Dzień dobry,

Moją uwagę zwróciły niedawno wyrazy z końcówkami -yka, -yk. Chociaż duża ich część została zapożyczona z łaciny czy greki (np. matematyka, fizyka), w przypadku niektórych (np. alegoryka) nie mogę znaleźć takich odpowiedników. Czy -yka i -yk możemy uznać za samodzielne formanty w języku polskim?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo,

w związku z treścią diagnozy wyników nauczania przeprowadzonej niedawno przez WCDN w szkołach podstawowych (i przysłanym do szkół kluczem odpowiedzi), poprosiłabym o opinię, czy przymiotnik em>współczesny stopniuje się.

Z poważaniem,

en

Szanowni Państwo,
Niedawno przedmiotem dyskusji pomiędzy mną a moim rozmówcą stały się formy stopniowania przymiotników. Podczas gdy mój interlokutor upierał się przy stosowaniu form opisowych w stosunku do krótkich przymiotników – a więc: bardziej tani, bardziej smaczny, ja opowiadałem się za formami syntetycznymi – tańszy, smaczniejszy. Słownik poprawnej polszczyzny mówi jedynie, że formy opisowe „nie zasługują na aprobatę”. Czy to znaczy, że należy je tępić?
Pozdrawiam serdecznie.

Szanowni Państwo,
czy słusznie odnoszę wrażenie, że pod wpływem angielszczyzny giną polskie formy syntetyczne (bieleć) i stałe związki frazeologiczne (nabierać gładkości) na korzyść zuniformizowanych form analitycznych (stawać się białym, gładkim)? Czy mam rację, że taka tendencja istnieje i że ujmuje ona polszczyźnie zwięzłości?
Z serdecznym pozdrowieniem
Jakub Ekier

Odkąd pamiętam, zawsze używałem wyrażenia swego rodzaju i tak też je słyszałem, niedawno spotkałem się jednak z wariantami swojego rodzaju, a nawet swoistego rodzaju. Czy są one równie poprawne?

Chciałbym spytać: czy przymiotnik od szeryf (osoba) powinien brzmieć szeryfoski czy szeryfowski? W słownikach nie znajduję takiego słowa (jest tylko szeryfowy od szeryf w znaczeniu ‘element pisma’), a pytam, bo czytałem niedawno książkę, w której występowało na zmianę szeryfoski (np. o pracy) i szeryfowski (np. o areszcie), jakby autor bądź korektor nie mógł się zdecydować, na którą wersję postawić. I czy w takim razie szeryf z żoną to będą szeryfostwo czy szeryfowstwo?

Do Pana Doktora Jana Grzeni mam pytanie w związku z Jego dzisiejszą radą na temat kościoła św. św. Męczenników. W zasadzie się zgadzam, formalnie Pańska rada jest słuszna, poparta stosowną regułą, jednak proszę mi wyjaśnić, dlaczego przez całe dziesięciolecia uczono (nie tylko mnie, to stoi w niektórych słownikach), że skrót wyrazu święci ma postać śś. Postać dziwną, przyznaję, ale dość często spotykaną, zwłaszcza w kontekście kościół śś. Piotra i Pawła. I druga sprawa, innego rodzaju. Czy nie sądzi Pan, że wyrażenie kościół św. św. Męczenników wygląda nieco dziwacznie i że – odpowiadając na pytanie korespondenta – warto by przy okazji doradzić niestosowanie skrótów w podobnych okolicznościach?
Serdecznie pozdrawiam!

Szanowni Państwo, zwracam się z pytaniem, czy żeńska forma świadkini (w rodzaju męskim np. świadek historii, świadek wydarzeń) jest poprawna?

Szanowni Państwo,

nieżyjący już dziennikarz muzyczny Radia Lublin, Jerzy Janiszewski, napisał w latach 80. opublikowaną na łamach „Kuriera Lubelskiego” historię zespołu Budka Suflera, w której kilka razy użył wyrazu szmons, np. byle szmons zachodni miał nieograniczony dostęp do anteny lub „przypadkowy holenderski hit (szmons) bardziej olśnił paru krajowych krytyków aniżeli plantatorów tulipanów”. Co ten wyraz dokładnie oznacza i skąd się wywodzi?

Z wyrazami szacunku

Piotr Michałowski

Jaka jest poprawna pisownia słowa tajkonauta / taikonauta?