Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:

Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus

Jest oczywiste, że nazwiska męskie zakończone literą a podlegają prostej deklinacji. Bałdyga, Bałdygi, Bałdygą itd. Obce nazwiska takie jak Nakamura, Sinatra podobnie. Co się jednak dzieje wtedy, gdy w grę wchodzi taki fiński dziwoląg, jak Osku Palermaa? Dla ciekawych dodam, że to jeden z czołowych na świecie zawodników uprawiających bowling (grę pokrewną kręglom). Czy podwójne a spowoduje nieodmienność?

Proszę o komentarz.
Z poważaniem
Jarosław Baranowski

Chciałbym zapytać o fleksję dawnych imiesłowów: jak odmieniały się imiesłowy przysłówkowe, jak tworzyło się imiesłowy przymiotnikowe teraźniejsze bierne (typu rzekomy, znajomy) oraz jakie formy imiesłowy (w tym wspomniane wcześniej typy) przybierały w liczbie podwójnej?

Drodzy Państwo,
w jednym słowniku znalazłem zapis „Francisco Franco ndm”. Czy nie powinno być jednak tak, że imię odmieniamy zawsze, a nazwisko fakultatywnie (w tym wypadku zwyczajowo nie)? A zatem: D. Francisca Franco, C. Franciscowi Franco…, N. Franciskiem Franco. Zaglądałem do słownika PWN-u, ale widnieje w nim tylko forma generał Franco (bez imienia).
Dziękuję.

Moje pytanie dotyczy ewentualnych odstępstw od użycia wołacza. Sytuacja wygląda następująco: jesteśmy w świecie przyszłości, sprzęty codziennego użytku, w tym oświetlenie są sterowane głosem. Wchodząc do swojego pokoju, bohaterka wydaje komendę, po której zapalają się lampy. Czy Państwa zdaniem jest uzasadnione użycie takiej formy: Komputer, włącz światło. I analogicznie: Komputer, zakończ program? Moim zdaniem poprawne z punktu widzenia gramatyki: komputerze jest wręcz komiczne.

Czy w biogramach radzieckich bądź rosyjskich generałów, których stopień wojskowy jest dwuczłonowy, powinniśmy oba człony stopnia pisać rozdzielone myślnikiem (jak w oryginalnych dokumentach), czy też rozdzielone pauzą? Generał-pułkownik Kowalik czy generał pułkownik Kowalik?
Z poważaniem
A. B.

Od jakiegoś czasu spotykam się w mediach z wyrażeniami typu głównymi miejscami to… albo najważniejszymi osiągnięciami to…, po których wymieniane są rzeczy, o których mowa. Czy po użyciu narzędnika nie powinno tam pojawić się słowo są? A jeżeli już używać słowa to – to tylko po mianowniku? A może jednak jest to poprawne (choć mi bardzo przeszkadza), bo widziałam przypadki użycia tego połączenia w prasie, w materiałach reklamowych, a nawet słyszałam w radiu?

Jaki rodzaj gramatyczny ma w języku polskim nazwa góry Chołatczachl i jak należy ją odmieniać?

Jak należy odmieniać w pisowni w miejscowniku nazwisko angielskiego dramatopisarza Davida Hare’a (w mianowniku Hare)? O Hare’rze, Hare’ze czy może jak z Rousseau (o Russie) – o Harze? Jak by nie pisać – zawsze wygląda to źle.

Dzień dobry,

jeden z najbardziej znanych twórców komiksów, Georges Remi, używał urobionego od swoich inicjałów pseudonimu Hergé (wym. erże). Czy taki pseudonim należałoby odmieniać przez przypadki? Jeśli tak, to w jaki sposób?