Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.

Witam,

jestem mamą ucznia szkoły podstawowej. Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, który uczy mojego syna wprowadził inny wzór niektórych liter pisanych od tych powszechnie spotykanych np. Wielkie A pisane wygląda tak jak małe, ale rozmieszczone w dwóch liniach. Podobnie z literą M oraz N. Małe litery m.in. o oraz s mają jakieś dziwne ogonki. Nauczyciel tłumaczy, że taki wzór polecono mu na studiach jako bardziej przystępny dla uczniów. Czy to jest prawidłowy wzór? Nie spotkałam się z taką pisownią w żadnym podręczniku ani na kartach demonstracyjnych.

Dziękuję za odpowiedz

Szanowni Państwo,

jak wymawiać i zapisywać nazwę ukraińskiego miasta Вугледар. Z zasad transkrypcji i transliteracji na pwn.pl oraz wymowy sugerowanej przez translator google wynika, że po ukraińsku ta nazwa brzmi Wuhłedar (dźwięczne h, akcent na drugą sylabę), a po rosyjsku Wugliedar (akcent na ostatnią sylabę). Jednak mieszkańcy tego miasta i osoby, które tam bywają, stosują wymowę mieszaną: Wugledar (z akcentem na drugą sylabę), co zapewne wynika z realiów etnicznych tego miasta (obwód doniecki). Dodam, że nazwy nie ma w Wykazie polskich nazw geograficznych.

Ze znajomymi toczymy boje co do poprawności sformułowania wyjechać windą. Ja twierdzę, że windą można wyjechać (załóżmy – na IV piętro). Według znajomych na czwarte piętro windą należy wjechać (bez literki y). Wyjechać według znajomych można windą, ale co najwyżej z kopalni (czyli spod ziemi), wyjechać można również samochodem z garażu (niezależnie, czy jest on niżej, czy wyżej).
Czy któraś z form jest w tym wypadku jedyną poprawną bądź bardziej poprawną??

Zastanawiam się, czy związek frazeologiczny wpuścić kogoś w maliny może pochodzić z Balladyny Słowackiego. A jeśli nie, to jaka może być jego etymologia? I skąd, Państwa zdaniem, pochodzi zwrot wyprowadzić kogoś w pole?
Dziękuję!

Moje pytanie dotyczy połączeń wyrazowych typu: baba-chłop, baba-jaga, dzidzia-piernik, pierdu-pierdu, trele-morele, łapu-capu. Czy są to związki wyrazowe, czy samodzielne części mowy?

Szanowni Państwo,

mam wątpliwości dotyczące pisowni miana jednego z ulubionych miejsc opolan - zwykłem pisać „wyspa Bolko”, ale w uchwale rady miejskiej w sprawie zmiany nazwy widnieje „Wyspa Bolko”. Na dodatek od pewnego czasu obszar ten nie jest otoczony ze wszystkich stron wodą, więc nie jest już wyspą, w związku z czym nie należy chyba traktować tego wyrazu jako pospolitego, ale jako element nazwy własnej.

Zastanawia mnie też, czy ze względu na uzus powinno się nie odmieniać w tekście (np. książki) wyrazu Bolko (opolanie mówią: „Idę na Bolko”, „Byłem na Bolko”). Odmianę taką, a raczej jej brak, uwzględnia Wikisłownik: https://pl.wiktionary.org/wiki/Bolko.

Z poważaniem

Łukasz

Szanowna Redakcjo,

proszę o rozwianie moich wątpliwości, czy terminu zakole możemy używać w odniesieniu do zatoki, czy tylko w odniesieniu do rzeki.

Czy awifauna jest synonimem ornitofauny? Tak wynika z encyklopedii PWN, jednak przyrostek awi- bardzo mocno kojarzy się z lataniem, stąd wątpliwości co do przynależności do awifauny nielatających ptaków (kiwi, strusie, pingwiny) i latających nieptaków (nietoperze, polatuchy, może nawet owady?).

Witam serdecznie,
bardzo proszę o pomoc w wyjaśnieniu znaczenia słowa brzok (bądź brząk) – nie jestem pewna pisowni, ponieważ znam je tylko ze słyszenia. Dodam, że zostało użyte w okolicy Nowego Sącza, cała wypowiedź brzmiała: „Tyś to jest brzok, robisz, robisz i nic”. Pytałam autora słów o znaczenie, ale nie potrafił mi wyjaśnić.
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
Justyna