moc
  • czy…, czy…

    8.03.2024
    8.03.2024

    Szanowni Państwo,

    WSO w zasadzie 90.E.2 podaje przykład zdania: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory” (z przecinkiem przed powtórzonym spójnikiem). Jednocześnie w tym samym punkcie zastrzega, że tam, gdzie powtórzone „czy” ma znaczenie spójnikowe i da się zamienić na „lub”, przecinka nie stawiamy. I podaje ten sam przykład: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory”. Zdania nie mają szerszego kontekstu, różnią się wyłącznie użyciem przecinka. Czy jest to błąd, czy też da się zinterpretować je inaczej w obu przypadkach? W takim razie jak? Czy przeciętny użytkownik języka będzie potrafił z pomocą słownika rozstrzygnąć, kiedy w podobnej sytuacji postawić przecinek?

    Z wyrazami szacunku,

    MB

  • Czy zaklęcia to apelatywy?

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry. Nurtuje mnie rozróżnienie między onimami, a apelatywami. O ile informacji co traktować jako onim/bionim/.../itd. jest wiele, o tyle co traktować jako apelatyw już mniej. Nurtują mnie nazwy czarów w książkach o Harrym Potterze. Czy nazwa czaru- "cruciatus" jest onimem, czy może apelatywem i czy klasyfikuje się tak samo jego inkantację "crucio"? Prace skupiające się na onimach w tej serii omijają czary. Dlatego że są apelatywami?

    Z wyrazami szacunku,

    B.

  • delikatny rozum

    14.12.2022
    14.12.2022

    W przekładzie „Przygód dobrego wojaka Szwejka” autorstwa P. Hulki-Laskowskiego słowa „Elsalébn, vojáci hloupí a tvůj Náthan moc chytrý”, przetłumaczono jako „Elsaleben, żołnierze głupie chamy, ale twój Natan ma delikatny rozum”. Nowe tłumaczenie A. Kroha ma w tym miejscu „Elsalebn, żołnierze głupi, a twój Natan bardzo sprytny”. Kroh przetłumaczył ten fragment w sposób chyba dosłowny. Czy istnieje lub istniał w języku polskim frazeologizm „delikatny rozum” na określenie sprytu lub przebiegłości?

  • de przed nazwiskiem
    25.04.2017
    25.04.2017
    Szanowna Poradnio,
    czy kiedy w nazwiskach obcych występuje cząstka de, to przy spolszczaniu można z niej zrezygnować? Czyli np. markiz Roberto de Villena to markiz Villena czy markiz de Villena?
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
  • determinanty i ograniczniki
    7.05.2013
    7.05.2013
    Witam!
    W słowniku Doroszewskiego pod hasłem determinant czytamy: „determinant (…) wszelki element, którego funkcja polega na wyznaczaniu (determinowaniu) czegoś”. Łacińskie słowo determino oznacza 'odgraniczam'. Czy więc determinantami można nazywać pewne ograniczniki (determinanty = ograniczniki)?
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • diecezja kamieniecko-podolska

    18.11.2020
    18.11.2020

    Jak powinna brzmieć poprawna nazwa diecezji w Kamieńcu Podolskim: Diecezja kamieniecka, Diecezja kamienieckopodolska, czy też Diecezja Kamieniecko-Podolska? Archidiecezja Lwowska, do której metropolii należy diecezja w Kamieńcu stosuje na swojej stronie www (w polskojęzycznej wersji) określenie Diecezja Kamieniecko-Podolska, podobnie w wersji ukraińskiej. Tę samą nazwę używa „Schematyzm Diecezji Kamieniecko-Podolskiej” wyd. przez tamtejszą kurię. Z kolei nazwa łacińska to Dioecesis Camenecensis.

  • Dotyczy… w pismach urzędowych
    30.05.2012
    30.05.2012
    Dzień dobry.
    Często w pismach urzędowych umieszczany jest nagłówek brzmiący mniej więcej tak:
    Dotyczy: budowy nowej drogi przy ulicy Kazimierza

    albo
    Dotyczy: pisma Rady Nadzorczej nr 2

    Czy postawienie dwukropka po słowie dotyczy jest prawidłowe? Przyznam, że moim zdaniem wygląda to dość dziwnie.
  • droga krzyżowa
    14.12.2004
    14.12.2004
    Witam!
    Mam pytanie: jakimi literami – małymi czy wielkimi – należy pisać wyrażenie droga krzyżowa – zarówno w znaczeniu ‘nabożeństwo’, jak i ‘pasja Chrystusa’, ewentualnie też w znaczeniu metaforycznym.
    Za odpowiedź i uzasadnienie z góry dziękuję. Pozdrawiam,
    AC.
  • dwa zdania o cegle
    13.12.2014
    13.12.2014
    Witam,
    przykładowo zdanie „Paweł uderzył Tomka cegłą” można zamienić na „Cegła uderzyła Tomka”. Chociaż cegła nie mogła sama z siebie wykonać czynności, w tym drugim zdaniu wydaje się, jakby była „ożywionym” wykonawcą czynności. Jak jedno zdanie ma się do drugiego, czy chodzi może o opis tej samej sytuacji, ale innej perspektywy?
    Pozdrawiam
  • Dywiz w nazwach miejscowości
    11.09.2017
    11.09.2017
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, gdzie można znaleźć regułę, na którą powołał się prof. Bańko: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Nurzec;15219.html. Zgodnie z nią powinno się pisać stacja Ursus Niedźwiadek, prawda? W dyktandzie warszawskim nazwa tej stacji była jednak zapisana z łącznikiem. Prosiłbym o komentarz.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego