latania
  • Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).

    12.03.2021
    12.03.2021

    W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

  • pod znakiem czegoś
    30.06.2006
    30.06.2006
    Jak poprawnie użyć wyrażenia coś upłynęło pod znakiem czego?
  • pokrzywdzony niebieski
    5.05.2003
    5.05.2003
    Od dawna mnie nurtuje taki problem: dlaczego jest czerwień, zieleń, jest żółć, fiolet i błękit, a nie ma stosownego odpowiednika dla niebieskiego?
    Serdecznie pozdrawiam
    J.W.
  • polszczyzna w internecie
    29.01.2014
    29.01.2014
    Przez lata spędzone w Internecie wyrobiłem sobie nawyk pisania np. komentarzy z pominięciem użycia polskich znaków, wielkich liter, czasami również interpunkcji, dodawanie emotikonek. Nie użyłbym takiej formy w oficjalnym e-mailu, ale wydaje mi się, że ten sposób pisania staje się charakterystyczny i zamienia w osobliwą regułę. Czy można próbować podciągnąć to zjawisko pod jakąś formę języka specjalistycznego, gwary, czy inne, czy jest to zwykłe niechlujstwo i lenistwo? :)
  • Poprawna wymowa wyrazu biblioteka

    18.02.2024
    18.02.2024

    Szanowni Państwo,

    jakiś czas temu zaciekawiła mnie wymowa słowa „biblioteka”. Przez lata było dla mnie oczywiste, że słowo to wymawia się tak, jak się je zapisuje, czyli „biblioteka”. W pewnym momencie zwróciłem jednak uwagę, że szczególnie starsze pokolenie mówi: „byblioteka” albo „bybloteka”. Która wymowa jest wzorcowa i z czego mogą wynikać takie rozbieżności w wymowie?

  • program do odmiany imion
    1.03.2002
    1.03.2002
    Chciałbym napisać program do odmiany imion przez przypadki. Gdzie mógłbym znaleźć algorytm do tego celu?
    Pozdrawiam
    Andrzej
  • Przedziały liczbowe w różnych typach tekstów

    11.04.2024
    11.04.2024

    Dzień dobry,

    w „Edycji tekstów” (s. 117) znalazłem informację, że w przypadku przedziałów liczbowych z użyciem konstrukcji „od… do…” należy powtarzać miana („np. od 5 km do 10 km”). Czy rzeczywiście zapis „od 5 do 10 km” jest błędny? Przykładowo w innej poradzie (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Od-dwoch-do-czterech-lat-ale-2-4-lata;19016.html) możemy trafić na zapis „od 22 do 34 lat”. Czy więc nie powinien brzmieć on „od 22 lat do 34 lat”?

  • przymiotniki z przysłówkami

    12.07.2010
    12.07.2010

    Szanowni Państwo,

    dlaczego piszemy wysoko sprawny, ale wysokospecjalistyczny? Lektura reguł ortograficznych [134] i [136], do których odsyłacze znajdują się przy tych hasłach w WSO, nie rozwiewa moich wątpliwości. Przecież i specjalistyczny, i sprawny to przymiotniki, czy nie powinna zatem obowiązywać wobec nich zasada [134], zgodnie z którą przymiotniki z określającymi je przysłówkami piszemy łącznie?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • recykling i recycling
    14.02.2006
    14.02.2006
    Witam,
    moje pytanie dotyczy wymowy słowa recykling, która, zdaje się, została już spolszczona, podobnie jak pisownia. Tymczasem w radiowej Trójce usłyszałam dzisiaj „ceny risajklingowe”. Czy dobrze mi się wydaje, że jest to wymowa niepoprawna?
    Pozdrawiam,
    Monika Marczyk
  • rodzaj męskoosobowy

    5.11.2023
    5.11.2023

    Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?

    Pozdrawiam,

    KB

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego