Szanowni Państwo,
państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.

Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].

Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
Anna

Witam,
moje pytanie dotyczy nazwisk, chodzi o nazwiska Szprada, Chruściel, Nurzaj i ich odmianę w liczbie mnogiej i bierniku lm. Sprawdziłam państwa porady na podobne tematy i domyślam się, że będzie Szpradów, Chruścielów (Chruścieli) i czy Nurzajów? A np. Jan i Maria Szprady czy Szprada? Chruściel czy Chruściele, Nurzaj, Nurzaje?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Dzień dobry!
Nurtuje mnie problem odmiany skrótowców typu GOPR, OPZZ. Chciałabym wiedzieć, czy takie skrótowce się w ogóle akcentuje i jeśli tak, to w jaki sposób.
Dziękuję.

Dzień dobry!
Proszę mi odpowiedzieć, od kiedy okamgnienie piszemy łącznie i czy można również napisać mgnienieoka.
Przemysław Przystupa

Szanowni Państwo,

jak należy nazwać instrumentalistę grającego na rożku angielskim? Dla oboju byłby to oboista, dla skrzypiec – skrzypek, tymczasem jak dla rożka angielskiego?

Z poważaniem,

Jan Poręba

Dzień dobry!

Mam pytanie odnośnie wyrazu piszczyk. W mojej rodzinie w ten sposób mówi się na pisklę gołębia. Jednakże nigdy nie spotkałem się, aby ktokolwiek spoza mojej rodziny używał tego słowa, a internet zdaje się go zupełnie nie znać. Chciałbym się spytać, czy taki wyraz w ogóle funkcjonuje gdziekolwiek w Polsce, czy jest wynalazkiem tylko mojej rodziny? A także: czy jest jakoś spokrewniony z popularnym nazwiskiem Piszczek? Dodam, że jestem z Mazowsza.

Pozdrawiam

Jak to jest z tymi nastolatkami? To są te nastolatki, obojętnie czy rodzaju męskiego czy żeńskiego. Ale ciśnie mi się na usta pytanie, dlaczego nie nastolatkowie? Czy nie byłoby to bardziej logiczne?
Z góry dziękuję.

Prosiłabym o podanie poprawnego zapisu: powinno być Rosja sowiecka czy Rosja Sowiecka, Rosja Bolszewicka czy Rosja bolszewicka?
Nie wiem także, czy dla podkreślenia ram czasowych zjawiska można pisać o przodku pra-indoeuropejskim. Czy taki zapis jest dopuszczalny?
Bardzo dziękuję za pomoc
Magdalena Rupińska

Szanowni Państwo,
jestem studentką i w tym roku piszę pracę licencjacką na temat wizerunku przyjezdnych mieszkańców Warszawy w wybranych czasopismach. Chciałam się przy tej okazji dowiedzieć, dlaczego na przyjezdnych mieszkańców Warszawy mówi się słoiki? Skąd, oprócz skojarzenia z domowymi obiadami, mogło się wziąć to przezwisko? Czy w przeszłości na napływową ludność stolicy istniały inne określenia?
Z góry dziękuję za pomoc Z wyrazami szacunku Agnieszka

Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

Dziękuję za naświetlenie tematu,

Łukasz