mniej
  • człowiek czy osoba?

    5.01.2008
    5.01.2008

    Szanowni Państwo!

    Osoby są policzalne, ludzie nie. „Wystawę zwiedziło około czterech tysięcy osób (czy ludzi?)” – cztery tysiące to konkretna liczba, ale około sugeruje, że nie zostali oni policzeni co do jednego. „Wystawę zwiedziło czterdzieści tysięcy osób (czy ludzi?)” – brak około sugeruje, że liczba jest dokładna, ale jej wielkość pozwala przypuszczać, że to określenie szacunkowe. Będę bardzo wdzięczna za rozstrzygnięcie.

    Magdalena

  • Spójnik żeby

    13.05.2024
    13.05.2024

    Jaka forma zdania jest poprawna:

    „Żebyś była szczęśliwa, musiałabyś mniej pracować”

    czy

    „Żeby być szczęśliwa, musiałabyś mniej pracować”?

    Jeśli obie są poprawne, to czy są jakieś preferencje jednej formy ponad drugą w konkretnych przypadkach?

  • Wyrażenie za rok – tym razem z rykowiskiem
    3.12.2019
    3.12.2019
    Jakieś wydarzenie trwa miesiąc i jest co roku, zaczyna się o tej samej porze, np. rykowisko. Mówiąc na końcu tego zdarzenia: Za rok znów tu przyjdą jelenie, jak rozumieć za rok, jako za rokiem trwającym, za rok jako mniej więcej 12 miesięcy, czy za rok jako wskazanie następnego roku nieważne jaka chwila? Czy rok rocznikowo, czy zawsze 12 miesięcy? Jak jest w podobnych przypadkach z określeniem za dwa lata, za piec lat itp.?
    Pozdrawiam, proszę o pomoc, nie dostaję odpowiedzi.
  • między… a…, od… do…
    29.11.2007
    29.11.2007
    Szanowni Eksperci!
    Czy istnieje różnica pomiędzy wyrażeniami między… a… a od… do…? Czy pierwsze oznacza przedział otwarty, a drugie – zamknięty? I czy tak też mam rozumieć poniższe gazetowe przykłady: „Pytani o ocenę w skali od 1 do 6, odpowiadają, że mieści się ona między 3 a 4”, „Na ogół myślę o tym w niedzielę, mniej więcej między 2 a 3 w nocy”?
    Dziękuję
    AB
  • Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu

    16.06.2021
    16.06.2021

    Profesor UŁ Jerzy Starnawski przytoczył swego czasu następującą anegdotę o prof. Kazimierzu Nitschu: „Nitsch wywiesił kiedyś ogłoszenie zaczęte słowami: «Ci, co chodzą na moje seminarium...». Znalazł się student, który poprawił «co» na «którzy». Nadszedł Nitsch i dopisał z boku: «Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy...». Student polemizujący z profesorem nie pozostał dłużny, dopisał: «Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu»”. Kto tak naprawdę miał rację w tym sporze?

  • Ja z kolegą…
    2.02.2006
    2.02.2006
    Ostatnio w gronie kolegów dosyć burzliwie dyskutujemy nad następującą kwestią. Poznając potencjalnego klienta, gdy jest nas dwóch, jak powinniśmy powiedzieć: „Ja z kolegą jesteśmy przedstawicielami firmy X”, czy raczej „My z kolegą jesteśmy przedstawicielami firmy X”? Dziękuję za odpowiedź.
  • jeszcze o wymowie drzwi
    18.01.2010
    18.01.2010
    Chciałbym wrócić do tematu wymowy słowa drzwi. Wspomniane we wcześniejszej poradzie słowniki podają rozbieżne sposoby wymawiania tego słowa (można do tego dodać Słownik poprawnej polszczyzny Doroszewskiego, który również rekomenduje wymowę [dż-v'-i]). Bardzo mnie interesuje, jakie mogą być źródła wymowy [dż-v'-i]. Taką rekomendację spotkałem zbyt wiele razy, żeby była to zwykła pomyłka. Poza tym czy wymawianie słowa trzcina jako [czcina] ma podobną przyczynę?
    Pozdrawiam,
    Jurek
  • Mniejsza połowa

    1.01.2023
    1.01.2023

    Czy można potocznie użyć sformułowania „mniejsza połowa”? Uważam, że tak. Wprawdzie „połowa” w znaczenie algebraicznym oznacza dokładnie 1/2 i obie połowy całości są identyczne – ale w znaczeniu potocznym "połowa" oznacza „mniej więcej 50 proc.”. Np. w zdaniu „Weź sobie połowę makaronu” nikt nie ma na myśli „Weź sobie dokładnie przeliczoną połowę nitek makaronu”, tylko „Weź sobie mniej więcej połowę porcji makaronu”. Jakie jest zdanie Poradni?

  • Nie ma nic – nie ma niczego
    13.03.2017
    13.03.2017
    Szanowni Państwo!

    Czy wyraz nic odmienia się słabiej, mniej? Mówimy nie ma czegoś. Powinno być też nie ma niczego. A często słyszy się nie ma nic. Rozumiem, że to wariant skrócony. Jak go traktować, jako dopuszczalny, ale mniej staranny?

    Drugie pytanie: czy opiniując poprawność, mogliby Państwo dodawać informację o tym, że dany wariant jest mniej lub bardziej staranny? To dodatkowa informacja, która pomoże wybrać, co warto/lepiej używać.

    Pozdrawiam
    Marcin Nowak
  • Niemniej
    20.12.2017
    20.12.2017
    Szanowni Państwo,
    jak należy akcentować spójnik niemniej – na pierwszej czy na drugiej sylabie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego