mocno
  • La Coruña po raz drugi
    3.12.2003
    3.12.2003
    Szanowny Panie,
    Dziękuję za odpowiedź w kwestii formy dopełniaczowej od nazwy La Coruña. Przyznam jednak, ze jestem trochę zaskoczony brakiem aprobaty Pana Doktora (czyli, jak rozumiem, całego gremium Komisji) dla formy La Corunii, którą miałaby sankcjonować jedynie niewłaściwa wymowa [la corunja]. Czy na pewno „jedynie” i czy na pewno „niewłaściwa”? Byłby to bowiem chyba ewenement – opieram się tu na własnych spostrzeżeniach, więc być może się mylę – jeśli dopełniacz od niepolskiej nazwy geograficznej na -nia po samogłosce przybrałby końcówkę -ni zamiast -nii (na terytorium Polski sytuacja jest odwrotna: Cedyni, Krutyni, Bogatyni, Trzebini… – wyjątek od tejże reguły również nie jest mi znany). Co więcej, przecież nawet oryginalna nazwa Hiszpanii (a nie: Hiszpani) to właśnie España.
    Chciałbym prosić o odniesienie się do powyższych wątpliwości.
    Z poważaniem
    Michał Gniazdowski – Warszawa
  • laczki
    25.05.2007
    25.05.2007
    Czy słowo laczki jest niepoprawnym słowem, czy tylko już niemodnym?
  • LaTeX (ponownie)

    22.03.2017
    22.03.2017

    Szanowni Państwo,

    chciałbym się odnieść do porady „LaTeX” (https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html). Słowo to używane jest głównie przez matematyków. Matematycy zaś mówią tylko [latech]. Alfabet grecki jest akurat mocno zakorzeniony w języku tej dyscypliny, a sama litera chi występuje choćby w statystyce: test chi-kwadrat.

    Rozumiem, że z językoznawczego punktu widzenia wymowa [lateks] też jest poprawna, ale odradzałbym ją komuś, kto ma styczność z tym środowiskiem. Może to zostać odebrane jako przejaw dyletanctwa.


    Z poważaniem

    Czytelnik

  • lechici i lechiści
    17.11.2008
    17.11.2008
    Witam,
    od jakiegoś czasu można zaobserwować, ze redaktorzy sportowi stacji telewizyjnych niższej kategorii, np. Orange Sport, tak samo nazywają kibiców oraz piłkarzy Lecha Poznań jak kibiców i piłkarzy gdańskiej Lechii – Lechici. Od urodzenia wydawało mi się, ze istnieją poznańscy Lechici oraz trójmiejscy Lechiści, czy w tej kwestii coś się pozmieniało? Czy kibice Legii to nadal Legioniści, czy już Legiści? Czy to są poprawne zwroty, czy zwyczajny brak kompetencji ze strony (pseudo)redaktorów?
  • liczebniki
    24.10.2002
    24.10.2002
    Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
    Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty?
  • liczebniki w wołaczu
    14.06.2013
    14.06.2013
    Zastanawiam się właśnie nad tym, czy liczebniki główne występują w wołaczu i jaka formę wtedy mają.
    Pozdrawiam
  • Lód czy lody?
    26.06.2018
    26.06.2018
    Spotykam się czasami z zapytaniem o chęć zjedzenia zimnego deseru w postaci Czy chcesz loda?. Mi to się raczej kojarzy z propozycją o charakterze erotycznym. Z tego co kojarzę, słowo lody (w kontekście chłodnej przekąski) nie posiada liczby pojedynczej (analogicznie do „jednego spodnia” – nie ma czegoś takiego, są jedynie spodnie). Czy forma Chcesz loda? jest poprawna (w odniesieniu do deseru, bo co do drugiego znaczenia nie mam wątpliwości), czy zawsze powinno się pytać o lody?
  • Mao Tse-tung, Teng Siao-ping
    20.04.2009
    20.04.2009
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym się dowiedzieć, jaka transkrypcja obowiązuje w języku polskim dla chińskiego? W Poradni jest informacja, że podobno obowiązuje system pinyin. Skąd w takim razie np. w Gazecie Wyborczej formy Mao Tse-tung lub Teng Siao-ping zamiast Mao Zedong, Deng Xiaoping?
    Łączę ukłony
  • masło maślane
    30.05.2001
    30.05.2001
    Czy zamiast bardzo rozpowszechnionego zwrotu tylko i wyłącznie nie wystarczy mówić np. tylko lub wyłącznie, lub jedynie? Uważam bowiem, że jest to takie samo przedobrzenie, jak: mocno i silnie, mało i niewiele itp. Jak mam rozumieć zwrot usłyszany z ust p. min. Lecha Kaczyńskiego; „nie tylko i wyłącznie będą rozpatrywane …, ale..”?
    Pozostaję z szacunkiem –
    Zdzisław Mrugalski
  • Merytoryka
    2.06.2020
    2.06.2020
    Dzień dobry!
    Sporadycznie walczę z użyciem słowa, o które chcę zapytać – szczególnie, że jest z uwielbieniem używane do prób nadania bardziej akademickiego wydźwięku wypowiedziom…
    Ale do rzeczy. Czy istnieje coś takiego jak merytoryka i czy mogłoby to być w jakikolwiek sposób rzeczownikową wersją bycia merytorycznym? Dawno temu poznałem opinię, która mocno utkwiła mi w pamięci, że merytoryka, jeśliby istniała, musiałaby być jakąś nauką, lecz na pewno nie „rzeczowością”.
    Pozdrawiam!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego