Witam!
Chciałbym zapytać o następującą rzecz: moi znajomi, którzy pochodzą z okolic Radomia, używają często formy za to, że w zdaniach, w których ja używam formy dlatego, że, np. „Jest bardzo zimno w domu, ale może za to, że na dworze jest zimno”. Czy to jakieś wyrażenie regionalne, typowe dla województwa mazowieckiego? Dziękuję z góry za odpowiedź.
Serdecznie pozdrawiam.
Paweł Łyś

Według jakiej zasady tworzenia form deklinacyjnych funkcjonuje postać w Bornem Sulinowie? Dlaczego nie można zastosować odmiany przymiotnika Borne zgodnie z ogólnymi zasadami (w Bornym Sulinowie)? Czy Borne Sulinowo to nie jest nazwa miejscowa składająca się z przymiotnika (Borne) i rzeczownika (Sulinowo) mającego odmianę rzeczownikową?

Szanowni Państwo.

Wielu, często bardzo mądrych, ludzi z prof. Miodkiem na czele mówi o gwarze śląskiej, małopolskiej, poznańskiej, kaszubskiej itp. Tymczasem spotkałem się ze stwierdzeniem, że gwara jest branżowa, zaś lokalnie występuje tylko dialekt. Stąd też moje pytanie, czy słowo gwara rozszerzyło swoje znaczenie i dialekt stał się rodzajem tejże gwary, jako rodzaju potocznego języka, którym posługują się określone grupy ludzi czy też nawet najlepszym zdarza się być nieprecyzyjnym.

Dzień dobry. Chciałam zapytać o historię imienia Kazimiera. Kiedy dokładnie pojawiło się w Polsce? Słyszałam teorię, że na popularności zyskało, gdy Maria Kazimiera Sobieska została królową Polski, ale nie wiem czy to prawda. 

Pozdrawiam serdecznie i życzę wszystkiego dobrego :)

Dziękuję za odpowiedź na moje pytanie, ale pozwolę sobie dopytać o jeszcze jedną rzecz. Jeśli w książce książę Medyny-Sydonii sam mówi o sobie: „Będę ostatni z rodu Medi(y)na-Si(y)donia”, a w wielu miejscach jest określany po prostu jako Si(y)donia, np. „Sidonia rzekł”, to rozumiem, że tytuł jest tu używany w funkcji nazwiska. Co wtedy? O ile Sydonię można potraktować (tak myślę) jako przydomek i tak też odmieniać, o tyle trudno mówić o rodzie Medynów-Sydoniów, skoro są to nazwy geograficzne.

Czy poprawne jest używanie zwrotu na dworzu? Często spotykam się z tym w Warszawie i razi mnie to. Uważam że jest to błąd i że powinniśmy mówić na dworze. Proszę o rozwianie mojej wątpliwości.
Pozdrawiam i dziękuję
K. Wiśniewska

Szanowni Państwo,
skoro mówimy – jak wiadomo – w Zakopanem (nie: w Zakopanym) oraz – jak każe np. NSPP PWN – w Michajłowskiem (nie: w Michajłowskim), to dlaczego dr Jan Grzenia (poparty po latach przez prof. M. Bańkę) konsekwentnie pisze o PierwomajskIM, o ZnamienskIM i o MiednYM? I czym należy tłumaczyć skrót ndm widniejący w słownikach przy haśle Miednoje?

Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Często słyszy się w telewizyjnej pogodzie zkończenia województw: w warszawskiem, krakowskiem, podkarpackiem. Jestem z Małopolski i nigdy nie słyszałem, żeby ktoś tak tego typu wyrazy wymawiał. Nie ma tego -kiem, -giem, tylko formy w podkarpackim, pomorskim. Jak powinno być właściwie? Czy obie formy są poprawne? Która ewentualnie jest ogólnopolska? Dziękuję!

Kilkakrotnie napotkałam w północnej Polsce (Kaszuby) nazwy miejscowości złożone z wyrażeniem „Wybudowanie”. Skąd ono się wzięło w tych nazwach?

Jak nazwać w nazwach miejscowości dopełnienie przymiotnikowe? dzierżawcze? określające lokalną przynależność miejscowości: „Gdański” w „Starogard Gdański”, „Lubelski” w „Janów Lubelski”?

Serdecznie pozdrawiam