-
Skąd dyna, dana itp. w kolędach i pastorałkach?
23.02.202123.02.2021Szanowni Państwo,
wraz ze zbliżającymi świętami Bożego Narodzenia zaczęłam zadawać sobie pytanie: czym właściwie jest powtarzająca się w refrenie „dyna”, pojawiająca się w znanej kolędzie „Gore gwiazda Jezusowi”? Jaka jest etymologia tego słowa?
Pozdrawiam serdecznie
-
Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę
28.12.2021Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?
-
służebny25.10.201425.10.2014Szanowni Państwo!
W Poradni znalazłem określenie służebny tylko pośrednio, natomiast nadal mnie ono intryguje. Zadam więc konkretne pytanie: czy zdania poniżej są idealnie poprawne z punktu widzenia WSPÓŁCZESNEJ polszczyzny (nie piszę powieści historycznej)?
1. Jestem służebny.
2. Jestem służebnym.
Z poważaniem
W.M.
-
sowiecki czy radziecki?8.04.20038.04.2003Czy prawidłowe językowo jest sformułowanie Związek Sowiecki? Mnie kiedyś uczono, że nie wolno mieszać różnych języków w sformułowaniach tego typu, a przecież słowo sowiecki nie jest słowem polskim.
Z poważaniem
Michał Majewski -
Spotkajmy się na stacji metra „Wilanowska” 4.07.20184.07.2018Szanowni Państwo,
parę lat temu zadałem pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-stacji-metra;15446.html i do dziś nie jestem usatysfakcjonowany odpowiedzią w kontekście tego, czy mówić Spotkajmy się na metro, czy na metrze Wilanowska. Odpowiedź prof. Bańki nie trafia do mnie choćby o tyle, że czasem nie chodzi o spotkanie na samej stacji, ale np. na pętli autobusowej zlokalizowanej przy stacji metra i nazywającej się tak samo.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
strażak i strażnik22.09.200522.09.2005Witam,
od jakiegoś czasu zastanawia mnie swojaka niekonsekwencja naszego pięknego języka: dlaczego – skoro mamy straż pożarną i straż np. miejską – na wykonujących ten zawód mówi się – na jednych strażak, na pozostałych strażnik? W obu przypadkach jest taka sama forma straż, a człowiek wykonujący pracę nazywany jest odmiennie?
Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
Pozdrawiam,
Ewa Stańska
-
strażak i strażnik – raz jeszcze13.11.201013.11.2010Witam,
za nie do końca satysfakcjonującą uznaję odpowiedź na nurtujące mnie pytanie dot. różnicy między nazwą pracownika straży pożarnej a straży miejskiej, jaka została udzielona 22.09.05. Czy mogłabym liczyć na dokładniejszą odpowiedź i wyjaśnienie, skąd bierze się ta różnica w nazewnictwie? Oczywiście rozumiem, że dążność, na jaką Pan Profesor zwrócił uwagę, jest przejawem pozytywnym, brakuje mi jednak uzasadnienia rządzących taką różnicą mechanizmów językowych.
Z góry dziękuję,
Felicyta -
strażnicy i strażacy15.02.201415.02.2014Dzień dobry.
Zawsze frapowało mnie takie pytanie: dlaczego na funkcjonariuszy straży pożarnej mówi się strażacy, a na funkcjonariuszy straży miejskiej (czy też innej) – strażnicy?
Z wyrazami uszanowania,
KS -
szklaki19.06.200919.06.2009Szanowni Państwo!
Ostatnio w rozmowie ze znajomymi, pochodzącymi w większości z południa Polski, użyłam słowa szklaki na określenie landrynek. Pochodzę z Pomorza i tam takie określenie jest powszechnie używane. Dla moich znajomych z Krakowa i okolic to określenie było czymś zupełnie niezrozumiałym. Chciałabym zapytać, czy istnieją inne formy regionalne na określenie landrynek? Czy słowa szklaki używa się w jeszcze jakichś regionach Polski, poza Pomorzem? -
townships, towns czy gmina?27.06.200527.06.2005Oto kolejne problemy z nazwami w USA. W Luizjanie odpowiednikiem hrabstwa jest parish. Słowo to zazwyczaj tłumaczy się jako parafię, jednak nie wiem, czy jest odpowiednie w tym kontekście.
Kolejnym problemem są townships (w większości stanów) i towns (w Wisconsin i Nowym Jorku) – są to jednostki podziału administracyjnego mniejsze od hrabstw. Czy gmina jest odpowiednim tłumaczeniem?