Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski pisząc zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

Z poważaniem
Janina Stadnicka

Jak można by nazwać kobietę kierowcę, skoro terminy kierowniczka i kierownica są już zajęte?

Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski piszą zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

Z poważaniem
Janina Stadnicka

Czy słowo laczki jest niepoprawnym słowem, czy tylko już niemodnym?

Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

Szanowni Państwo,
zwracam się z pytaniem dotyczącym deklinacji i wymowy polskiej miasta Leicester. Czy należy odmieniać analogicznie do Manchesteru czy też lepiej pozostawić ten wyraz w formie mianownikowej z racji na słabą asymilację w polszczyźnie?
Jak brzmi przymiotnik? Czyżby leicesterski (czyt. lesterski)?
Mieszkaniec to Leicesterczyk czy Leicesterczanin?

Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku

Mario Jakub Kiliński

Dzień dobry,
Szanowna Poradnio,
To już ostatnie pytanie dla czasu. Od kiedy liczyć upływ, np. kończy się program tv i ktoś mówi za tydzień w programie to za tydzień potocznie od chwili mówienia, czy liczyć to od chwili rozpoczęcia programu, by był dokładnie tydzień? Podobnie mówię za tydzień w czwartek, jeśli jest poniedziałek, to liczyć czas potocznie od poniedziałku czy od czwartku itd.? Co do roku, to rocznikowo podaje się wiek auta, przykładowo. I to jest raczej normatywne.

Spotykam się czasami z zapytaniem o chęć zjedzenia zimnego deseru w postaci Czy chcesz loda?. Mi to się raczej kojarzy z propozycją o charakterze erotycznym. Z tego co kojarzę, słowo lody (w kontekście chłodnej przekąski) nie posiada liczby pojedynczej (analogicznie do „jednego spodnia” – nie ma czegoś takiego, są jedynie spodnie). Czy forma Chcesz loda? jest poprawna (w odniesieniu do deseru, bo co do drugiego znaczenia nie mam wątpliwości), czy zawsze powinno się pytać o lody?

Szanowni Państwo,
przygotowuję tekst o pudełkach na wynos, tzw. lunch boxach. Mam jednak całe mnóstwo wątpliwości związanych z pisownią tego słowa. Lunch box czy lunchbox? Lunch boksach czy lunch boxach, a może lunchboxach albo lunch boksach? I co z lunchboksowymi (lunchboxowymi)?
Proszę o pomoc.

W Słowniku nazw własnych Jana Grzeni jest w haśle Bojkowie dopisek „rzadziej: Bojki”. W haśle Łemkowie nie ma analogicznej formy. Czy Łemki to forma dopuszczalna? W Poradni było już pytanie o żeńską formę od Łemko (Łemkini). Czy żeńska forma od Bojko to Bojkini?