natomiast
  • Jak wymawiać cherry?
    11.04.2016
    11.04.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałbym się dowiedzieć, jak to jest z wymową słowa cherry. Czy to zależy od kontekstu? W znaczeniu alkoholu SJP podaje wymowę [szery], ale od osoby związanej z gotowaniem słyszałem, że mówi się o pomidorkach [czeri]. Ponadto internetowa encyklopedia PWN także podaje wymowę [czeri] w przypadku brandy.
    Czy ze słowem cherry i jego wymową jest podobnie do Chicago, tzn. jest to słowo angielskie francuskiego pochodzenia?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • jechać, jeździć, jazda itp.
    23.01.2008
    23.01.2008
    Z czego wynikają dość kuriozalne zmiany w rdzeniu w takich formach, jak: jechać, jadę, jedziesz, jeździć, jazda? Oboczność e: a w języku polskim jest powszechna wskutek tzw. przegłosu polskiego, ale chciałbym wiedzeć, dlaczego w tym czasowniku raz pojawia się ch, raz d (zmiękczone ewentualnie do ), a czasem dodatkowo przed nim jeszcze z?
  • jeszcze o pisowni nazw jednoosobowych urzędów
    19.04.2001
    19.04.2001
    Nie przekonuje mnie Państwa odpowiedź na pytanie o zasady pisowni wielką czy małą literą wyrazów: dyrektor, prezes, starosta, prezydent, premier itp.
    Cytuję: „Wyrazy te piszemy wielką literą, gdy oznaczają jednoosobowy urząd, np. Akty prawne Prezydenta dla swojej ważności wymagają kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów”.
    Zdanie to jest przekształconym przykładem, podanym w Nowym słowniku ortograficznym PWN, do którego zresztą autor odpowiedzi się odwołuje, a mianowicie: …akceptuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; … zatwierdza Prezes Rady Ministrów.
    Jednak w przykładzie słownikowym występuje pełna nazwa urzędu: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast w Państwa odpowiedzi – tylko słowo Prezydent. Co wobec tego z zawartym w słowniku stwierdzeniem: „…pod warunkiem, że nazwa taka (…) występuje w pełnym brzmieniu”. Par. [85]
    Danka
  • jeszcze raz o McDonald's i podobnych nazwach
    10.03.2015
    10.03.2015
    Wielki słownik ortograficzny PWN dopuszcza odmianę w przypadku haseł Levi’s i Lloyd’s, natomiast hasła Christie’s, McDonald’s, Saint George’s i Saint John’s traktuje jako nieodmienne. Z czego może wynikać tego rodzaju niekonsekwencja?
  • Jeździj a jeźdź
    27.02.2017
    27.02.2017
    Szanowni Państwo,
    dlaczego w WSPP forma trybu rozkazującego czasownika jeździć: jeździj uznana została za potoczną, natomiast forma jeźdź jest literacka?

    Zgodnie z podręcznikiem prof. Strutyńskiego formy trybu rozkazującego tworzymy od tematu czasu teraźniejszego, do którego dodajemy odpowiednią końcówkę osobową trybu rozkazującego. Jeśli temat czasu teraźniejszego kończy się na zbitkę spółgłoskową, wówczas dodajemy do niego końcówkę -ij (:-yj). Z czego wynika zatem uznanie poprawnej gramatycznie formy za potoczną?

    Z poważaniem
    M.M.
  • juror i sędzia
    30.12.2012
    30.12.2012
    Nurtuje mnie pewna sprawa: jak to jest ze słowami sędzia i juror? Czy możemy używać ich dowolnie (zamiennie)? Mnie zawsze wydawało się, że słowo sędzia odnosi się do pracownika sądu, natomiast w konkursie oceniają jurorzy. Jednak bywając na różnych konkursach (nie tylko sportowych, ale także różnych artystycznych), słyszę o sędziach, w programach artystycznych także często oceniają sędziowie (nie jurorzy).
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • kapitan Olga Kowalczyk
    18.09.2008
    18.09.2008
    Dzień dobry!
    Chiałabym zapytać o to, która forma jest poprawna: kapitana Olgi Kowalczyk czy kapitan Olgi Kowalczyk.
    Dziękuję
    Aneta
  • kazachski czy kazachstański?
    13.12.2012
    13.12.2012
    Szanowni Państwo,
    jedno z większych państw w Azji Środkowej to Kazachstan. Czy poprawne wersja przymiotnika brzmi: kazaski, kazachski (obie wersje znalazłam w słownikach), czy może kazachstański? Rząd kazaski czy rząd kazachstański?
    Podobny problem jest z sąsiadami Kazachstanu. Turkmeński czy turkmenistański? Kirgiski czy kirgistański?
    z pozdrowieniami,
    Maria Piechowska
  • kierować – czym czy co?
    27.09.2011
    27.09.2011
    Witam,
    mamy z koleżanką dylemat na temat następującego fragmentu zdania (pochodzi z modlitwy): „kieruj ich krokami światłem Twojej wiedzy”. Moja koleżanka myśli, że powinno być „kieruj ich kroki światłem Twojej wiedzy” (dla niej „kieruj ich krokami” jest jakby zamkniętą całością), natomiast ja uważam, że krokami jest prawidłowo, a nawet że kroki być nie może. Bardzo liczymy na Pańską pomoc.
    Pozdrawiam serdecznie i góry równie serdecznie dziękuję!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego