-
Dwoje dzieciąt24.01.201624.01.2016Czy odmiana wyrażenia dwoje dzieciąt jest poprawna?
M. dwoje dzieciąt
D. dwojga dzieciąt
C. dwojgu dzieciąt
B. dwoje dzieciąt
N. dwojgiem dzieciąt
Msc. dwojgu dzieciąt
W. dwoje dzieciąt
-
Janka Kupała28.10.200828.10.2008Szanowni Państwo!
Janka Kupała – jak odmieniać imię tego poety białoruskiego? W M. lp. (zgodnie z wymową białoruską) jest: Janka, ale kojarzy się z polskim żeńskim imieniem, a chodzi o mężczyznę. Czy stosować żeński wzór odmiany (D. Janki, C. Jance)? Czy może: M. Janka, D. Janka, C. Jankowi? Ale w takiej odmianie w M. powinien być Janko, niezgodny z białoruską wymową. Jak pogodzić oryginalną wymowę w M. z polską odmianą, żeby było wiadomo, że chodzi o mężczyznę? -
jegomość
21.07.202121.07.2021Uprzejmie proszę o skomentowanie powszechnego w literaturze fantasy użycia słowa "jegomość" w liczbie mnogiej. Byłem przekonany, że liczbą mnogą od tego słowa są "ichmości". Niestety w słowniku znalazłem obie wersje oraz zasady deklinacji "jegomościa" także w liczbie mnogiej.
Wydawało mi się dotąd, że "jegomość" jest skrótem od "jego miłość". Stąd jeśli dwaj królowie siedzą na tronie to "ich miłości" siedzą. Kto zatem siedzi na tronie? Ichmości, ichmościowie czy jednak jegomoście?
-
książę powstały z grobu19.02.200219.02.2002Witam.
Mam dwa pytania. Pierwsze dotyczy odmiany wyrazu książę w liczbie mnogiej. Czy odmienia się [on] tak jak kurczę [kurczęta (M=B), kurcząt (D)], a więc: książęta (M), książąt (D) i widzę kogo, co: książęta (B). Czy jest to wyjątek, a B=D, czyli książęta (M) i książąt (D=B)?
Drugie pytanie dotyczy wyrazu powstały, powstała, powstałe itd., np. książka powstała w VI w. Czy ten imiesłów jest poprawny i jaki jest to imiesłów? Z góry dziękuję za odpowiedź. -
Lemat K.–Z.18.04.201718.04.2017Szanowni Państwo,
jak należy zapisywać inicjały w takich połączeniach, w których pochodzą one od dwóch osób? Np. lemat Kuratowskiego-Zorna, lemat Borela-Cantellego: lemat K.-Z., B.-C. czy K.Z., B.C.?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
mail jak kotlet
6.07.20216.07.2021Szanowni Państwo,
mamy w redakcji problem z odmianą słowa "e-mail / mail". Co jest zasadą, a co mową potoczną dla tego wyrazu : czy M=B (jak dla męskich nieżywotnych, do której wyraz należy) czy też D=B (jak dla m. żywotnych).
Wielki słownik ortograficzny PWN podaje:
mail -la, B.= D. a. M., -lem; -le, -li a. -lów; zob. e-mail czyli jak dla żywotnych. Pogubiłam się, proszę o wyjaśnienie.
Z poważaniem,
Lidia Zakrzewska
-
„Najtrudniejsza sprawa ortograficzna”11.03.202011.03.2020W ramach reformy pisowni w 1936 r. postanowiono, że wyrazy w rodzaju Maria należy pisać przez i, a nie przez j, jak wcześniej (Marja). Zamiana litery i na j nie objęła wyrazów, w których j występowało po literach po c, s, z – zapewne dlatego, aby ludzie nie czytali zbitek zi, ci oraz si jako [ż], [ć] i [ś]. W wyniku tej decyzji pisownia mniej odzwierciedla język mówiony. Dlaczego w takim razie ją wprowadzono i czy planuje się jej wycofanie?
-
Nazwisko Jakoktochce7.02.202330.03.2020Szanowni Państwo!
Moi znajomi szykują się do wesela, a co za tym idzie zabierają się za wypisywanie zaproszeń. Jedno z nazwisk gości stało się problematyczne. Mowa o nazwisku Jakoktochce. Znajomi chcą uniknąć trendu pozostawiania nazwisk w mianowniku, dlatego spróbowali zmierzyć się z tym zadaniem.
Czy zasada dotycząca odmiany nazwisk wg paradygmatu przymiotnika będzie właściwa? Państwo Jakoktochcejowie? W przypadku mężczyzny, dopełniacz: pana Jakoktochcego?
Małżonka ma dwuczłonowe nazwisko: Ogierman-Jakoktochce. Czy poprawny dopełniacz to Ogierman-Jakoktochcejowej? Narzędnik: Ogierman-Jakochtocejową?
-
pilot22.07.200222.07.2002Dlaczego pilot (urządzenie) ma niejednoznaczną odmianę w bierniku i dopełniaczu liczby pojedynczej? (Słownik ortograficzny PWN i Słownik poprawnej polszczyzny PWN podają, że: „B.=M. a. D”. Od czego to zależy? Kiedy B.=M., a kiedy B.=D.?).
M. pilot
D. pilota
B. pilot/pilota -
Poradnik poprawnej wymowy w języku polskim
16.02.202416.02.2024Korzystam na co dzień z zielonego słownika poprawnej polszczyzny. Obecnie szukam jakiegoś dodatkowego produktu, gdzie mógłbym sprawdzić precyzyjnie zasady wymowy w języku polskim. W pracy spotykam się z problemem hiperdykcji wśród mówców i potrzebuję źródła rzetelnej wiedzy na ten temat, aby rozwiewać wszelkie wątpliwości.
W zielonym słowniku są oczywiście wyjaśnienia dla takich przykładów jak „sześćset” (wymawiać: „sześset”) i tym podobne. Natomiast zagadnienia, które mnie interesują, dotyczą np. wymowy zbitek jak w poniższym zdaniu:
„Jak oni z zaangażowaniem śpiewają!”
Jeden mówca powie płynnie „jakoni”, a drugi mocno oddzieli „k” od „o”, atakując „o” w ostry sposób, a nie w miękki i łagodny, jak pierwszy mówca.
Jeden mówca powie „zzangażowaniem”, przedłużając po prostu pojedyncze „z”, a drugi odbije jedno „z” od drugiego z pewną cezurą.
Chciałbym znaleźć porady dotyczące tego typu problemów, być może podparte opiniami językoznawców sugerującymi korzystniejszą wymowę.
Czy w Państwa księgarni jest pozycja, która byłaby odpowiednim dla mnie rozwiązaniem?
Z poważaniem