-
Zapis nazw mających wspólny element
2.11.20152.11.2015Czy poprawne są zapisy typu na uniwersytetach Warszawskim, Jagiellońskim i Gdańskim lub nad morzami Śródziemnym i Bałtyckim, czy może lepiej byłoby zmienić w rzeczownikach małą literę na dużą i/lub liczbę mnogą na pojedynczą?
-
zaprzeczone zaimki
6.05.20126.05.2012Reguła [174] WSO (https://sjp.pwn.pl/zasady/174-46-5-Przed-zaimkami;629523.html) nakazuje nie z zaimkami pisać rozłącznie. Jednak niektóre z zaimków są używane rzeczownikowo, np. swój, nasi, nasze, tamci (vide Inny słownik języka polskiego PWN), a nie z rzeczownikami piszemy łącznie. Czy należy zatem napisać „Na wierzchu, niestety, nienasze”?
-
Za przyczyną
24.04.202224.04.2022Pewien znany polityk wypowiedział ostatnio takie oto zdanie (na temat inflacji) to nie jest samoistne zdarzenie makro, dzieje się tak ZA PRZYCZYNĄ wojny na Ukrainie. Zastanawia mnie użycie tego sformułowania w danym kontekście, ponieważ za przyczyną jest synonimem za wstawiennictwem np. za wstawiennictwem Maryi. Czy poprawnym jest użycie tego zwrotu w znaczeniu 'wskutek, z powodu'?
Z góry dziękuję pięknie za odpowiedź.
-
Zasada 7.02.20177.02.2017Dlaczego w chemii przeciwieństwo kwasu nazwano zasadą? Ciekawi mnie, czemu zamiast neologizmu użyto neosemantyzmu?
-
za zaliczeniem – raz jeszcze10.10.200310.10.2003Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
Pozdrawiam
Łukasz Starzak -
zbić z pantałyku6.06.20026.06.2002Zaciekawiło mnie, co oznacza pantałyk w zwrocie zbić z pantałyku. Skąd pochodzi to słowo?
-
Z czym łączyć państwo?
15.05.202115.05.2021Mówi się: byli Państwo czy byliście Państwo? Spotykałam się z różną formą czasownika przed słowem Państwo, lecz nie wiem, która jest poprawna.
-
Z czym łączymy leczenie?7.05.20207.05.2020Szanowni Państwo,
czy leczenie się otrzymuje, czy jest się poddawanym leczeniu? Wydaje mi się, że pierwsze wyrażenie jest kalką z angielskiego (to receive treatment), ale w tekstach, które sprawdzam, pojawia się ono dość często. Czy jest ono poprawne pod względem językowym i dopuszczalne w tekstach fachowych?
Z poważaniem,
BR
-
ziemia bytowsko-lęborska
26.10.200526.10.2005Czym różni się Ziemia Bytowsko-Lęborska od ziemi dobrzyńskiej, że pierwszą pisze się wielkimi, a drugą małymi literami? W szczególności pytanie dotyczy ziemi sanockiej, w Wikipedii pisanej małymi literami. Przez analogię do [ziemi] dobrzyńskiej, krakowskiej, lubuskiej i sandomierskiej chciałoby się pisać ją małymi, ale ta Bytowsko-Lęborska burzy cały wzór.
-
Ziemia jako sprawca czynności 12.01.201612.01.2016W opisie zjawiska fizycznego Ziemia przyciąga jabłko, można by sądzić, że Ziemia jest sprawcą czynności, jednak to nie Ziemia przyciąga jabłko, a siła grawitacji.
Czy o Ziemi (podmiocie zdania) możemy mówić, że jest sprawcą w sensie językowym (z semantycznego punktu widzenia), natomiast w sensie pozajęzykowym nie ma sprawcy ? Prawdą jest na przykładzie tego zdania, że język potoczny mija się z rzeczywistością ?