koty
  • deminutywy i hiporystyki
    27.09.2005
    27.09.2005
    Czy zdrobnienia możemy zasadniczo podzielić na deminutywy (powstały wyraz oznacza przedmiot mniejszy w stosunku do tego, z którego został utworzony, np. stółstolik) i hipokorystyki (powstały wyraz wyraża pozytywne uczucie osoby mówiącej w stosunku do przedmiotu wypowiedzi, np. tatatatuś), czy też deminutyw i hipokorystyk to synonimy?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Dwaj koledzy przyszli – dwóch kolegów przyszło
    30.12.2015
    30.12.2015
    Mam problem z wytłumaczeniem cudzoziemcowi, którego uczę języka polskiego (bo sama nie rozumiem), kiedy i dlaczego używamy form dwóch, trzech, czterech a kiedy i dlaczego dwaj, trzej, czterej, jak w zdaniach
    Przyszło do ciebie dwóch kolegów,
    Przyszli do ciebie dwaj koledzy,
    Trzech mężczyzn stoi przed domem,
    Trzej mężczyźni stoją przed domem.
    Dziękuję za wyjaśnienie.
  • Dziób

    21.01.2021
    21.01.2021

    Szanowni Państwo,

    czy indywidualne imiona nadawane rzeczom (np. broni - w historii i literaturze nie brak imion nadawanym mieczom, szablom etc.) należy odmieniać męskoosobowo, czy rzeczowo? Przykład: miecz o imieniu Dziób. Wyjął z pochwy Dziób czy Dzioba? I czy słusznie piszę to imię dużą literą? Wprawdzie najnowsze tendencje każą pisać "szczerbiec" małą, ale imię psa, kota, konia piszemy dużą. Czy dlatego, że "szczerbiec" to nie imię, a określenie?

  • jeden kafelek – cała gama kafelków
    12.05.2020
    12.05.2020
    Ostatnio w TV usłyszałam mamy całą gamę kafelków – czy to poprawna forma? Mam wrażenie, że powinno być (kogo, czego) kafelek.
  • jeszcze o kwestiach dialogowych

    23.03.2015
    23.03.2015

    Szanowni Państwo,

    czy szyk orzeczenie + podmiot, gdy mamy do czynienia z czasownikami oznaczającymi mówienie, jest jedynym dopuszczalnym? Czasami trudno zastosować tę regułę, np. zdanie: „Bo widzi pan – Rafał wszedł mu w słowo – nauczyciel musi…” chyba powinno brzmieć: „Bo widzi pan – wszedł mu w słowo Rafał – nauczyciel musi…”. Tak samo w przykładzie: „Chcę małego kota – wyrzucała z siebie słowa z szybkością karabinu dziewczynka”.

    Pozdrawiam

    Anna

  • Katakliczny

    15.06.2020
    15.06.2020

    Zajmuję się zawodowo tłumaczeniami z języka angielskiego i trafiłem właśnie na słowo cataclysmic. Moim pierwszym skojarzeniem było katakliczny, ale chcąc się upewnić, że takie słowo w języku polskim w ogóle istnieje, przeprowadziłem poszukiwania, ale niestety znalazłem jedynie szczątkowe informacje. Są to skany ze starych publikacji, jak np. na stronie https://nfjp.pl/lemma/katakliczny czy w rozdziale „Śpiew końcowy” poematu K. Baczyńskiego „Wesele poety”. W słowniku PWN (ani w korpusie na stronie sjp.pwn) niestety nie udało mi się znaleźć żadnych odniesień, a bardzo zależałoby mi na pewności, że moje użycie w tłumaczeniu słowa katakliczny zamiast katastroficzny jest uzasadnione. Dodam, że tłumaczony przeze mnie tekst (instrukcja do gry bitewnej Warhammer 40,000) jest dosyć specyficzny i dobrze znosi archaizmy.

  • kawaler orderu i jak witać Bogdana
    19.01.2004
    19.01.2004
    Witam! Mam następujące pytanie: czy kobieta może być kawalerem orderu, czy też obowiązuje w tym względzie inna reguła językowa? Dodatkowo chciałbym zapytać, czy poprawny jest zwrot „Dzień dobry, Bogdan”. Właśnie tak przywitała J. Pieńkowska w jednych z ubiegłorocznych Wiadomości reportera Bogdana Ulkę. Czy nie powinna powiedzieć „Dzień dobry, Bogdanie”?
    Pozdrawiam
    Marek Kuskowski
  • kociokwik
    18.06.2010
    18.06.2010
    Jaka jest etymologia słowa kociokwik? W jaki sposób jego znaczenie etymologiczne / słowotwórcze wiąże się ze znaczeniem realnym?
  • kotek i rożek
    16.10.2007
    16.10.2007
    Czy w formantach zdrabniających z cząstką -k- i popularnym kiedyś formancie tworzącym przymiotniki z cząstką -n- (dziś chyba wypieranym np. przez -owy) był jer? Miękki czy twardy? Można bowiem wysnuć dwojakie wnioski:
    1.miękki bo: przejście /g/ > /ż/ w wyrazie rożek utworzonym od róg;
    2.twardy bo: /t/ zamiast podziewanego /ć/ w wyrazie kotek utworzonym od kot.
    A może dzisiejsze /e/ ruchome jest jedynie wynikiem naśladowania jakichś podobnych form powstałych wskutek zaniku jerów?
  • mieć czy posiadać dzieci

    30.05.2023
    30.05.2023

    Dzień dobry,

    jak poprawnie powiedzieć: „Mam dzieci” czy „Posiadam dzieci”?

    Dziękuję

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego