miejska
  • Skąd dyna, dana itp. w kolędach i pastorałkach?

    23.02.2021
    23.02.2021

    Szanowni Państwo,

    wraz ze zbliżającymi świętami Bożego Narodzenia zaczęłam zadawać sobie pytanie: czym właściwie jest powtarzająca się w refrenie „dyna”, pojawiająca się w znanej kolędzie „Gore gwiazda Jezusowi”? Jaka jest etymologia tego słowa?

    Pozdrawiam serdecznie

  • Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę

    28.12.2021

    Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika  składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy  squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może  skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?

  • służebny
    25.10.2014
    25.10.2014
    Szanowni Państwo!
    W Poradni znalazłem określenie służebny tylko pośrednio, natomiast nadal mnie ono intryguje. Zadam więc konkretne pytanie: czy zdania poniżej są idealnie poprawne z punktu widzenia WSPÓŁCZESNEJ polszczyzny (nie piszę powieści historycznej)?
    1. Jestem służebny.
    2. Jestem służebnym.

    Z poważaniem
    W.M.
  • sowiecki czy radziecki?
    8.04.2003
    8.04.2003
    Czy prawidłowe językowo jest sformułowanie Związek Sowiecki? Mnie kiedyś uczono, że nie wolno mieszać różnych języków w sformułowaniach tego typu, a przecież słowo sowiecki nie jest słowem polskim.
    Z poważaniem
    Michał Majewski
  • Spotkajmy się na stacji metra „Wilanowska”
    4.07.2018
    4.07.2018
    Szanowni Państwo,
    parę lat temu zadałem pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-stacji-metra;15446.html i do dziś nie jestem usatysfakcjonowany odpowiedzią w kontekście tego, czy mówić Spotkajmy się na metro, czy na metrze Wilanowska. Odpowiedź prof. Bańki nie trafia do mnie choćby o tyle, że czasem nie chodzi o spotkanie na samej stacji, ale np. na pętli autobusowej zlokalizowanej przy stacji metra i nazywającej się tak samo.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • strażak i strażnik
    22.09.2005
    22.09.2005
    Witam,
    od jakiegoś czasu zastanawia mnie swojaka niekonsekwencja naszego pięknego języka: dlaczego – skoro mamy straż pożarną i straż np. miejską – na wykonujących ten zawód mówi się – na jednych strażak, na pozostałych strażnik? W obu przypadkach jest taka sama forma straż, a człowiek wykonujący pracę nazywany jest odmiennie?
    Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
    Pozdrawiam,
    Ewa Stańska
  • strażak i strażnik – raz jeszcze
    13.11.2010
    13.11.2010
    Witam,
    za nie do końca satysfakcjonującą uznaję odpowiedź na nurtujące mnie pytanie dot. różnicy między nazwą pracownika straży pożarnej a straży miejskiej, jaka została udzielona 22.09.05. Czy mogłabym liczyć na dokładniejszą odpowiedź i wyjaśnienie, skąd bierze się ta różnica w nazewnictwie? Oczywiście rozumiem, że dążność, na jaką Pan Profesor zwrócił uwagę, jest przejawem pozytywnym, brakuje mi jednak uzasadnienia rządzących taką różnicą mechanizmów językowych.
    Z góry dziękuję,
    Felicyta
  • strażnicy i strażacy
    15.02.2014
    15.02.2014
    Dzień dobry.
    Zawsze frapowało mnie takie pytanie: dlaczego na funkcjonariuszy straży pożarnej mówi się strażacy, a na funkcjonariuszy straży miejskiej (czy też innej) – strażnicy?
    Z wyrazami uszanowania,
    KS
  • szklaki
    19.06.2009
    19.06.2009
    Szanowni Państwo!
    Ostatnio w rozmowie ze znajomymi, pochodzącymi w większości z południa Polski, użyłam słowa szklaki na określenie landrynek. Pochodzę z Pomorza i tam takie określenie jest powszechnie używane. Dla moich znajomych z Krakowa i okolic to określenie było czymś zupełnie niezrozumiałym. Chciałabym zapytać, czy istnieją inne formy regionalne na określenie landrynek? Czy słowa szklaki używa się w jeszcze jakichś regionach Polski, poza Pomorzem?
  • townships, towns czy gmina?
    27.06.2005
    27.06.2005
    Oto kolejne problemy z nazwami w USA. W Luizjanie odpowiednikiem hrabstwa jest parish. Słowo to zazwyczaj tłumaczy się jako parafię, jednak nie wiem, czy jest odpowiednie w tym kontekście.
    Kolejnym problemem są townships (w większości stanów) i towns (w Wisconsin i Nowym Jorku) – są to jednostki podziału administracyjnego mniejsze od hrabstw. Czy gmina jest odpowiednim tłumaczeniem?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego