na-pewno
  • tajemnicze profitki
    16.11.2009
    16.11.2009
    Jak podają słowniki (m.in. Doroszewski, Kopaliński) profitka to okrągła osłonka dla ochrony lichtarza przed spływającą ze świecy stearyną. W Zaklętych rewirach profitki jako słowo pojawiają się parokrotnie, lecz z kontekstów nie sposób wywnioskować znaczenia. Poza jednym przypadkiem – kiedy mowa jest o… nasypywaniu cukru do profitek (Rewiry ciemne, rozdz. 6). Czy zatem profitki to również, w innym znaczeniu, cukierniczki?
  • voodoo czy wudu?
    2.06.2009
    2.06.2009
    Dzień dobry!
    Czy można pisać voodoo, opisując religię, zwyczaje itp., skoro w słowniku jest wskazana pisownia polska – wudu? Spieram się o to z naszymi grafikami, według których angielska pisownia wygląda lepiej graficznie. Ja stoję na stanowisku, że powinno się pisać po polsku, jeśli istnieje takowa wersja. Bardzo proszę o zajęcie stanowiska w naszym sporze.
    Z poważaniem
    Łucja Matusiak
  • Wpłata we bankomacie

    2.01.2022

    na wyciągu bankowym mam taką informację- wpłata we bankomacie

    czy to jest poprawna nazwa

  • wtórne imperfecta
    20.01.2012
    20.01.2012
    Jest pewna grupa wyrazów, które można utworzyć według schematu ndk -> dk -> ndk, np.:
    bezcześcić (ndk) -> zbezszcześcić (dk) -> zbezczeszczać (ndk)
    trzeźwieć (ndk) -> wytrzeźwieć (dk) -> wytrzeźwiać (ndk)

    Czy taka wtórna niedokonaność różni się jakościowo / znaczeniowo od pierwotnej? Czy tego typu wyrazy były kiedyś błędami językowymi (choćby jako naruszające zasadę ekonomii języka)? Na przykład (wy)regul(owyw)uje to trzy całkowicie zbędne sylaby.
  • wymowa obcych nazwisk
    26.11.2002
    26.11.2002
    Moje pytanie raczej nie dotyczy języka polskiego, ale mam nadzieję, że można kwestię przeze mnie poruszoną rozważyć. Otóż, zajmując się historią najnowszą, często napotykam na obce nazwiska, nie wiedząc, jak je wymówić. Zupełną trudność sprawiają mi nazwiska osób pochodzących z terenów pogranicza językowego. Jak zatem wymówić nazwisko obecnego premiera Luksemburga Jeana-Claude'a Junckera. Imię jest wybitnie francuskie, lecz nazwisko sprawia wrażenie bardziej niemieckiego, zatem [junker] czy [żinker]. Podobnie nazwisko Alzatczyka i francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana (tu jednak zapewne wystarczająco utarła się wymowa [szuman], a [szima] brzmiałoby chyba dość dziwacznie). Również nazwisko obecnego premiera Belgii sprawia pewne trudności: Guy Verhofstadt. Zapewne [gi ferhofsztat], ale czy na pewno?
  • wyspa Bolko

    12.02.2024
    12.02.2024

    Szanowni Państwo,

    mam wątpliwości dotyczące pisowni miana jednego z ulubionych miejsc opolan - zwykłem pisać „wyspa Bolko”, ale w uchwale rady miejskiej w sprawie zmiany nazwy widnieje „Wyspa Bolko”. Na dodatek od pewnego czasu obszar ten nie jest otoczony ze wszystkich stron wodą, więc nie jest już wyspą, w związku z czym nie należy chyba traktować tego wyrazu jako pospolitego, ale jako element nazwy własnej.

    Zastanawia mnie też, czy ze względu na uzus powinno się nie odmieniać w tekście (np. książki) wyrazu Bolko (opolanie mówią: „Idę na Bolko”, „Byłem na Bolko”). Odmianę taką, a raczej jej brak, uwzględnia Wikisłownik: https://pl.wiktionary.org/wiki/Bolko.

    Z poważaniem

    Łukasz

  • Zajefajnie 

    19.02.2021
    19.02.2021

    Dzień dobry,

    mój kolega Wojciech L. zasiał we mnie wątpliwości związane ze słownictwem. Twierdzi on, powołując się na autorytet prof. Bralczyka i prof. Miodka, iż zajefajnie jest normalnym słowem, należącym do poprawnej polszczyzny. Posiadany przeze mnie słownik poprawnej polszczyzny jednak tego słowa nie zawiera, ale też jest on z 2004 roku. Czy kolega ma rację?

  • zaproszenie dla prezydenta
    19.02.2004
    19.02.2004
    Witam!
    Organizuję uroczystość szkolną, na którą zamierzam zaprosić prezydenta miasta. Czy na zaproszeniu, oprócz imienia i nazwiska, powinny się znaleźć tytuły służbowe i naukowe, czy tylko służbowe lub tylko naukowe? Na przykład:
    1. Zapraszamy Prezydenta Miasta dr. Jana Kowalskiego…
    2. Zapraszamy Prezydenta Miasta Jana Kowalskiego…
    3. Zapraszamy Pana dr. Jana Kowalskiego…
    Proszę o wyjaśnienie, która z powyższych opcji jest najbardziej odpowiednia. Dziękuję.
    Iza C.
  • Z czym furta?

    30.11.2021
    30.11.2021

    Z jakim przyimkiem powinno się używać rzeczownika furta: z w/we czy na? Znalazłem w zasobach Poradni Językowej pewną podpowiedź, która sugeruje, że zależy to od tego, czy zaimków tych używamy w odniesieniu do przestrzeni zamkniętych czy otwartych, jednak jak dalej sugeruje jedna z odpowiedzi, nie jest to jednoznaczne. W moim odczuciu lepiej brzmi  czasopisma leżą na furcie niż czasopisma leżą w furcie/ czasopisma leżą we furcie.

  • Akcent nazw i imion biblijnych
    6.07.2020
    6.07.2020
    Szanowni Państwo,
    szukam zasad dotyczących akcentowania nazw i imion biblijnych, teraz szczególnie interesuje mnie Jozue (JozUe czy JOzue?) oraz Kanaan (KAnaan, KaNAan czy KanaAN?). Z ciekawości sprawdzałam nagrania Biblii Audio i kazania dostępne online – i mam wrażenie, że każdy wymawia, jak chce. Które wersje akcentowania są uznane za poprawne w polszczyźnie? Gdzie szukać odpowiedzi na podobne dylematy?
    Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku,
    M.N.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego