-
Pochodzenie nazwy rzeki Kacza w Gdyni
23.12.202023.12.2020Proszę o pomoc w sprawie ustalenia etymologii nazwy rzeki Kacza w Gdyni. Rzeka pod tą nazwą wzmiankowana jest już w 1236 roku jako Cacza i Kacza. Raczej nie może chodzić tu o kaczkę, gdyż to słowo pojawiło się dopiero w XIV wieku. Prawdopodobnie jest to nazwa swojska – ludowa. Czy może nawiązywać do imienia Katarzyna lub czasownika kakać? Dziękuję za wszelkie wskazówki.
Pozdrawiam
Anna Purtkowska
-
Spieszczenie notki
16.12.202316.12.2023Szanowni państwo,
ostatnio w rozmowie z moim przyjacielem użyłem słowa „notki”, mając na myśli słowo „notatki”. Wynikła z tego dyskusja, czy moje określenie to zdrobnienie od określenia notatki, czy jest to skrótowiec. Upieram się przy zdrobnieniu, bo w takim celu właśnie skonstruowałem to wyrażenie. Więc moje pytanie to: Czy notki to zdrobnienie czy skrótowiec od określenia notatki?
Z wyrazami szacunku,
Michał
-
zbieg znaków interpunkcyjnych9.04.20029.04.2002Szanowni Państwo,
Uprzejmie proszę o wyjaśnienie zasady interpunkcyjnej, która obowiązuje przy zbiegu znaków interpunkcyjnych na końcu zdania. Wykrzyknik lub pytajnik i cudzysłów zamykający wypowiedzenie. W latach 80. w książeczce Przyłubskich były przykłady bez kropki. W Słowniku interpunkcji Podrackiego jest kropka na końcu. W „Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN” jest przykład bez kropki. Jak powinno być? Przykładowe zdanie: On powiedział: „Nie lubie twojego kota!” (i tu kropka czy nie?).
Pozdrawiam serdecznie
Dorota Reczyńska
-
Czy czasownik uśmiechać się to ciąg dwóch słów, czy dwusłowo?
5.05.20245.05.2024Szanowni Państwo,
czy jeśli jakieś słowo (konkretnie: czasownik) nie występuje w słowniku samodzielnie, tylko zawsze w powiązaniu z innym słowem, można je uznać za „słowo”. Przykład: w słowniku nie ma słowa „uśmiechać” tylko „dwusłowo” (?) „uśmiechać się”. Wszak samo „uśmiechać” nie pełni w języku żadnej funkcji.
Z poważaniem i pozdrowieniami
mp
-
Ile mamy rodzajów?24.09.201124.09.2011Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy podziału na rodzaj przymiotnika, rzeczownika i czasownika. Czy w l. pojedynczej wyróżniamy r. męski, żeński i nijaki, a w l. mnogiej r. męskoosobowy i niemęskoosobowy (czy po prostu r. męski, żeński i nijaki)? Spotkałam się z podziałem l. pojedynczej na męski (w ramach którego wydzielamy m.in. r. męskoosobowy), żeński i nijaki? Jaki jest podział klasyczny (szkoła podstawowa, liceum, gimnazjum), a jaki akademicki (szkoła wyższa)?
Z poważaniem
Patrycja Redzińska -
Końmi, ale słoniami 9.07.20199.07.2019Nurtuje mnie zasada odmiany pewnej grupy wyrazów. Mamy wyraz koń, od którego narzędnik (z kim, z czym?) liczby mnogiej to końmi lub koniami. Natomiast dla wyrazu słoń, ów narzędnik to tylko słoniami.
Jeśli chodzi o rodzaje żeńskie, to mamy wyraz broń, od którego narzędnik to tylko broniami, a już w wyrazie toń, jest to tylko tońmi.
Analogicznie gość (gośćmi) i kość (kośćmi/kościami).
Czy istnieje jakaś reguła, by móc wydedukować prawidłowość odmiany innych tego typu wyrazów?
-
Kto czy co?14.03.201814.03.2018Szanowni Państwo,
pamiętam jak przez mgłę rysunkową postać z czasopisma dla dzieci, które czytywałem ponad 40 lat temu. Był to Pimpek, ale nie pamiętam, czy to był zająć, kot czy może pies. Jak powinno brzmieć pytanie: kim był Pimpek czy czym był Pimpek? Teoretycznie: czym, bo był zwierzęciem, ale też zantropomorfizowanym, więc może jednak: kim?
-
Liczymy garście
31.12.202031.12.2020Szanowni Profesorze,
uczę się polskiego i niedawno zobaczyłem słowo garść wraz z różnymi liczebnikami. I chciałbym zapytać dlaczego dwie garście, natomiast pięć garści?
Z wyrazami szacunku
Denys Fiks
-
Miś Colargol
10.12.201310.12.2013Według https://sjp.pwn.pl/ powinno się pisać Miś Uszatek, Miś Colargol czy Małpka Fiki-Miki. Czy wielka litera na początku tych wyrażeń rzeczywiście jest jedyną możliwością? W słowniku nie ma Pieska Reksia i Kota Garfielda, ale w tych przypadkach wolałbym napisać pieska i kota małą literą. A sam Makuszyński pisał o małpce.
-
Orzeczenie przy podmiocie szeregowym 16.04.201616.04.2016Jakiej formy czasownika używa się, jeśli stawiamy go w odniesieniu do rzeczowników w różnej postaci, np. młodzież i uczniowie jest/byli. Jest jakaś reguła dotycząca takich określeń? Używamy formy pasującej do ostatniego rzeczownika, czyli w tym wypadku uczniowie? Czy robi się to w inny sposób? I jak to działa w szyku odwrotnym? To znaczy najpierw czasownik, a później wymieniane rzeczowniki w różnych formach, na przykład: była/były paczka, dwa listy i atrament.
Z góry dziękuję.