naczelny
  • polska premier czy polski premier?
    6.11.2014
    6.11.2014
    Jaką formę przybiera przymiotnik określający rzeczownik męski, jeśli nie ma on żeńskiego odpowiednika (lub brzmi sztucznie), a dotyczy kobiety, przykładowo: – Ewa Kopacz – polska premier czy polski premier?
    – Indira Gandhi – indyjski polityk czy indyjska polityk? itp.
  • Różności interpunkcyjne

    27.04.2024
    27.04.2024

    Spierałam się że studentką filologii o przecinki. Otóż twierdzi ona, że w zdaniu: „Po urodzeniu dziecka nie wróciła już do pracy.” po słowie „dziecka” ma być przecinek. Albo w zdaniu: „Pomachał do niej mówiąc, że nic się nie stało.” przecinek stawiamy też przed „mówiąc”. I jeszcze: „Dlatego też nie weszłam do szpitala.” przecinek po „dlatego też”. Jak to jest?

    Joanna

  • Skrótowiec MWRiOP
    6.10.2016
    6.10.2016
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie, czy w pracy naukowej (dotyczy systemu kształcenia w dwudziestoleciu międzywojennym), w której bardzo często wspominam o Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, mogę stosować skrót Ministerstwo WRiOP, czy może powinno być wyłącznie MWRiOP.
    A co z ministrem? Jak skrócić wyrażenie Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego? Czy mogłoby być po prostu Minister WRiOP, a może skoro WRiOP jest skrócone, to powinno być również Min.

  • wojewoda łódzka
    1.03.2010
    1.03.2010
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałem zapytać, czy połączenie rzeczownika wojewoda z przymiotnikiem rodzaju żeńskiego jest poprawne, np. w zdaniu: „Wojewoda łódzka, (Pani) Anna Nowak, przyjechała na zebranie”. Słownik pod red. A. Markowskiego odradza tego typu konstrukcję, zaleca przydawkę w formie męskiej, choć są przecież w języku polskim nazwy analogiczne, jak np. redaktor naczelna, doktor habilitowana.
    Pozdrawiam -
    S. Kania
  • aplikacja
    25.09.2002
    25.09.2002
    Dzień dobry,
    Pragnę zasięgnąć porady dotyczącej wyrazu aplikacja. Nie chodzi mi o element ozdobny ani o praktykę prawniczą, ale o podanie. W wielu miejscach przyjęło się, że aplikacja to po prostu podanie. „Prosimy o przysłanie aplikacji…”, „aplikacja złoszeniowa” to jedne z wielu przykładów stosowania wyrazu w nowym znaczeniu. Czy jednak takie użycie „aplikacji” jest dopuszczalne?
  • dyrektor generalna?
    3.04.2002
    3.04.2002
    Która forma jest poprawna w odniesieniu do kobiety: dyrektor generalna czy dyrektor generalny?
  • E-mail jako źródło danych w tekście naukowym
    11.01.2018
    11.01.2018
    Szanowni Państwo,
    w swojej rozprawie doktorskiej chciałabym zacytować fragment emaila, nie wiem jak to zrobić, jak poprawnie wskazać to źródło i czy to w ogóle wypada cytować emaile w pracach naukowych.

    Proszę o wskazówki.
    Z poważaniem,
    Monika
  • Gimbusy chodzą do gimbazy
    16.02.2013
    16.02.2013
    Szanowni Państwo!
    Zauważyłam, że ostatnio dosyć często określa się uczniów gimnazjum mianem gimbus, a szkołę do której uczęszczają – gimbazą. Jaka może być geneza tych słów? W związku z tym jakie mogą być powody wykorzystywania słowa gimbus (pierwotnie kojarzonego jedynie ze szkolnym autobusem) do określania uczniów gimnazjum?
  • Interpunkcja okoliczników
    28.03.2018
    28.03.2018
    Czy w zdaniach typu
    W #### roku(,) pochodzący z X konstruktor stworzył Y napędzane Z (np. parą).

    … oddzielamy przecinkiem wyrażenie okolicznikowe czasu W #### roku od grupy podmiotu w formie wyrażenia przydawkowego pochodzący z X konstruktor albo w ogóle od podmiotu jako takiego? Wydaje mi się, że wyrażeń tych nie oddzielamy, bo ani nie są to zdania składowe, ani — równoważniki takich zdań. Moja niepewność wynika przede wszystkim z tego, że dość często zdarza się napotykać tak stosowaną interpunkcję. Czy przypadkiem nie jest to próba przeniesienia angielskojęzycznej interpunkcji do języka polskiego? Czasami zdarza się też napotkać zdania, gdzie podmiot wraz ze swą przydawką (pochodzący z X konstruktor) oraz okolicznik (w #### roku) łączone są tak jakby w jedną grupę oddzieloną przecinkiem od orzeczenia (stworzył) oraz dopełnienia (Y) i jego przydawki (napędzany Z), czyli tak, jak w poniższym przykładzie:

    W #### roku pochodzący z X konstruktor(,) stworzył Y napędzane Z.

    Także tutaj przecinek, choć często spotykany, wydaje się całkowicie zbędny, tym bardziej że okolicznik należy przecież do grupy orzeczenia, a nie podmiotu. Przecinek zdawałby się bardziej uzasadniony, gdyby któraś z grup (podmiotu albo orzeczenia) byłaby bardzo rozbudowana, ale i wówczas bardziej odpowiedni wydawałby się myślnik, np.:

    Konstruktor K urodzony w A, wychowany w rodzinie zastępczej B, pobierający nauki u C — stworzył Y napędzane Z.
    W roku ####, czyli 5 lat po naszkicowaniu niemal pełnych planów konstrukcyjnych oraz 10 lat po zakiełkowaniu w umyśle K samej idei zasianej przypadkowo jakiś czas wcześniej przez najlepszego przyjaciela, poczciwego L, który pytał, jak w prosty sposób osiągnąć M — konstruktor K stworzył Y napędzane Z.

    W pierwszym z tych zdań mamy rozbudowaną grupę podmiotu, w drugim — bardzo rozbudowaną grupę orzeczenia (z licznymi okolicznikami, dopełnieniami i przydawkami). Czy są sytuacje, kiedy okoliczniki niebędące zdaniem, równoważnikiem zdania lub wyrażeniem wtrąconym oddzielamy przecinkiem?
  • Jazyd czy jazyda?

    24.04.2017
    24.04.2017

    Jazydzi to przedstawiciele wyznawanej głównie przez irackich Kurdów religii łączącej elementy islamu, chrześcijaństwa i innych wierzeń. Jak w liczbie pojedynczej powinna brzmieć nazwa wyznawcy tego kultu: jazyd czy jazyda?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego