na-dzień-dzisiejszy
  • różności
    25.01.2010
    25.01.2010
    Irytują mnie pewne używane zwroty, czy sa one poprawne?
    1. na chwilę obecną, na ten moment itp. zamiast obecnie, teraz, w tym momencie.
    2. ktoś wypłacił pieniądze z konta zamiast podjął (moim zdaniem wypłacić można coś komuś, wypłacił kasjer, a nie klient).
    Czy mam rację?
    Z poważaniem
    J. Mielcarski
  • (Z)nachodzić czy (z)najdować?

    30.11.2020
    30.11.2020

    Dzień dobry!

    Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?


    Pozdrawiam

    Marcin Nowak

  • Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowna Poradnio,

    w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

    „Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.


    Z poważaniem,

  • Birmingham
    3.01.2010
    3.01.2010
    Dzień dobry!
    Mam pytanie dotyczące odmiany miasta Birmingham. Otóż piszę opowiadanie z akcją rozgrywającą się w tej miejscowości. Oto cytaty wprost z mojego wypracowania: „Osiadł na stałe w Birmingham (Birminghamie)”, „Udał się do Zarządu Rodzinnego Ogrodu Działkowego w Birmingham (Birminghamie)”. Jeśli to możliwe, prosiłbym o odpowiedź jeszcze w dniu dzisiejszym (choć jest niedziela i nie wiem czy ktoś ma jakikolwiek dyżur).
    Z góry bardzo dziękuję i pozdrawiam.
  • Do widzenia panu
    27.10.2010
    27.10.2010
    Zdarza mi się słyszeć „Dzień dobry panu”, co nie budzi moich wątpliwości, bo można to powitanie rozwinąć do „Życzę panu dobrego dnia”. Podobne myślenie zawodzi jednak w przypadku pożegnania „Do widzenia panu”, które jest dla mnie zupełnie nielogiczne. Czy norma językowa je akceptuje?
  • dwojgu ludziom, ale dwojgiem ludzi – czemu nie dwojgiem ludźmi?
    3.12.2014
    3.12.2014
    Dzień dobry,
    wiem, że po formie narzędnikowej liczebników zbiorowych przepisowo następuje forma dopełniaczowa, ale chodzi mi o to dlaczego. Czy jest jakaś przyczyna umotywowana albo historią, albo analogią? Wydaje mi się, że tu „powinna’’ działać zasada zgody, konkretnie: dwojgiem ludźmi, a nie dwojgiem ludzi.
    Serdecznie
    Oscar E. Swan
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • po żydowsku
    23.11.2013
    23.11.2013
    Szanowni Państwo,
    w książce Joanny Tokarskiej-Bakir Rzeczy mgliste: eseje i studia autorka przytacza dwa zwroty: zapinać się po żydowsku (na lewą stronę) i jeść po żydowsku (nóż w lewej, widelec w prawej). Czy mają one źródło w jakichś realnie istniejących zwyczajach?
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • skrótowiec a pełna nazwa
    27.12.2012
    27.12.2012
    Witam,
    jest program Rodzina na swoim, Rodzina dla młodych w skrócie RnS, RdM; skoro w skrócie jest duże S i M, to program powinien się nazywać Rodzina na Swoim, Rodzina dla Młodych? Czy mam rację, czy tylko skrót przyjmuje ostatnią dużą literę?
    Pozdrawiam, życząc dobrego nowego roku
    Grażyna K.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego