krzyżanowski
  • maćkowa dziurka
    8.04.2014
    8.04.2014
    W dzieciństwie słyszałem uwagę, bym nie mówił przy jedzeniu, „bo mi w maćkową dziurkę wpadnie” i się zakrztuszę. Skąd wzięło się to określenie na tchawicę?
  • olej w głowie
    19.03.2014
    19.03.2014
    Szanowna Poradnio,
    skąd wzięło się wyrażenie mieć olej w głowie?
  • pijany jak bela
    9.07.2003
    9.07.2003
    Panie Profesorze!
    Czy prawdą jest, że powiedzenie pijany jak bela pochodzi od imienia węgierskiego króla Beli, który lubił intensywnie biesiadować z polskimi „bratankami”? Tak przynajmniej sugerował niedawno felieton w gazecie Metropol.
    Pozostaję z szacunkiem – L.B.
  • poszło jak z płatka
    8.04.2003
    8.04.2003
    Jaka jest geneza związku frazeologicznego iść jak z płatka?
    Dziękuję,
    Janusz Myzik
  • ruski miesiąc
    2.03.2004
    2.03.2004
    Uprzejmie dziękuję za odpowiedź sprzed kilku tygodni w sprawie szkopa. Teraz bardzo proszę o wyjaśnienie, skąd wziął się ruski miesiąc czy też rzadziej używany ruski rok. Dlaczego ruski? Pozdrawiam.
    WW
  • rymy częstochowskie
    17.03.2006
    17.03.2006
    Jestem mieszkańcem Częstochowy. Chciałem dotrzeć do rodowodu zwrotu rymy częstochowskie. Czy miały one coś wspólnego z Częstochową?
  • sobótka czy Sobótka?
    14.05.2010
    14.05.2010
    Która pisownia jest właściwsza: Pieśń świętojańska o sobótce czy Pieśń świętojańska o Sobótce? L. Szczerbicka-Ślęk we wstępie do BN-owskiego wydania Pieśni Jana Kochanowskiego konsekwentnie stosuje małą literę. Jednak u Juliana Krzyżanowskiego, Janusza Pelca i w wielu innych źródłach spotykam się z tą drugą wersją, w której Sobótka została potraktowana jako nazwa własna (bo tym chyba należy tłumaczyć zapis dużą literą).
  • spocony jak świnia
    15.03.2015
    15.03.2015
    Skąd i kiedy w języku polskim pojawiło się powiedzenie spocony jak świnia? Świnie nie mają gruczołów potnych i się nie pocą, więc wyrażenie to nie jest specjalnie logiczne. W angielskim jest identyczne wyrażenie (sweat like a pig, ale etymologia wywodzi się podobno od pig iron czyli surówki hutniczej). Jest także podobne wyrażenie po włosku (sudare come un porco). Nie znalazłem tego wyrażenia w Korpusie Językowym, więc nie byłem w stanie sam określić, kiedy po raz pierwszy się pojawiło.
  • szyć komuś buty
    10.10.2007
    10.10.2007
    Michał Bajor śpiewa w jednym ze swoich utworów – Do trzech cnót – „Gdy mi po cichu szyje buty ten, z którym konie mogłem kraść”. Moje pytanie jest następujące: jak powstał związek frazeologiczny szyć (komuś) po cichu buty – przy założeniu, że właśnie tak on wygląda. Domyślam się, że chodzi o zdradę kogoś bliskiego, ale dlaczego akurat wyrażona jest ona w taki sposób?
    Serdecznie pozdrawiam, dziękuję!
  • tuka w tukę
    22.01.2002
    22.01.2002
    "Tuka w tukę” – czy istnieje takie przysłowie polskie i co to słowo oznacza?
    Dziękuję.
    Rafał Walczuk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego