Mam pytanie w związku z wielką/małą literą w takich zdaniach jak: Do biblioteki przyszło 30 Biblii/biblii, Karol rozdał całej klasie Makbety/makbety. Z jednej strony mamy regułę [62], którą można by rozszerzyć na takie przypadki jak wyżej. Z drugiej tutaj makbet = egzemplarz „Makbeta”. Można by więc argumentować, że zasada [122] przemawia za małą literą. Ciekaw jestem Państwa opinii. Wiem, że poruszałem już podobny temat (Tytusy i Kangury), tu jednak chodzi o coś nieco innego.

    Czytelnik
  • dom z bali
    31.05.2004
    31.05.2004
    Interesuje mnie wyrażenie domy z bala. Jest to związek frazeologiczny opisujący typ obiektu wykonanego z bali drewnianych, np. domu. A istotą całego zagadnienia jest kwestia tego, czy należy mówić: domy z bali, czy tak, jak podałem powyżej: domy z bala. Przeglądając informacje branżowe dotyczące mojej dziedziny studiów, mam problem, gdyż nie wiem, czy w oficjalnych projektach można zamieścić informacje, czy dany obiekt wykonany jest z pala drewnianego czy z pali drewnianych?
  • dwa zdania o cegle
    13.12.2014
    13.12.2014
    Witam,
    przykładowo zdanie „Paweł uderzył Tomka cegłą” można zamienić na „Cegła uderzyła Tomka”. Chociaż cegła nie mogła sama z siebie wykonać czynności, w tym drugim zdaniu wydaje się, jakby była „ożywionym” wykonawcą czynności. Jak jedno zdanie ma się do drugiego, czy chodzi może o opis tej samej sytuacji, ale innej perspektywy?
    Pozdrawiam
  • dwie sprawy
    23.02.2011
    23.02.2011
    Czy do języka polskiego weszło wyrażenie clue sprawy? Kilkukrotnie się z nim spotkałem w znaczeniu 'meritum sprawy', 'istota rzeczy'.
    Drugie pytanie, jakie mnie nurtuje, to jaka powinna być końcówka w bierniku dla słowa surfaktant. Np. „Do roztworu dodano 10 gram surfaktanta” czy „…surfaktantu”?
  • ekshibicjonista i ekscentryk
    10.10.2003
    10.10.2003
    Od pewnego czasu toczę dysputę na temat prawdziwości twierdzeń:
    1. Każdy ekshibicjonista jest ekscentryczny.
    2. Nie każdy ekscentryk jest ekshibicjonistą.
    Innymi słowy, czy pojęcie ekshibicjonizmu zawiera się w pojęciu ekscentryczności? Czy są to może w istocie dwa niezależne pojęcia, które w żaden sposób nie zależą od siebie?
    Pozdrawiam:
    Sebastian Kurland
  • elficki v. elfi
    7.07.2020
    7.07.2020
    Szanowni Państwo!
    Czym różnią się od siebie przymiotniki elficki i elfi? Wiem, że język jest elficki, a np. miasto elfie, jednak nie wiem, dlaczego. Nie wiem też, czy poprawnie będzie brzmiało zgodnie z elfickim zwyczajem czy zgodnie z elfim zwyczajem. Podobnie rzecz ma się w przypadku czegoś przez elfów zrobionego, np. łuków – będą to łuki elfiej roboty, elfickiej roboty, a może elfowej? I kiedy wódz elfów jest wodzem elfim, a kiedy elfickim?
    Z poważaniem,
    A.
  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego