-
By czy żeby?
2.01.20232.01.2023Dzień dobry,
zauważyłam, że w pracy często na pytania: „Czy dokumenty dotarły?” odpowiadam: „Nie widzę by dokumenty dotarły”. Zaczęłam mieć wątpliwości czy zdanie to jest poprawne. Kolega sugerował abym zamieniła „by”" na „żeby”. Czy takie użycie „by” jest poprawne?
-
Byłem na Papieżu…8.03.20028.03.2002Szanowni i Ukochani Profesorowie!
Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.
Marek Przepiórka -
-by ze spójnikami5.09.20075.09.2007WSO podaje, że -by piszemy łącznie z „niektórymi” spójnikami – par. [161]. Listę dopełniają:
– hasła słownika: ależby, aniżeliby, bądźby, bowiemby, coby, jakożby, jakżeby, jednakowożby, natomiastby, niźliby, przetoby, toćby, wszakby, wszelakoby, chyba żeby,
– nieodnotowane, lecz analogiczne: aczby, boćby, inoby, jenoby, lubby (=bądźby), niemniejby (=jednakby), wszakżeby.
Zatem byłoby chyba trafniej „ze spójnikami, z wyjątkiem spójników łącznych, np. i, oraz, tudzież, jak też, a także – czy tak?
-
cale w zapisie liczbowym
7.05.20157.05.2015Witam,
mam problem z zapisem cali. Jaka jest poprawna forma zapisu liczbą np. półtora cala, jeden i jedna czwarta cala?
Pozdrawiam
-
Chlebownik
13.04.202113.04.2021W moim domu pojemnik do przechowywania chleba nazywa się chlebownik. Słownik nie odnotowuje tego słowa (co ze zdumieniem odkryłam). Czy mimo wszystko można stosować je w tekście w miarę oficjalnym (książka kucharska). Jeśli nie, to czym je zastąpić?
-
ciągle o zaprzeczonych imiesłowach31.05.201231.05.2012Wiem, że wg nowej zasady imiesłowy przymiotnikowe czynne i bierne z nie piszemy łącznie. Czy dopuszczalna jest jeszcze pisownia oddzielna? Np. w wyrazach nie wprowadzające, nie obliczone.
-
Co się stało z jednym centymetrem wody?5.10.20185.10.2018Który z wariantów jest zgodny z aktualną normą językową: przybyło/ubyło jeden centymetr wody czy przybył/ubył jeden centymetr wody?
-
Córka i żona kagana i bana23.03.202023.03.2020Żona, córka chana to chanum. A jak nazywały się żony i córki kagana oraz bana? A gdyby to kobiety sprawowały te funkcje, jak brzmiały by te tytuły w wersji sfeminizowanej?
-
czipsy w akwaparku26.02.200826.02.2008Szanowny Panie Profesorze!
Proszę o wyjaśnienie kwestii pisowni dwóch wyrażeń.
1. Czy piszemy AQUA PARK czy AQUAPARK?
oraz
2. Czy dopuszczalna jest forma CZIPS wyrazu CHIPS?
Wyrażenia te znalazły się w dyktandzie w moim mieście i wciąż ich pisownia budzi emocje.
Dziękuję serdecznie i pozostaję z szacunkiem
Przemysław Sapała
Głogów
-
człowiek wielkiej wiedzy12.04.201512.04.2015Zwykle dopełniacz wyraża „właściciela” w stosunku przynależności lub pokrewnym np. noga (N) stołu (Gen) – tj. noga należy do stołu. Dlaczego odwrotnie jest w konstrukcji typu człowiek (N) wielkiej wiedzy (Gen) – przy czym nie jest to, jak myślałem kiedyś, elipsa wyrażenia człowiek o wielkiej wiedzy, bo ewidentnie jest dopełniacz w człowiek wielkiej wiedzy i doświadczenia.
Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozostaję z poważaniem
Łukasz