nawyk
  • Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.

    27.07.2021
    27.07.2021

    Szanowna Poradnio,

    w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

    „Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.


    Z poważaniem,

  • dźwięczne [z] w wygłosie
    14.05.2013
    14.05.2013
    Szanowna Poradnio,
    mam pytanie dotyczące fonetyki języka polskiego. W pewnej książce zawierającej porady logopedyczne znalazłam ćwiczenia na głoskę [z]. W ćwiczeniach tych były pojedyncze wyrazy zakończone na literę z, zapisane w słupku, i z polecenia wynikało, że to są przykłady słów zawierających głoskę [z] w wygłosie. Uczono mnie, że polski wygłos jest bezdźwięczny. Moim zdaniem takie ćwiczenia nie powinny się znaleźć w książce – czy mam rację?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Jak brzmi generał?
    13.11.2006
    13.11.2006
    Proszę wyjaśnić, czy można uznać za poprawne wymowę typu gienerał?
  • liczby w kulkach
    18.03.2013
    18.03.2013
    Szanowni Państwo!
    W podręczniku dla szkoły podstawowej poszczególne numery ćwiczeń zapisano w „kulkach”, czyli w postaci cyfr otoczonych okręgami. Czy w takim wypadku w „kulce” powinna się znaleźć również kropka – w myśl reguły 87.6: „Kropkę stawiamy po liczbach (arabskich lub rzymskich) oraz literach wprowadzających wyliczenia”? A może otoczenie liczby okręgiem jest wystarczającym wyróżnieniem numeru ćwiczenia? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
  • na dzień dzisiejszy
    19.12.2001
    19.12.2001
    Dzień dobry.
    Mam wątpliwości, wręcz prawie pewność, że określenie: na dzień dzisiejszy, jest niewłaściwe. Słyszę je jednak codziennie, zwłaszcza w wypowiedziach do mikrofonu (RiTV). Wówczas odnoszę wrażenie, że to właśnie ten mikrofon powoduje, iż ludzie nieprzywyczajeni doń, nagle zaczynają wstydzić się swojego potocznego języka. I co wtedy robią? Otóż kombinują, jak by upiększyć swą wypowiedź, uczynić ją bardziej mądrą, dostojną. Tak Ja (językoznawca się znalazł) NA DZIEŃ DZISIEJSZY widzę przyczyny powszechnego stosowania powyższego zwrotu. Proszę Szanowną Redakcję o opinię, życząc przy tej okazji wesołych Świąt.
  • nic innego jak…
    16.06.2011
    16.06.2011
    Szanowni Państwo,
    czy w wyrażeniu niczym innym, jak tylko należy stosować przecinek? Na przykład „Lenistwo jest niczym innym, jak tylko nawykiem odpoczywania zanim człowiek się zmęczy”. Zawsze wydawało mi się, że tak, tymczasem korekta jest innego zdania.
  • Niczym innym (,) jak tylko
    12.11.2019
    12.11.2019
    Szanowni Państwo,
    prosiłbym o rozstrzygnięcie dylematu dotyczącego stawiania przecinków przed jak w wyrażeniu niczym innym, jak tylko, np.
    (1) Cała osada o niczym innym nie rozpowiada jak tylko o twoich przygodach.
    (2) Lenistwo jest niczym innym jak tylko nawykiem odpoczywania (porada Eksperta Poradni PWN).
    Są to zdania pojedyncze, ale zasada 90.G.2. Poradni PWN mówi, że przecinek przed spójnikami przeciwstawnymi a, ale, lecz, tylko ma być.
    Z poważaniem
    Witold Milczarek
  • Piszmy brexit
    10.04.2017
    10.04.2017
    Chciałabym zapytać, czy wyraz brexit należy zapisywać dużą czy małą literą. Częściej spotyka się formę Brexit, ale czy jest ona poprawna?

    Pozdrawiam

    Magdalena Weiss
  • polszczyzna w internecie
    29.01.2014
    29.01.2014
    Przez lata spędzone w Internecie wyrobiłem sobie nawyk pisania np. komentarzy z pominięciem użycia polskich znaków, wielkich liter, czasami również interpunkcji, dodawanie emotikonek. Nie użyłbym takiej formy w oficjalnym e-mailu, ale wydaje mi się, że ten sposób pisania staje się charakterystyczny i zamienia w osobliwą regułę. Czy można próbować podciągnąć to zjawisko pod jakąś formę języka specjalistycznego, gwary, czy inne, czy jest to zwykłe niechlujstwo i lenistwo? :)
  • Proste, że tak

    25.01.2022

    Witam.

    Od jakiegoś czasu mam nawyk odpowiadania w sposób potwierdzający, używając zwrotu  Proste że tak. Już kilku nauczycieli, podłapując, że już któryś raz używam tego zwrotu, zwrócili mi uwagę, że nie powinienem odpowiadać tak nauczycielowi, że to nieuprzejme i że nie wypada. Osobiście, nie wydaje mi się to zwrotem potocznym, oraz nie czuje w takiej odpowiedzi większego lekceważenia niż przy zwykłym tak. Czy nauczyciele mają rację? Czy jest to język potoczny? Pozdrawiam.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego