nieco
  • Swornegacie i Zagacie
    12.09.2018
    12.09.2018
    Dzień dobry. Proszę o wyjaśnienie słowa sworny zawartego w nazwie miejscowości znajdującej się na Kaszubach: Swornegacie. Dziękuję za pomoc.
  • sylabus i syllabus
    7.10.2012
    7.10.2012
    Niektórzy odradzają pisownię allo- i skłaniają się ku uproszczonej postaci (alofon, alopatia). Także WSO daje przewagę wyrazom na alo-. Czy kierując się wspomnianą tendencją, można uznać formę sylabus za lepszą od tej z podwojonym l?
  • szarmancja i szarmanteria
    2.04.2013
    2.04.2013
    Szanowni Państwo,
    czy istnieją jakieś argumenty natury poprawnościowej, które przemawiałyby przeciwko używaniu słowa szarmancja (zamiast szarmanckość i/lub szarmanteria)?
  • szczecińskie Żelechowo
    23.02.2011
    23.02.2011
    W szczecińskiej dzielnicy Północ znajduje się osiedle Żelechowa (często mylnie nazywane Żelechowo). Chciałbym się dowiedzieć, jak prawidłowo odmieniać tę nazwę. Mówimy o Żelechowie czy też o Żelechowej? W obiegu funkcjonują obie odmiany, przy czym druga chyba jest nieco popularniejsza.
    Z góry dziękuję za rozstrzygnięcie.
  • szereg przydawek z liczba rzeczownika
    20.01.2003
    20.01.2003
    Czy jeśli mowa o dwóch sytuacjach – najlepszej i najgorszej – poprawnym sformułowaniem jest sytuacja najlepsza i najgorsza, czy sytuacje najlepsza i najgorsza? Domyślam się, że właściwe jest drugie wyrażenie, niemniej konstrukcje pierwszego rodzaju są tak powszechne (np. w mediach), że zaczynam już mieć wątpliwości.
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • sztuka przez duże S
    3.06.2010
    3.06.2010
    Panie Profesorze!
    W Poradni, odpowiadając na pytanie, użył Pan wyrażenia: sztuka przez duże S (http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=1147). Czy wyrażanie przez duże S jest poprawne? Czy należy do potocznych? Czy pasowałoby np. do komentarza biblijnego?
    Z poważaniem
    Aleksandra Kowal
  • szyk przydawki przymiotnikowej

    27.04.2023
    27.04.2023

    Szanowni Państwo!

    Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.


    Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?

    Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.


    Z poważaniem

    Adrian Fröhlich

  • ściągnąć na komputer
    13.11.2006
    13.11.2006
    Witam,
    chciałabym się dowiedzieć, które określenie jest prawidłowe: ściągnąć plik muzyczny na komputer (telefon komórkowy) czy do komputera (telefonu komórkowego). Dziękuję za odpowiedź.
  • ślepia ślepego
    30.09.2014
    30.09.2014
    Dzień dobry,
    interesuje mnie kwestia wzajemnego związku słów ślepy i ślepia. Znaczenia mają poniekąd przeciwne, natomiast wywodzą się (chyba) ze wspólnego źródła. Ciekawiłoby mnie, kiedy i w jaki sposób doszło do takiego rozejścia się znaczeń. Czy byłaby tu jakaś analogia do znaczeń słowa czerstwy w polszczyźnie i czeszczyźnie?
    Pozdrawiam serdecznie
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego