końcówka
  • Już koniami czy jeszcze końmi
    14.10.2003
    14.10.2003
    Wiadomo, że końcówka narzędnika liczby mnogiej -ami robi furrorę. Pewnie w końcu wyruguje końcówkę -mi. Wciąż jeszcze mówimy liśćmi, gośćmi, końmi. Chociaż już gałęziami i gałęźmi, gwoździami i gwoźdźmi. Wiemy, że tylko słoniami, świniami, śledziami.
    Mam zapytanie o konie właśnie. Mój przyjaciel w specjalistycznej literaturze spotkał się z koniami trojańskimi. Zaniepokoiliśmy sie oboje, ale przypuszczam, że wymyślono taką końcówkę dla odróżnienia tego wirusa (bodajże) od zwierzęcia. Słowniki milczą, ale tez jest to nowy twór (konie trojańskie w sensie informatycznym). Czy można by pobawić się w probabilistykę i założyć, że w tym kontekście wygra końcówka -ami?
    Z poważaniem
  • Nazwy piw
    21.12.2016
    21.12.2016
    Mam pytanie o zasadę odmiany rzeczowników określających styl piwa: porter, pilzner, weizen itp. Jak brzmią dopełniacze liczby pojedynczej tych wyrazów? Porteru czy portera? Pilznera czy pilzneru? Weizena czy weizenu?
    Wszystkie wyrazy są najprawdopodobniej obcego pochodzenia i są oczywiście nieożywione, co by wskazywało na końcówkę -u, jednak używa się zazwyczaj końcówki -a. Proszę o wyjaśnienie jednoznaczne, jak należy odmieniać te wyrazy. Czy zachodzi w tych wyrazach uzus językowy?
  • Nuggetsy, nuggety

    23.12.2015
    23.12.2015

    W Najnowszym Słownictwie Polskim można znaleźć odmianę nugget (M.lp.) – nuggetsy (M.lmn.).

    Angielska końcówka -s dotąd albo przechodziła do liczby pojedynczej w ramach depluralizacji (np. krakers), albo tworzyła liczbę mnogą (np. rookies, marines). Czy nie powinno być zatem:

    nugget (M.lp.) – nuggety (M.lmn.) a. nuggets (M.lp.) – nuggetsy (M.lmn.)?

  • odmiana nazw pierwiastków

    25.05.2006
    25.05.2006

    Na stronie http://www.ciop.pl/8461.html wypisano związki różnych pierwiastków, m.in. noblu i berkelu. Słowniki podają, że nobla. Co do Bk – różnie: berkela: https://sjp.pwn.pl/szukaj/berkel.html, berkelu: https://sjp.pwn.pl/so/berkel;4414106.html. Wszystkie pozostałe pierwiastki rodzaju męskiego mają w dopełniaczu -u (einsteinu, neptunu). Czy zatem noblu traktować jako błąd?

  • Odmiana nazw toruńskich osiedli

    24.02.2023
    24.02.2023

    Nazwy regionów w narzędniku.

    Droga Poradnio, w narzędniku używamy nazw niektórych regionów w następującej formie: mieszkam w Kieleckiem, mieszkam w Mazowieckiem, w Świętokrzyskiem padał deszcz itp. Czy charakterystyczne końcówki: -em można też stosować wtedy, gdy mówimy o miejskich osiedlach? Na przykład w Toruniu mamy osiedle Bydgoskie, Jakubskie, Mokre. Czy poprawnie powiemy zatem: za Bydgoskiem jest granica miasta, na Jakubskiem jest dużo domów, cała rodzina mieszka na Mokrem? Z szacunkiem

  • o wujostwu i stryjostwu
    4.04.2005
    4.04.2005
    Witam!
    SJP W. Doroszewskiego podaje końcówkę miejscownika -stwie dla rzeczowników ‘wujostwo’ i ‘stryjostwo’, zaś np. dla rzeczownika ‘ambasadorostwo’: -stwu. Wszelkie aktualne słowniki języka polskiego nie zawierają takich rozbieżności fleksyjnych i wszystkie nazwy małżeństw zakończone na -stwo przyjmują tam w miejscowniku liczby pojedynczej końcówkę -stwu. Czyżby u Doroszewskiego były błędy, czy jedynie jakieś archaiczne formy fleksyjne?
    Dziękuję.
  • Prolog, D. Prologu

    21.09.2023
    21.09.2023

    Dzień dobry!

    W trakcie kursu z programowania w logice korzystamy z języka nazwanego Prolog (nazwa pochodzi od francuskiej nazwy paradygmatu, PROgrammation en LOGique). Czy odmiana tego typu nazw własnych ma być taka sama jak odmiana polskich homonimów (tzn. zadanie z prologu), czy można sobie pozwolić na np. zadanie z prologa?

    Z pozdrowieniami

    Wojciech

  • różności fleksyjne
    10.12.2004
    10.12.2004
    Dopełniacz: Centertelu czy Centertela, Polkomtelu czy Polkomtela (nierozwijane nazwy firm)? Wołacz: Ulo czy Ulu, Sylwio czy Sylwiu? Jakie zasady rządzą głoskami miękkimi i historycznie miękkimi? Dlaczego jest oboczność fotelu, fotela?
    Pozdrawiam, Patrycja K.
  • Śmieci a dzieci
    12.04.2018
    12.04.2018
    Dlaczego w narzędniku słowo śmieci brzmi śmieciami, skoro podobnie brzmiące dzieci odmieniają się już inaczej? Czy obowiązuje tu jakaś zasada? 

    Z poważaniem,
    Agnieszka
  • Taurona albo Tauronu
    5.12.2019
    5.12.2019
    Szanowni Państwo,
    Od jakiegoś czasu bardzo drażni mnie reklama Tauronu. W dźwięcznej piosence pada zwrot: loteria Taurona. Wg mnie Tauron powinno się odmieniać tak samo jak tron (dopełniacz (kogo? czego? tronu), czyli tu w dopełniaczu powinno być loteria Tauronu. Czy się mylę, czy może obowiązują jakieś inne reguły w przypadku nazw własnych?

    Pozdrawiam
    Piotr Walczak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego