mimo
  • Donia Agata czy Pani Agata?
    27.11.2007
    27.11.2007
    Szanowni Eksperci.
    Nurtuje mnie pewna kwestia. Znajoma forumowiczka posługuje się pseudonimem Donia Agata – czy dopełniacz, celownik i miejscownik powinny mieć formę Donii, czy Doni (tak jak Bronia – Broni)? Natomiast zakładając, że słowo doña istniałoby w formie spolszczonej donia (nie znalazłem jej w dostępnych mi słownikach), jak powinny brzmieć wymienione przypadki: doni czy donii (tak jak fonia – fonii)?
  • dopełniacz od nazw włoskich i hiszpańskich
    18.01.2012
    18.01.2012
    Szanowna Poradnio,
    zastanawia mnie rozbieżność form dopełniacza dwóch włoskich nazw własnych: Bologna i Spagna. Zgodnie z odpowiedziami dra Grzeni należy bowiem pisać Bolognii lub Bologny, ale za to Spagni (porady Bologna z Bolonii oraz Niña i Spagna). Bardzo proszę o komentarz i serdecznie pozdrawiam.
    Michał Gniazdowski
  • do Tych czy Tychów?
    28.02.2003
    28.02.2003
    Tychy powracają jak bumerang. Mimo że eksperci poradni językowej wielokrotnie wypowiadali się na temat dopełniacza tej nazwy, ich odpowiedzi nie satysfakcjonują czytelnika gazety, w której pracuję. Otóż twierdzi on, że poprawna jest jedynie forma Tych, i domaga się dokładnego potwierdzenia, na podstawie jakich ustaleń i kiedy do języka ogólnego i do słowników trafiła forma Tychów. Niestety sama nie potrafię wskazać takiego dokumentu, czy też daty wprowadzenia oficjalnej poprawki (czytelnik twierdzi, że podobne zmiany są poprzedzone konkretnymi przepisami). Bardzo proszę o pomoc i jak najbardziej szczegółową odpowiedź.
    Agata Gogolkiewicz
  • „Do wiadomości” i „Otrzymują”
    7.06.2002
    7.06.2002
    Dzień dobry,
    Proszę o wskazanie jedynie poprawnego sformułowania lub zasugerowanie lepszej wersji spośród dwóch stosowanych w pismach urzędowych zapowiedzi listy adresatów: „Do wiadomości”, „Otrzymują”. Czy można tu mówić o jakichś różnicach znaczeniowych?
    Pytanie dodatkowe: jeżeli „Do wiadomości” jest w ogóle dopuszczalne (lub nie jest odradzane), czy następujący po nim adresaci MUSZĄ być w dopełniaczu, czy MOGĄ pozostać w mianowniku?
    Moja komórka organizacyjna stosuje wyrażenie „Do wiadomości”, ale mamy coraz poważniejsze wątpliwości, widząc „Otrzymują” w korespondencji wpływającej.
  • do wsi, na wsi itp.
    6.07.2006
    6.07.2006
    Wiadomo, że akcentowanie wyrażeń przyimkowych z wyrazem wieś zależy od kontekstu: jeżeli po słowie wieś występuje jej nazwa – akcentujemy wieś; jeżeli mówimy o wsi ogólnie – akcentujemy przyimek. Ale co w sytuacji, kiedy mamy na myśli jedną, konkretną wieś, mimo że w danym momencie używamy tylko słowa wieś? Na przykład chodził po wsi, jest we wsi itd. Co wtedy akcentujemy?
  • drink i link
    13.01.2013
    13.01.2013
    Witam.
    Bardzo proszę o wyjaśnienie dlaczego w dopełniacz liczby pojedynczej słowa drink brzmi drinka, natomiast dopełniacz słowa linklinku. Oba są wszak typowymi anglicyzmami.
  • Drzwiś zamknęła?
    10.07.2006
    10.07.2006
    Witam!
    Często słyszę, zwłaszcza u ludzi starszych, ale nie tylko, coś takiego: „Tyś jest głupi” albo „Gdzie wyście są?” czy też: „Drzwiś zamknęła?”. Tego typu wymowa mnie bardzo irytuje. Wydaje mi się, iż jest ona niepoprawna. Czy mam rację?? Proszę o odpowiedź. Z góry dziękuję.
  • dużo gorzej, niż myślałem
    11.05.2010
    11.05.2010
    Czy użycie liczebnika dużo – w znaczeniu 'o wiele, znacznie' – z przymiotnikiem lub przysłówkiem w stopniu wyższym jest rzeczywiście błędem? Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN uznaje je za błędne (w artykule hasłowym dużo), mimo że w części Hasła problemowe – ANGLICYZMY znajduje się taki oto fragment: „Oddziaływanie języka angielskiego nie ogranicza się (jak dawniej) tylko do klasycznych zapożyczeń leksykalnych (…); obejmuje ono DUŻO WIĘKSZĄ część systemu językowego”.
  • dużo różnych pytań
    21.02.2002
    21.02.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
    1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
    2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
    3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
    4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
    5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
    6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
    7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

    Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
    Pozdrawiam
    Barbara Rościszewska
  • dwa lub więcej
    15.02.2010
    15.02.2010
    Mam kłopot z konstrukcjami jeden lub więcej, dwa lub więcej itd., aż do czterech. Chodzi o formę rzeczownika, który pojawi się po słowie więcej – jedyna forma, jaka się nasuwa, to dopełniacz, czyli np. dwie lub więcej książek, ale przecież liczebnik dwa łączy się z mianownikiem, np. dwie książki. Czy więc dwie lub więcej książek to poprawna konstrukcja? Skoro błędne są połączeniu typu przed i po spotkaniu, to czy jeden / dwa / trzy / cztery lub więcej książek również?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego