kot
  • zdebie i wnorki
    30.09.2004
    30.09.2004
    Witam. Dwa pytania dotyczące zwierząt:
    a) Jak prawidłowo odmieniać słowo zdeb (jest to ssak z rodziny szopów, inaczej ostronos)? Czy podobnie jak cietrzew i pawzdebie, zdebia, zdebiom itp., czy może: zdeby, zdebom, zdeba itp.?
    b) Jaka jest etymologia słowa wnorka (jest to ptak, sowa ziemna – przyp. W. Doroszewskiego)?
    Dziękuję i pozdrawiam redakcję.
  • zjeść kotleta, wypalić papierosa
    2.02.2007
    2.02.2007
    Jak powinno się traktować wyrażenie zjadłem kotleta? Wedle zasad powinno ono brzmieć zjadłem kotlet, ale rzadko się słyszy tę formę. Podobnie, częściej można usłyszeć wypalił papierosa zamiast wypalił papieros. Czy odmianę osobową należy w tym przypadku uznać jednoznacznie za błąd?
  • Zwierzę – co czy kto?
    24.01.2016
    24.01.2016
    Moje dziecko (klasa pierwsza SP) w zeszycie do języka polskiego miało za zadanie utworzyć pytania do podanego zdania: Ala karmi ptaki.
    Syn napisał: Kto karmi ptaki? i Co karmi Ala? drugie pytanie zostało poprawione przez nauczycielkę na: Kogo karmi Ala?
    W książce jest analogiczne zadanie: Sarna lubi sól. PYTANIE: Kto lubi sól? Wg mnie kto i kogo dotyczą ludzi, a pytania z ćwiczeń powinny zaczynać się co.
    Jak i dlaczego powinno być postawione pytanie?
  • zwolennicy Cháveza
    7.10.2013
    7.10.2013
    Wkrótce po śmierci Hugo (Hugona?) Chaveza wypowiedział się dla Wiadomości TVP dyrektor pewnego poważnego instytutu, mówiąc: „«Czaweniści» są popularni, jego filozofia jest popularna”. Zastanowiło mnie to czaweniści, bo czy jednak nie powinno być czawezyści? I jak to oddać w pisowni: chavezyści? Chaveniści?
  • Dwaj koledzy przyszli – dwóch kolegów przyszło
    30.12.2015
    30.12.2015
    Mam problem z wytłumaczeniem cudzoziemcowi, którego uczę języka polskiego (bo sama nie rozumiem), kiedy i dlaczego używamy form dwóch, trzech, czterech a kiedy i dlaczego dwaj, trzej, czterej, jak w zdaniach
    Przyszło do ciebie dwóch kolegów,
    Przyszli do ciebie dwaj koledzy,
    Trzech mężczyzn stoi przed domem,
    Trzej mężczyźni stoją przed domem.
    Dziękuję za wyjaśnienie.
  • jeden kafelek – cała gama kafelków
    12.05.2020
    12.05.2020
    Ostatnio w TV usłyszałam mamy całą gamę kafelków – czy to poprawna forma? Mam wrażenie, że powinno być (kogo, czego) kafelek.
  • Katakliczny

    15.06.2020
    15.06.2020

    Zajmuję się zawodowo tłumaczeniami z języka angielskiego i trafiłem właśnie na słowo cataclysmic. Moim pierwszym skojarzeniem było katakliczny, ale chcąc się upewnić, że takie słowo w języku polskim w ogóle istnieje, przeprowadziłem poszukiwania, ale niestety znalazłem jedynie szczątkowe informacje. Są to skany ze starych publikacji, jak np. na stronie https://nfjp.pl/lemma/katakliczny czy w rozdziale „Śpiew końcowy” poematu K. Baczyńskiego „Wesele poety”. W słowniku PWN (ani w korpusie na stronie sjp.pwn) niestety nie udało mi się znaleźć żadnych odniesień, a bardzo zależałoby mi na pewności, że moje użycie w tłumaczeniu słowa katakliczny zamiast katastroficzny jest uzasadnione. Dodam, że tłumaczony przeze mnie tekst (instrukcja do gry bitewnej Warhammer 40,000) jest dosyć specyficzny i dobrze znosi archaizmy.

  • mrówkolew
    18.12.2013
    18.12.2013
    Jak akcentuje się wyraz mrówkolew i czy celownik mrówkolwu jest jedyną możliwością? Podobno formy wyjątkowe (psu, lwu, kotu, bratu) utrzymują się dlatego, że wyrazy używane najczęściej ewoluują najwolniej, a mrówkolew nie jest często używany. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że mrówkolewowi brzmi lepiej, zwłaszcza że mówi się przecież sukinkotowi i psubratowi, a nie sukinkotu i psubratu.
  • Nasi milusińscy

    13.02.2022

    Natknęłam się ostatnio na intrygujący problem, czytając reklamę sklepu z akcesoriami dla dzieci zaskoczyło mnie użycie określenia „nasi milusińscy”, które w mojej świadomości dotyczy psów i kotów, a nie dzieci. Wiem, że definicja słownikowa mówi o dzieciach, ale wpisanie hasła w wyszukiwarkę daje znacznie więcej wyników związanych ze zwierzętami domowymi. Skąd wzięła się ta rozbieżność i kiedy słowo zaczęło zmieniać znaczenie? Sama mam 30 lat i nigdy bym tak o dzieciach nie powiedziała.

  • Następne 12 godzin czy następnych 12 godzin

    28.09.2020
    28.09.2020

    Często słyszymy: prognoza pogody na następne 12 godzin, zarażonych jest kolejne 168 osób. Czy nie powinno być: prognoza pogody na następnych 12 godzin, zarażonych jest kolejnych 168 osób. Proszę o wyjaśnienie problemu. 

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego